Çocukluk ve ergenlik dönemlerinde meydana gelen değişimleri anlamak, gelişim psikolojisinin birincil hedefidir ve ebeveynler, sağlık çalışanları, eğitimciler ve araştırmacılar için büyük bir ilgi konusudur. Aynı şekilde, çocukluk ve ergenlikteki koşulların, deneyimlerin ve davranışların yaşamın ilerleyen dönemlerindeki daha iyi veya daha kötü sonuçlarla nasıl ilişkili olduğu da büyük bir ilgi alanıdır.

Zaman içinde meydana gelen değişimlerin ilgi çekici sonuçlarla nasıl ilişkili olduğunu anlamanın önemli araştırma stratejilerinden biri, boylamsal çalışmalardır. Bireylerin davranışlarını farklı zaman noktalarında gözlemlemek ve ölçmek, hem olumlu (iyi fiziksel ve zihinsel sağlık; akademik ve mesleki başarı; sosyal uyum) hem de olumsuz (kötü fiziksel ve zihinsel sağlık; başarısızlık; mesleki problemler; antisosyal davranış) sonuçların erken dönemdeki öncüllerle nasıl ilişkili olabileceği konusunda değerli bilgiler sağlayabilir. Boylamsal araştırmalar birçok nedenle zorludur. Örneklemdeki katılımcıların zaman içinde çalışmadan ayrılması beklenir; insanlar taşınabilir veya herhangi bir nedenle çalışmayı bırakabilir. Yıllar boyunca veri toplamanın sürekliliği için yeterli fon sağlamak ve bunu sürdürmek kolay değildir.

Uzmanlar, 10 yıldan uzun bir süre boyunca yaklaşık 200 aileyi takip etti. Bu çalışmada, çocuklar ve ebeveynleri çocuklar 9 yaşındayken laboratuvara beş farklı zamanda geldiler. Bilim insanları yıllar içinde uykularının nasıl değiştiğini gözlemlediler. Bu değişimlerin zihinsel sağlıklarıyla nasıl ilişkili olduğu da büyük bir ilgi konusuydu.

Çocukların uykusunu inceleyen çoğu çalışma, ebeveyn ve çocuk raporlarını anketler yoluyla kullanırken, yapılan çalışmalarda çocuklar, bir hafta boyunca her gün bir uyku günlüğü doldurmanın yanı sıra, yedi ardışık gece boyunca objektif veri sağlayan bir bileklik tipi aktigraf takıyor. Bu değerlendirmelerin sonunda, aileler daha ileri değerlendirmeler için çalışmada destek oldu. Uyku karmaşıklıklarını yakalamak için süre, uyku kalitesi ve gece-gece değişkenliği ölçüldü. Zihinsel sağlığı değerlendirmek için ise anneler ve babalar, dışsallaştırıcı davranışlar (saldırganlık; itaatsizlik; dürtüsellik; kural çiğneme; hiperaktivite) ve içselleştirici davranışlar (kaygı; depresyon; sosyal geri çekilme; bedensel şikayetler) için puanlar veren 280 maddelik çocuklar için kişilik envanteri doldurdu.

Beklendiği gibi, uyku süresinin yaş ile birlikte yılda yaklaşık altı dakika azaldığı ve 9 ila 18 yaş arasında neredeyse bir saatlik bir azalma olduğu gözlemlendi. 18 yaşındaki katılımcılar gecede yaklaşık 6,5 saat uyuyordu ki bu, optimal fiziksel ve zihinsel sağlık için önerilen sürenin çok altındadır. Grup genelinde uyku kalitesi artmış olsa da bireysel farklılıklar oldukça fazlaydı. Uyku değişkenliği yaş ile birlikte artmış ve 18 yaşında gece-gece dalgalanmalar yaklaşık 18 dakika olarak ölçülmüştü.

İlginizi çekebilir: Çocuklarda görülen uyku sorunları nelerdir?

İlginizi çekebilir: Akşam 10 ile 11 arası uyumak kalbe iyi geliyor

Yapılan birçok araştırma, daha düşük değişkenliğin (her gece yaklaşık aynı saatlerde uyumak) daha iyi sonuçlarla ilişkili olduğunu göstermiştir. Zihinsel sağlık açısından, 9 yaşındaki çocuklarda daha iyi uyku (daha uzun, daha kaliteli, daha az değişkenlik gösteren uyku), 18 yaşında dışsallaştırıcı ve içselleştirici zihinsel sağlık davranışlarının daha az olmasıyla ilişkiliydi.

Sonuç olarak, bir çocuğun uyku düzeni, yıllar sonra zihinsel sağlığı tahmin edebilir. Doğal olarak, uyku dışında gençlerin zihinsel sağlığını etkileyen birçok faktör vardır, ancak çocuklarda uyku kalitesini artırmaya yönelik müdahaleler, yıllar sonra ortaya çıkabilecek zihinsel sağlık sorunlarının hafifletilmesinde faydalı olabilir.

Kaynak: Joseph A. Buckhalt. "Good Sleep in Childhood May Mean Better Adult Mental Health". Şuradan alındı: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/child-sleep-from-zzzs-to-as/202501/good-sleep-in-childhood-may-mean-better-adult-mental-health. (17.01.2025).