Emzirme özgürlüğü kısıtlanabilir mi?
Kadınlarla ilgili olan pek çok meselede olduğu gibi, emzirme ile ilgili tabular da dünyanın pek çok yerinde olmadık sonuçlara neden olabiliyor.
Avrupa’da birçok ülkede, Amerika’nın ise neredeyse tamamında, halka açık yerlerde emzirmenin uygunsuz, hatta ‘iğrenç’ olduğu düşünülüyor. Doğu kültüründe ise emzirmek daha ziyade ‘ayıp’ ve ‘günah’ anlayışları üzerinden tabulaşıyor.
Aşağıdaki videoda ilginç bir sosyal deneyi izleyebilirsiniz. Göğüs dekolteli bir kadına verilen tepkilerle emziren bir kadına verilen tepkileri kıyaslıyorlar.
Filipinler’de de yakın zamanda sivil toplum örgütü Breastfeeding Pinays desteği ile düzenlenen bir eylemde yüzlerce anne, emzirme hakkı için sokağa çıktı. Emzirmeyi normalleştirmek ve özgürce emzirebilmek, birçok ülkedeki kadının ortak sorunu.
Türkiye’de ise durum biraz daha farklı. Elbette istediği gibi, örtü kullanarak ya da kullanmayarak insanların içinde bebeğini emzirmeyi seçen anneler var ama tanıdığım birçok müslüman anne göğsünü başkalarının yanında açmaya çekiniyor ve uygun bir kapalı alan bulmadıkça bebeğini emzirmemeyi tercih ediyor. Herhangi bir yerde emziren bir kadına bakıp “bu yaptığın iğrenç, git başka yerde emzir!” demiyor kimse. Çünkü anladığım kadarıyla genel kanı, bunun mahrem bir şey olması gerektiği yönünde ve ayıplıyorlarsa da, gizliden gizliye ayıplıyorlar. Gerçi kadınların giydikleri kıyafet yüzünden alenen aşağılandığı, taciz edildiği bir ülkeyiz de aynı zamanda. Annelik, emzirmek, süt hakkı dendiğinde kutsal şeyler çağrıştığından öyle kimse ses etmiyor belki de.
Damla Çeliktaban’ın 2014’te yayınlanan bir haberinde, bir markanın dünya çapında yaptığı emzirme araştırmasının sonuçlarına yer verilmişti. Türkiye araştırması sonuçlarına göre toplum içinde emzirmeyi yanlış bulanların oranı yüzde 20, utandırıcı bulanların oranı ise yüzde 17 olarak belirlenmiş. Geçen yıllarda bu anlayışta bir değişiklik oldu mu bilemeyiz ancak günümüzde hala, emziren annelerin birçoğunun toplum içinde emzirme konusunda çekincelere sahip olduğu kesin.
Peki dini ya da ahlaki gerekçelerle bebeğini açık alanlarda emziremeyen anneler ne yapıyor? Bir keresinde metrobüste hiç durmadan ağlayan küçücük bebeğini ‘az kaldı eve gidince doyuracağım seni’ diye teselli eden bir anneyi gördüğümde çok üzülmüştüm. Etrafını sarıp, herkese başka tarafa bakmasını söyleyip ‘hadi emzir!’ diyesim gelmişti de karışamamıştım. Uzun bir feribot yolculuğunda da bebeğini biberonla besleyen bir annenin, ‘aslında biberonu mamayı hiç sevmiyor, akşam bir güzel emzireyim de iyice doysun’ dediğine şahit olmuştum. Yine içim acımıştı sırf orada emzirilemediği için mamayla beslenen bebeğe bakıp.
Dünyadan emzirme fotoğrafları
Dünyanın dört bir yanından toplum içinde emzirmenin normal olduğunu gösteren emziren anne fotoğrafları.
Ya nazar değerse?
Öyle bilimsel bir yöntem olmasa da ben bazen annelerin belirli konularda neler düşündüğünü anlamak için kadın sitelerindeki forumlara ya da sosyal medya gruplarındaki tartışmalara göz atıyorum. ‘Dışarıda emzirme’ ile ilgili araştırırken konuşmalarda dikkatimi çeken ilginç şeylerden biri, bazı annelerin ‘nazar değmesinden korktuğu için’ dışarıda emzirmekten çekindiğiydi. Birçok anne ‘bebeğimden önemli mi, bakmayıversinler’ diyerek her yerde bebeğini emzirebileceğini söylüyor, bazıları da ‘mümkün değil göğsümü açamam, biberonla beslerim daha iyi’ diyor.
Dışarıda emzirmek için ne yapmalı?
Aslında çözüm çok basit, ya insanların ne düşüneceğini umursamadan bebek istediği anda memeyi çıkarıp vermek, ya da bir örtü yardımıyla memeyi gizleyerek bebeği emzirmek. Bunun için öncelikle evde biraz alıştırma yapmak yeterli olacaktır. İlk kez bebek emziren annelerin doğru ve konforlu pozisyonu bulması, kendini de bebeği de emzirirken rahat ettirmesi bazen biraz zaman alabilir. Ama doğru ve rahat pozisyon bulunduktan sonra, kıyafetle, bir şalla ya da emzirme için özel olarak üretilen emzirme örtüleri ile memeyi kapatarak bebeği rahatça emzirmek mümkündür.
Dışarıda emzirmeli miyim?
Bu sorunun cevabı çok basit: Eğer emzirdiğiniz bir bebeğiniz varsa ve bebeğiniz dışarıda acıktıysa, evet. Eğer bebeğinizi dışarıda emzirmek istemiyorsanız iki seçeneğiniz var: Ya bebeğinizi biberonla besleyeceksiniz ya da emzirmek için uygun bir yer bulana kadar bekleyeceksiniz. İki durumun da kendine has zararları mevcut:
Sorunsuzca meme emebilen bir bebeğe biberon vermek, bebeğin memeyi reddetmesine ve çeşitli emzirme sorunlarına neden olabilir. Acıkan bir bebeği bekletmek ise bebeği hem fiziksel hem de ruhsal olarak oldukça olumsuz etkileyecektir. Kan şekeri düşebilir, dahası belirli bir süre beslenmeyen bebek kendini güvende hissetmeyerek strese girecektir. Bu da yine gaz sancısı, kolik ve benzeri birçok fiziksel soruna neden olabilir.
En iyisi emziren bir anne olarak emzirme mahremiyeti ile ilgili düşüncelerinizi gözden geçirin ve bebeğinizin iyiliği için, onu her koşulda ve her ortamda emzirebilmeniz için gerekli önlemleri alın. Anne sütünün her bir damlası çok kıymetli, dahası emzirmek, anne ve bebek arasındaki bağın en önemli parçalarından biri. Kim ne derse desin, emzirmek doğal ve gerekli bir eylemdir ve emzirilmek de her bebeğin hakkı olmalıdır.
Emzirme hakkı nedir?
Emzirme örtüsü nasıl kullanılır?
Yazı: Duygu İslamoğlu
YORUMLAR