Ulusal İlaç ve Sağlık Ürünleri Güvenliği Ajansı (ANSM), Fransa’da Covid-19 aşılarının, bazı kadınlarda adet düzensizliklerine yol açtığı yönündeki şikayetleri üzerine bir araştırma yaptı ve geçtiğimiz temmuz ayında konu hakkında açıklamalarda bulundu.

ANSM, 30 Temmuz tarihli araştırmasında, ilk defa Moderna ve Pfizer-BioNTech aşıları olan bazı kadınlardaki konuyla ilgili şikayetleri, “potansiyel sorun” olarak değerlendirdi. Araştırmada, Moderna aşısı olan 49 kadın ve Pfizer-BioNTech aşısı olan 261 kadında özellikle ilk dozdan sonra bu tür sorunlar yaşandığı rapor edildi. ANSM, aşı olup adet gecikmesi yaşayan 36 kadının bu konuda ciddi bir şekilde etkilendiğini aktardı.

Fransa’ya ek olarak 18 Temmuz itibarıyla İspanya’da 450 kadının aşı olduktan sonra adet gecikmesi yaşadığı şikayetinde bulunduğu bildirildi. İngiltere’de ise şu ana kadar 28 binin üzerinde kadın bu konuda şikayette bulundu.

Menopoz sonrası kanama…

Londra'daki Imperial College'den Bağışıklık Uzmanı Dr. Victoria Male regl düzensizliğinin yanı sıra menopoza girmiş veya regli durdurmak için hormon alan bazı kadınların aşı sonrası kanamadan söz ettiğini açıkladı. Bu nedenle Dr. Victoria Male koronavirüs aşılarının fiziksel bir tepkiye yol açabileceği ihtimalinin olabileceğini belirtiyor.

COVID aşısı regl düzenini bozar mı?

Covid-19 aşısı olduktan sonra birkaç gün halsizlik, kol ağrısı veya baş ağrısı yaşamak şu an olağan kabul edilse de bazı kadınlar bunların dışında, adet düzenlerinde değişiklikler yaşadıklarını söylüyor. Hızlıca üretilen ve uzun bir süre acil durum onayıyla kullanılan COVID aşıları sıklıkla kol ağrısı, halsizlik ve kısa süreli gripvari şikâyetler gibi yan etkilerle beraber anılsa da fazla konuşulmayan bir yan etkisi daha olabilir: adet düzensizlikleri. Belirtilen ve beklenilen yan etkiler arasında bulunmasa da adet düzensizlikleri, normalden daha ağır geçen veya erken başlayan bir adet dönemi, aşıdan sonra bazı kadınlar tarafından bahsedilen etkiler arasında yer alıyor. Aşı ve adet düzensizlikleri arasında bilim insanlarınca tespit edilen bir bağlantı henüz bulunmamış olsa da belirsizlik bazıları için endişe verici olabiliyor.

Adet dönemi, hormonlar, stres, ilaçlar, hava durumu gibi birçok faktörden etkilenebilen ve aydan aya da değişimin gösteren bir şey olduğu için, aşıdan sonraki adet dönemindeki her değişikliği aşıya bağlayan bir çıkarım yapmak pek doğru değil. Bazı kadınlar aşı olduktan sonra adet düzenlerinde bazı değişiklikler olduğunu, daha yoğun veya ağrılı bir kanama yaşadıklarını belirtse de aşı olan milyonlarca insan arasından bu belirtileri görenlerin sayıca azlığı ve bahsedilen etkilerin kısa süreli olması, bunun ciddi bir yan etki olmaktan uzak olduğunu düşündürtüyor. Yine de aşıya karşı güvensizliğin olduğu bir ortamda bu belirsizlik bazı insanlar için endişe verici olabilir. Bu konuda bilinmesi gereken en önemli şey; kısa süreli adet düzensizlikleri mümkün olsa da aşının düşüğe veya kısırlığa yol açan bir etkisinin olmayışı.

Uzun süreli bir yan etki görülmedi

Uzun süredir kullanımda olan ve adet düzenini etkileyebildiği bilinen grip veya HPV aşılarından da hareketle, kısa süreli düzensizlikler yaşansa da uzun süreli veya kalıcı bir yan etkinin olmadığı biliniyor.

Regl iken korona aşısı olabilir miyim?

FDA tarafından yürütülen çalışmalar, aşının adet düzenine bir etkisi olduğunu düşündürecek bir sebep olmadığını ve aşı olmak için menstrual döngünün herhangi özel bir dilimini beklemek gerekmediğini gösteriyor. Yani adet döneminde, öncesinde veya sonrasında aşı olabilirsiniz.

Ada Tıp Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı / Op. Dr. Pınar Yıldız’ın konu hakkında görüşleri şöyle:

Her kadının zaman zaman adet düzensizliği yaşaması oldukça normal bir durumdur. Hormonal nedenler, doğum kontrol hapları, tiroit hastalıkları, polip mevcudiyeti gibi pek çok faktör düzensiz menstrual döngüye sebep olabilmektedir. Tüm bunların yanı sıra etkisini asla göz ardı etmememiz gereken bir diğer faktör de strestir. Hastalarımızın pek çoğundan Covid 19 aşılarını ne zaman olmaları gerektiği konusunda sık sık sorular alıyoruz. “Regl iken aşı olabilir miyim?” ya da “1 hafta öncesinde mi / sonrasında mı olmalıyım?” gibi. Bu sorulardan dahi kendilerini ne kadar stresli hissettiklerini anlayabiliyoruz. Bu stres ve bağışıklık sistemindeki değişiklikler geçici adet düzensizliklerine sebep olabiliyor. Hatta bu düzensizliğe ek olarak şikâyetlere meme ağrısı ve şişlik problemleri de eklenebiliyor. Ancak hastalarımız üzerinde yaptığımız takip doğrultusunda bu şikâyetlerin uzun süre devam etmediğini, bir sonraki ay rutin sürece dönmeye başladığını görmekteyiz.

Ada Tıp Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı / Uzm. Dr. Cemal Aydoğan Lermi’nin konu hakkında görüşleri şöyle:

COVID 19 aşıları sonrasında en yaygın görülen yan etki kol ağrısı olsa da bu yan etkiler kişiden kişiye hatta cinsiyete göre dahi farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Aşı sonrasında oluşan kimyasal sinyaller bağışıklık hücrelerini etkileyebilmekte ve özellikle önemli oranda bağışıklık sağlayan Biontech aşısı sonrasında hastalığın ciddi anlamda provası yaşanabilmektedir. Çoğunlukla 2. doz Biontech aşısı sonrasında ateş, baş ağrısı, ishal, kas-eklem ağrıları, mide bulantısı gibi adeta kısa süreli hastalık semptomları görülebilmektedir. Bağışıklık sistemindeki hareketlilik ve yan etkilerin de görülebilmesi dolayısıyla stres seviyemiz artabilmektedir. Kadınların aşı tarihleri, menstrual döngüye denk geldiği zaman ise vücuda yeni bir stres kaynağının eklenmesi dolayısıyla geçici regl düzensizliklerine sebep olabilmektedir.

Haber: Nida Özfidan - Dilay Argün

Referanslar:

“Point de situation sur la surveillance des vaccins contre la COVID-19 - Période du”. Şuradan alındı: https://ansm.sante.fr/actualites/point-de-situation-sur-la-surveillance-des-vaccins-contre-la-covid-19-periode-du-23-07-2021-au-29-07-2021 (06.08.2021)

Olga Robinson & Rachel Schraer. “Covid aşısı: Regl düzeninde değişiklik geçici bir yan etki olabilir” Şuradan alındı: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-57499027. (17.06.2021).

Geoff Brumfiel. ‘’Why Reports Of Menstrual Changes After COVID Vaccine Are Tough To Study‘’ Şuradan alındı: https://www.npr.org/sections/health-shots/2021/08/09/1024190379/covid-vaccine-period-menstrual-cycle-research (09.08.2021)

Olga Robinson & Rachel Schraer. ‘’Covid vaccine: Period changes could be a short-term side effect’’ Şuradan alınıd: https://www.bbc.com/news/health-56901353 (13.05.2021)