Hamilelik deyince ilk akla gelen belirtilerden biri de aşermedir. Peki gecenin bir yarısı canınızın erik çekmesinin nasıl bir açıklaması var? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Serap Yaltı, konu ile ilgili merak edilenleri açıkladı.

Aşermek nedir?

Aşermek herhangi bir yiyeceği ya da maddeyi tüketmeyi çok fazla istemektir. Gebelerin çok büyük bir kısmında aşerme gözlenir. Protein ağırlıklı besleniyorsanız canınız karbonhidrat çekebilir ya da aşırı tahılla besleniyorsanız canınız protein veya tatlı çekebilir. Süt içmeyi çok fazla istemek o anda vücudunuzda kalsiyum eksikliği olduğuna ya da meyve istemek C vitaminine ihtiyacınız olduğuna işaret edebilir.

Hamilelikte aşerme neden olur?

Gebeliğin her döneminde farklı şeylere aşerilebilir. Kalori ihtiyacının arttığı zaman tatlı ve çikolata ön plana geçer. Ayrıca B vitamini eksikliğinde de çikolataya aşerme artar. Beta karoten ihtiyacı artmışsa şeftaliye aşerilebilir. Özellikle ilk 3 ayda ağızdaki acı tadı gebeyi bu dönemde tüketebileceği toksik maddelerden koruma amaçlı bir mekanizmadır. Zira toksik olabilen maddelerde bitter (acı) tadı mevcuttur. Oysaki bu duygu son 3 ayda kaybolur.

Aşermek sadece yiyecek ile değil pika dediğimiz yiyecek dışı şeylere karşı da aşırı bir istek olarak ortaya çıkabilir. Toprak, kil, kömür, kibrit, tebeşir, sabun, kül ve bunun gibi normalde ağza alınmayacak şeyler tüketilebilir.

Her hamile aşerir mi?

Aşermenin tam mekanizması bilinmez. Hormonlarla yakından ilgilidir. Özellikle ilk 3 ayda sık görülür. Yükselen gebelik hormonları olan beta HCG ve östrojen, bu durumdan özellikle sorumlu tutulmaktadır. 8-9. haftalarda pik yapar. 14-18 haftalarda tamamen azalır. Çok nadiren uzar. Tabii her kadında böyle bir durumla karşılaşılmaması etyolojide sadece hormonlara bağlı kalmaktan uzaklaştırır. Vücut ihtiyaçları değiştikçe aşermenin zamanı da değişir. Tuz isteği, tatlı ihtiyacı, ilk 3 aydaki ağızdaki bitter tadı gibi.

Hormonal değişiklikler kadında tat ve duyu almanın değişmesine de yol açar. Nasıl adet öncesi ve adette bazı şeylere özellikle de tatlı yiyeceklere istek artarsa gebelikte de hormonal durum değişikliği ile istekler değişir. Menopozda da aynı mekanizma ile istekler ve tiksinme duyguları gelişir. Çoğul gebeliklerde bu olay daha abartılı olabilir.

Bunun yanı sıra duygusal istekler de aşermeyi tetikler. Duygusal olarak kocasından yakınlık bekleyen anne adayı bunu bir yol olarak saptayabilir. Nostaljik yiyecekler, anısı olan beslenme tarzları gündeme gelebilir. Geçici besinsel ihtiyaçlar; tuz, şeker örneğindeki gibi, süt içme ihtiyacı kalsiyum eksikliğinden, B vitamini eksikliği çikolataya aşerme, vejeteryanın ete aşermesi gibi. Bazen de sabah bulantılarını ortadan kaldırmak için özellikle yemek yerine pika tarzı şeyler tüketilebilir.

Aşermek psikolojik bir durum olabilir mi?

Anne adayının kalabalık bir evde olması, ilgiden mahrum olması, kokulara karşı hassas olduğu bir dönemde yemek yapılan ortamın tam içinde olması, kocasından yeterli desteği, sevgi ve saygıyı görmemesi, şiddete maruz kalması bu durumu tetikler. Gebelik öncesi kötü beslenme neticesi vücudunda pekçok besin ve vitaminin eksikliği olanlarda aşerme daha çok olur. Vejetaryen olanlarda, daha önceki gebeliklerinde de aşerenlerde, demir eksikliği gelişmiş halde gebe kalanlarda aşerme ve pika yeme daha sık görülür.

Genellikle erken gebelikte sabah bulantıları yoksa, protein ağırlıklı besleniliyorsa, tuzlu, acı şeylere düşkünlük varsa erkek, tatlı, meyve düşkünlüğünüz arttı ise kız olduğu söylenir. Bunlar asılsızdır. Bazı gebelerde aşermenin tam tersi iğrenme olabilir. Bu sigara, alkol gibi maddelere karşı ise harikadır. Katkı maddeli gıdalara karşı ise ona keza. Ama gereken şeylere karşı olursa onun yerini alacak gıdalara yer vermelidir. 5. aydan sonra fizyolojik değildir. Malesef en çok aşerme süt ve et ürünlerine olur, yerini alabilecek besinler tüketilmelidir.

Özel Erdem Hastanesi

Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü

Doç. Dr. Serap Yaltı