Amerikan Kadın Doğum ve Jinekologlar Koleji'ne (ACOG) göre, kadınların yaklaşık yüzde 75'inde hayatlarının bir noktasında cinsel ilişki sırasında ağrı şikayeti oluşabiliyor. Bu kadınların birçoğu için cinsel ilişki sırasında ağrı, geçici bir sorundur, ancak bazı kadınlarda bu ağrılar sürekli olabilir.

Kadınlar, endometriyozis gibi klinik durumlardan, menopoz ve doğum sonrası döneme bağlı östrojen azalması gibi doğal durumlara kadar çeşitli nedenlerle ve herhangi bir yaşta, cinsel ilişkide ağrı yaşayabilirler. Bazı durumlarda nedenler daha az belirgindir. Örneğin pelvik taban kaslarında kaymalara neden olabilen ve seks sırasında ağrıya neden olabilen irritabl bağırsak sendromu, her zaman ağrının kaynağı olarak kolaylıkla tespit edilemeyebilir. Sebebi ne olursa olsun, birçok kadın yardım istemek için bekler ya da hiç yardım istemez.

Perimenopoz ve menopoz sırasında cinsel sağlık konusunda uzman olan Jinekoloji ve Obstetri Doktoru Barb DePree, “Kadınların sıkıntılarını dillendirmeden önce ne kadar süre bu sorunlara tahammül ettiği şaşırtıcı” diyor, “’kayganlaştırıcı denedim’ veya ‘rahatlamak için bir kadeh şarap içtim’ diyen hastalarım var, ancak asıl ele alınması gereken şey altta yatan fizyolojidir."

Çoğu kadın yardım aradıklarında bile ihtiyaç duydukları yardımı alamıyor - en azından ilk başta. Pelvik sağlık koşullarında uzmanlaşmış Fizyoterapist Jessica Drummond, "Bu alana ilk başladığımda, cinsel ağrıların olduğuna inanılmasını sağlamak yaklaşık 15 yıl sürdü" diyor. “Şimdi ise bu zaman çizelgesi yedi ya da sekiz yıla düştü.”

Dr. DePree, "Beş veya altı yıldır cinsel ilişkiye girmeyen hastaların sayısını söyleyemem çünkü dahiliye doktorları onlara 'Bu konuda yapabileceğimiz fazla bir şey yok' demişti. Kliniğimde gördüğüm kadınlar hayır cevabını kabul etmediler, kimbilir kaç kadın bunu kabul etmişti!”

İlişki sırasında ağrı, cinsel aktivitenin azalmasına ya da tamamen seksten uzaklaşmaya yol açabilir, bu da anksiyete ve depresyon duygularına, olumsuz beden imajına, ilişki sorunlarına ve düşük yaşam kalitesine katkıda bulunabilir. Uzmanlar, kadınlarda cinsel ilişki sırasında ağrının en önemli nedenlerinden bazılarını ve bunlarla nasıl başa çıkılacağını açıklıyor:

1- Endometriyozis

Endometriyozis, rahim içinde oluşan dokuların rahim dışında fallop tüpleri ve yumurtalıklar gibi yerlerde büyümesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum başlı başına seks sırasında ağrıya neden olabilir, ancak endometriyal doku vajinal kanalın içine ve çevresine yerleşirse, özellikle ağrılı olabilir. Stein, "Endometriyal dokunun vajinal bölgede sıkışması, dokuya yapışması ve hareket etmek istememesi yaygın bir durumdur" diyor. "Bu halde vajinal penetrasyonu düşünün, içeri ve dışarı hareketi çok acı verici olur. ” Endometriyozis cinsel yaşamınızı etkiliyorsa güvenilir bir sağlık uzmanına danışın. Ancak endometriozis için reçete edilen bazı ilaçların östrojeni düşürebileceğini ve seks sırasında ağrı ile ilgili başka sorunlara neden olabileceğini unutmayın. (Aşağıda düşük östrojen ve ağrılı seks hakkında daha fazlası var). Yaşam tarzı stratejileri - beslenmedeki değişiklikler gibi - diğer stratejilerle birlikte kullanıldığında, endometriyozis semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğinden, bir fonksiyonel tıp uzmanına veya başka bir güvenilir bütünsel uygulayıcıya danışmaya değer olabilir.

2- Vulvodini veya vajinismus

Vulvodini, tanımlanabilen fiziksel bir nedeni olmayan vulva çevresinde kronik ağrı, yanma veya tahriş ile kendini gösterir. Vajinismus ise, penetrasyon sırasında veya tampon takarken vajina çevresindeki kasların kasılmasıdır ve ayrıca tanımlanabilir fiziksel bir nedeni yoktur. Bunlardan herhangi birine sahip olduğunuzdan şüpheleniyorsanız, önce doktorunuzdan maya veya bakteriyel enfeksiyonlar gibi diğer olası teşhisleri dışlamak için bazı testler yapmasını isteyin. Diğer koşulları ekarte ettikten sonra, benzersiz durumunuza göre her kişi için değişecek bir tedavi planı geliştirmek için doktorunuzla birlikte çalışın. Her iki durum için de tedavi seçenekleri arasında pelvik taban fizik tedavisi ve lokal anestezik kremler yer alabilir. Biofeedback tedavisi, vulvodini semptomlarına yardımcı olma konusunda umut vaat etmiştir. Doktorlar ayrıca vulvodini için antikonvülsanlar, antidepresanlar, antihistaminikler ve sinir bloğu enjeksiyonları da dahil olmak üzere başka ilaçlar da önerebilir.

3- Vajinadaki iyi ve kötü bakteri dengesizliği

İnsan vücudunun dış çevre ile temas eden her alanı bir mikrobiyotaya sahiptir. Bu, elbette bağırsakları, aynı zamanda akciğerleri, cildi, gözleri ve vajinayı da içerir. Vajinadaki iyi ve kötü bakteri dengesi bozulduğunda, cinsel ilişki sırasında kaşıntı, tahriş ve rahatsızlık gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Doktorunuza bakteriyel vajinozis veya maya enfeksiyonu testi yaptırın. Vajinal disbiyoz için antibiyotik hapları ve antibiyotik ve antifungal kremler reçete edilebilir. Bağırsak disbiyozu gibi, vajinadaki bakteri dengesizliği için de şekeri azaltmak veya tamamen kesmek, yüksek kaliteli bir probiyotik takviyesi almak ve bol su tüketmek gibi yaşam tarzı müdahaleleri yardımcı olabilir.

4- Kozmetik ürünler

Parfümlü veya sentetik kokulu sabunlar, vulvadaki hassas deriyi tahriş ederek kontakt dermatite neden olabilir. Uzmanlar sekste ağrınız olsun olmasın, vajinanın içinin asla yıkanmaması gerektiğini, vulva temizliğinin ise sadece su ile yapılmasını öneriyor.

5- Perimenopoz ve menopoz

Menopozdan önceki evrede (perimenopozda), östrojen de dahil olmak üzere tüm üreme hormonları öngörülemez şekilde değişmeye başlar. Adet döngüsü kesildiğinde, östrojen üretimi hızla düşmeye devam eder. Östrojen hormonu aynı zamanda vajina duvarlarını kalın, elastik ve yağlı tutmaktan sorumu olduğu için, bu dönemde vajinal duvarların esnekliğini ve nemini kaybetmesi sonucu sekste ağrılar görülmeye başlanabilir. Vajinal atrofi olarak adlandırılan bu durum, seks sırasında uygun kayganlaştırıcılar kullanılarak çözülebilir. Aynı zamanda Dr. DePree, sık sık seks veya mastürbasyon yapmanın da pelvik bölgedeki kan akışını artırarak bu soruna karşı faydalı olabileceğini hatırlatıyor. Eğer sorun devam ederse, hekiminizin önereceği östrojen takviyelerini almayı düşünebilirsiniz.

6- Hormonal doğum kontrol hapları

Hormonal doğum kontrol haplarının da dahil olduğu bazı ilaçlar, vajinal açıklıktaki doku bütünlüğünü değiştirir. Doğum kontrol hapı kullanımı, vücutta yüksek progesteron, düşük östrojen ortamı sağlar ve perimenopoz ve menopozda olduğu gibi, daha az östrojen vajinal kuruluk, daha ince vajinal duvarlar ve daha az vajinal elastikiyet ile ilişkilidir. Stein, “Sekiz yıldır bu ilaçlardan kullanan ve doğum kontrolü nedeniyle dokuları değişen 25 yaşında kızlarımız var” diyor. Hormonal doğum kontrol haplarının cinsel ilişki sırasında ağrı duymanıza neden olabileceğini düşünüyorsanız, alternatif doğum kontrol yöntemleri hakkında doktorunuz ile görüşün.

7- Östrojen baskılayıcı ilaçlar

Meme kanseri öyküsü olan veya endometriyozis durumu bulunan kadınlara östrojenin vücut tarafından emilmesini engelleyen ilaçlar verilebilir. Bu ilaçlar, ciddi rahatsızlıklar için önemli ilaçlardır ancak hormon dengesini etkiledikleri için, vajinal atrofiye katkıda bulunarak cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilirler. Bu ilaçlardan kullanıyorsanız ve östrojen düşüklüğüne bağlı olarak seks sırasında ağrı duyuyorsanız, doktorunuzla görüşmeniz gerekir.

8- Lohusalık ve emzirme

Doğumdan sonraki süreçte ve emzirirken de östrojen seviyeleri düşmeye başlar ve bu da perimenopoz/menopoz benzeri semptomlara yol açabilir. Bu dönemde hormon replasman tedavisi veya lokal hormon tedavileri uygulanabilmektedir. Sizin için uygun yöntemi yine doktorunuzla görüşmelisiniz.

9- Aşırı egzersiz

Çok fazla egzersiz yapmak da daha düşük östrojen seviyelerine yol açabilir. Aşırı antrenmanın cinsel ilişki sırasında vajinal atrofi ve ağrı semptomlarına katkıda bulunduğundan şüpheleniyorsanız, rutininize daha fazla dinlenme günü eklemeyi deneyin. Yoğun egzersiz, rutininizin bir parçası haline geldiyse ve (herhangi bir nedenle) vazgeçmeyi zor buluyorsanız, egzersizle olan ilişkinizi keşfetmek için bir danışman veya terapistle çalışmayı düşünün.

10- IBS veya diğer sindirim bozuklukları

İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) ve diğer sindirim bozuklukları ile birlikte gelen bağırsak ağrısı, pelvik taban kasları da dahil olmak üzere tüm bölgeyi refleks olarak sıkmaya neden olabilir. Kabızlık ve ishal durumunda da benzer etkiler görülür: Bağırsaklar sorun çıkardığında, refleks olarak bölgedeki tümkaslar gerilebilir ve zorlanabilirler. Pelvik taban fizik tedavisi, seks sırasında duyulan ağrının nedeni kas veya iskelet ise, çok yardımcı olabilir.

11- Bel ağrısı

Gastrointestinal ağrıda olduğu gibi, bel ağrısı da hastaların, pelvik taban kasları da dahil olmak üzere gövdelerinin alt kısmındaki tüm kasları refleks olarak germesine neden olabilir. Bu durumda seks sırasında ağrı şikayeti ortaya çıkabilir. Yine bir pelvik taban fizyoterapisti, kas-iskelet sistemine bağlı ağrıların giderilmesine yardımcı olabilir.

12- Pelvik veya abdominal cerrahi

Yara dokuları, pelvik veya abdominal cerrahiden sonra birikebilir ve seks sırasında ağrıya neden olabilirler. Herhangi bir ameliyat, herhangi bir kadında buna neden olabilir, ancak özellikle cinsiyet geçişi ameliyatı geçirmiş trans kadınlarda bu durum daha yaygındır. Bir fizik tedavi uzmanı, yara dokusu ve tetik noktalar üzerinde çalışarak bu ve benzeri durumlarda destek olacaktır.

13- Klitoral ağrı

Klitoral ağrı, bisikletin üst direğine çarpmak gibi yeni veya eski bir yaralanmadan kaynaklanan sinir hasarı nedeniyle ortaya çıkabilir. Fizik tedavi, kas-iskelet sistemi söz konusuysa (genellikle yaralanmalarda olduğu gibi) klitoral ağrıya da yardımcı olabilir.

14- Şiddet ve istismar geçmişi

Uzmanlar, "İlişki sırasındaki ağrı kişinin kafasında DEĞİLDİR" diye vurguluyor. “Ancak çocukluk çağı travması, tanımlanabilir bir doku hasarı olmasa bile beyni bir ağrı sinyali göndermeye karşı daha savunmasız hale getirebilir.” Pelvik taban fizik tedavisi, cinsel travma öyküsü olan hastalara da yardımcı olabilir. Stein, “Hastaları bu kasları tekrar gevşetmeleri için eğitiyoruz” diyor. "Kesinlikle sınırlamalar var, ancak sık sık gerginliği ve kas spazmlarını azaltmalarına yardımcı olabiliriz." Cinsel travma öyküsü olan herkesin ağrılarının duygusal yönleri üzerinde de çalışması önemlidir. İyi bir psikoterapistle çalışmak, duygusal ve cinsel travmayı iyileştirmenin önemli bir parçası olabilir.

Referanslar:

Laine Bergeson Becco. "14 Reasons Why Sex Might Be Painful for Women". Şuradan alındı: https://experiencelife.lifetime.life/article/14-reasons-why-sex-might-be-painful-for-women/ (18.08.2020).