Bağırsak sağlığı, çocukların bağışıklık sistemi için en az yetişkinlerde olduğu kadar önemli. Bağırsak mikrobiyomu ise bağırsak sağlığı içinse temel olarak gösteriliyor. Yapılan yeni bir çalışma, çocuklarda bağırsak mikrobiyomunun sadece bağışıklık için değil, davranışlar üzerinde de etkili olduğunu ortaya koydu. Başka bir deyişle bağırsak sağlığı ve bağırsak florası, çocuğun davranışlarını etkileyen faktörler arasında…

Bilindiği gibi bağırsak mikrobiyotası hem bağışıklık sistemiyle hem de vücuttaki diğer sistemlerle doğrudan ilişkili. Bağırsak florasının davranışlar ve duygudurumu ile olan bağlantısı ise bebeklikte başladığını tespit eden yeni bir araştırma yapıldı. Sonuçlara göre, özellikle erkek çocuklarda DEHB (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu), depresyon ve anksiyete gibi sorunlar bebeklik dönemindeki bağırsak mikrobiyotasının sağlığı ile doğrudan alakalı.

Pediatric Research adlı bilimsel dergide yayınlanan çalışmada, bebeklikteki bağırsak mikrobiyomunun erken çocukluk döneminde davranış problemleri ve depresif eğilimlerle ilişkili olduğu bulundu. Çalışmada ortaya çıkan bir diğer sonuç ise, bu eğilimin özellikle erkek çocuklar için söz konusu olması.

ABD’deki Dartmouth Geisel Tıp Okulu tarafından yapılan araştırma, bugüne kadar elde pek veri bulunmayan bir konuya eğildi. Bebeklik dönemindeki bağırsak mikrobiyomunun çocukluk dönemindeki psikoloji üzerindeki rolünü ölçmek bugüne kadar pek mümkün olmuyordu. Bağırsak mikrobiyomunun kız ve erkek çocukların davranışlarında farklılık gösterip göstermeyeceğini ortaya koyacak veriler de bugüne kadar yol denecek kadar azdı. Araştırmacıların ifade ettiğine göre, önceki çalışmalar zaten depresyon ve kaygı sergileyenleri ele alıyordu. Bebeklik döneminden itibaren bağırsak florasını inceleyen ve bunun 3 yaş ve sonrasındaki etkilerini ölçen araştırmanın ise ilk defa yapıldığı ifade edildi.

Sağlıklı bağırsak nasıl anlaşılır?

Çalışmanın baş yazarı olan araştırma görevlisi Hannah Laue, “Mikrobiyomun nörodavranışları etkileyip etkilemediğini henüz bu davranışlar ortaya çıkmadan önceki aşamada görmek istedik. Bunun için de insan yaşamının çok erken bir evresindeki, bebeklik dönemindeki bağırsak mikrobiyomunu ele aldık.” diye açıkladı.

Bebek bağırsak mikrobiyomunun okul öncesi dönemindeki nörogelişim ile olan ilişkisini araştıran başka bir çalışmada da bebeklik dönemindeki bağırsak mikrobiyomu ile 3 yaşındaki motor gelişim, ayrıca iletişim becerileri, kişisel ve sosyal beceriler arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştu.

Bebeğe verilen gıdalar çocuğun psikolojik gelişimini etkiliyor

Yapılan çalışma, bağırsak mikrobiyomunun çocuk sağlığına olan etkisinin henüz bebeklik döneminde başladığını ortaya koydu. Sonuçlar ele alındığında, probiyotiklerin kullanılması veya probiyotik kaynağı anne sütü için emzirmenin teşvik edilmesi gibi destekler ilk akla gelen çözümler olarak sıralanıyor.

Çalışma ekibi, öncelikle çevresel faktörlerin hamilelik ve doğum üzerindeki rolünü araştırmaya karar verdi. Doğumdan itibaren gelişen mikrobiyomun çocukların sağlık durumuna etkisini anlamak için bir grup çocuk üzerinde takip yapıldı. Araştırmacılar, 260 bebekten altı haftalık, bir yaşında ve iki yaşında olduklarında bakıcıları tarafından alınan dışkı örneklerini analiz etti. Böylece her katılımcının bağırsağında bulunan mikrop türleri ve işlevlerin özellikleri belirlendi. Daha sonra, davranışsal gelişimlerini değerlendirmek için çocuklarda ve genç yetişkinlerde çok çeşitli klinik ve uyumsal davranışları ölçüldü. Yapılan ilk tespite göre, mikrobiyom değişiklikleri davranışsal değişikliklerden önce meydana geliyordu. Asıl önemli bulgu ise “Bebek mikrobiyomu çocukluk dönemini nasıl etkiler?” sorusuna cevap niteliğindeydi.

Bağırsak sağlığı depresyon ve hiperaktivite ile ilişkili

Bebek ve erken çocukluktaki mikrobiyomlar anksiyete, depresyon, hiperaktivite gibi nöro-davranışlarla ilişkili bulundu. Üstelik, zamana ve cinsiyete özgü bir şekilde değişkenlik olduğu tespit edildi. Araştırma görevlisi Laue bu durumu şöyle açıkladı; "Örneğin, bağırsaklardaki çeşitliliğin erkek çocuklar için daha da kritik olduğunu bulduk, bu da kaygı ve depresyonun daha az görülmesiyle ilişkili olduğu anlamına geliyor.”

Araştırmacılara göre bebeklik dönemine odaklanmak iki açıdan önemli. Hem bağırsak mikrobiyomu hem de beyin, bebeklik boyunca hızlı gelişim dönemlerinden geçiyor. Bebeklik dönemine odaklanan bu araştırma sayesinde, beynin mikrobiyomdaki değişikliklere özellikle duyarlı olabileceği zaman aralıklarının incelenmesi de mümkün hale geliyor. Çalışma ayrıca, kız çocuk ve erkek çocukların fizyolojik farklılıklarının ayrı ayrı ele alınması yönünden gelecekte yapılacak araştırmalar için bir başlangıç olma özelliği taşıyor.

Referanslar: The Geisel School of Medicine at Dartmouth. "New insights into how the infant microbiome impacts early childhood behavior in boys and girls." (2021) Şuradan alındı: www.sciencedaily.com/releases/2021/11/211104140826.htm