Yeni araştırmalara göre, yaşlanma sadece kademeli olarak değil, aynı zamanda yaklaşık 44 ve 60 yaşlarında belirli ani değişimlerle de gerçekleşiyor. 40'lı yaşların başından itibaren, lipitlerde ve alkol metabolizmasında değişiklikler yaşanırken, böbrek fonksiyonu, karbonhidrat metabolizması ve bağışıklık düzenlemesi 60 yaş civarında düşüş gösterir. Araştırmacılar ayrıca hem 40'lı hem de 60'lı yaşlarda cilt, kas ve kalp hastalığı riskinde önemli değişiklikler kaydetti.

Çalışmaya 25 ile 75 yaşları arasında 108 kişi katıldı. Bulguların doğrulanması için daha fazla araştırma gerekmektedir. Bununla birlikte, bu bulgular yaşlanma ile ilişkili hastalıklar için yeni tanı testlerine ve önleyici stratejilere yol açabilir.

Uzun süre yaşamak sağlıklı veya aktif bir yaşlılıkla bağlantılı değildir. Çoğu insan için ortalama "sağlık süresi" -iyi sağlıkta geçirilen süre- yaşam süresinden 11 - 15 yıl daha kısadır. Çalışmanın kıdemli yazarı ve Stanford Üniversitesi'nde Genomik ve Kişiselleştirilmiş Tıp Merkezi direktörü olan Michael Snyder: "Sağlık sürelerini yaşam süresiyle aynı uzunlukta olacak şekilde uzatmak ve ideal olarak yaşam sürelerini de biraz uzatmak istiyoruz" açıklamasında bulundu.

Orta yaş, sağlıklı yaşlanma için önemlidir

Önceki çalışmalar, genellikle 40 ile 65 yaşları arasındaki orta yaş dönemindeki sağlığın, ileriki yaşlardaki sağlık durumunuzda büyük rol oynadığını göstermiştir. 2018 yılında yayımlanan bir çalışma, orta yaşta sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olmanın, fiziksel olarak aktif olmanın, kaliteli bir diyetle beslenmenin ve sigara içmemenin yaşlanma süresince sağlığı iyileştirdiğini ortaya koydu.

2020 tarihli yayımlanan bir rapor da, orta yaşın beyin sağlığında önemli bir geçiş dönemi olduğunu gösterdi. Bu yaşam evresinde kan basıncını kontrol altında tutmak ve sosyal, bilişsel ve fiziksel olarak aktif kalmak, gelecekteki demans riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Yeni çalışma, sağlık süresi üzerine yapılan bu büyüyen araştırma grubuna katkıda bulunuyor ve belirli yaşam tarzı alışkanlıklarını daha erken yaşlarda geliştirmenin önemini vurguluyor. Çalışmaya dahil olmayan Alabama Üniversitesi Birmingham Yaşlanma Araştırmaları Entegre Merkezi direktörü Kenneth Boockvar: “60, 70 veya 80 yaşında sağlıklı olup olmamanız, öncesindeki on yıllarda yaptıklarınıza bağlıdır” açıklamasında bulundu.

Bu yeni çalışmaya dayanarak spesifik önerilerde bulunmak için henüz çok erken, ancak 60 yaşında sağlıklı olmak isteyen kişilerin 40'lı ve 50'li yaşlarında diyetlerine ve yaşam tarzlarına dikkat etmeye başlamaları gerektiğini ekledi.

İlginizi çekebilir: Erken yaşlanma nedenleri nelerdir?

Yaşlanma kaçınılmazdır ancak yaşam tarzı değişiklikleri sağlık süresini uzatır

Yeni çalışma, yaşlanma ile ilişkili moleküller ve mikropların yaşam süresinde belirli noktalarda azaldığını buldu, ancak gelecekteki çalışmaların aynı moleküler değişikliklerin farklı insan gruplarında da meydana gelip gelmediğini belirlemesi gerekiyor.

Snyder: “Gözlemlerimizi yalnızca belli bir bölgede değil, ülke genelinde herkes için geçerli olup olmadığını görmek için daha fazla insanı profillemek istiyoruz. Ve erkekler ile kadınlar arasındaki farkı analiz etmek istiyoruz. Kadınlar daha uzun yaşar ve bunun nedenini anlamak istiyoruz” açıklamasında bulundu.

Yaşlanma kaçınılmazdır, ancak belirli yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, yaşlanma ile ilişkili hastalık risklerinin bazılarını azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, çevre, ekonomik istikrar ve sağlık hizmetlerine ve eğitime erişim gibi birçok diğer faktör de sağlıklı yaşlanma sonuçlarını etkiler ve bireylerin kontrol etmesi kolay değildir.

Snyder, insanların böbrek sağlığını desteklemek için susuz kalmamaya özen göstermeleri, ağırlık antrenmanı ile kas kütlesi oluşturmaları ve LDL kolesterolü yükseliyorsa kolesterol ilaçları almaları gerektiğini söyledi.

“Bu muhtemelen yaşlanmayı durdurmayacak, ancak gözlemlediğimiz sorunları azaltacak ve insanların sağlık sürelerini uzatmaya yardımcı olacaktır" diye ekledi.

Kaynak: Stephanie Brown. "Your Body Gets Much Older at These Two Ages, Study Shows". Şuradan alındı: https://www.verywellhealth.com/aging-bursts-study-8700504. (28.08.2024).