Hamilelik bazen yorucu ve bunaltıcı olabiliyor. Bazen anne-baba adayları özellikle son birkaç ayda beklenmedik semptomlar yaşayabilir. Hamilelik yorgunluğu daha önce duymuş olabileceğiniz bir belirti olabilir. Ancak örneğin; uyuşma, sürpriz olabilir. Bazı hamile kişiler, hamileliğin sonlarına doğru ellerinde, parmaklarında, bacaklarında, sırtlarında veya kalçalarında “karıncalanma” ya da uyuşma hissi yaşayabilir. Bu semptomlar yalnızca rahatsız edici ve bazen çok konforsuz olmakla kalmaz, aynı zamanda ciddi bir şey olup olmadığını merak etmenize de neden olabilir.

Hamilelikte uyuşma belirtileri

Aşağıda hamilelik sırasında ellerde uyuşma veya vücutta karıncalanma ile en sık bildirilen semptomlar yer almaktadır:

• Sabah uyandığınızda, gecenin ortasında veya vücudunuzla belirli hareketler yaptığınızda semptomlarda artış.
• “İğnelenme” hissi, his kaybı veya ağrıyla birlikte yayılan karıncalanma.
• Uyuşma ya da karıncalanma hissinin, kilo alımı ve sıvı tutulmasının arttığı hamileliğin ortalarına veya sonlarına doğru ortaya çıkma.

Hamilelikte uyuşmanın nedenleri nelerdir?

Hamilelik sırasında yaşanan uyuşma ve karıncalanma hislerinin nedeni, hormonlar ve vücudun geçirdiği büyük değişimlerdir. Hamilelik ilerledikçe, vücudunuz gebelik ve doğum sırasında bağların esnemesini sağlayan relaksin hormonunu daha fazla üretir. Ancak fazla relaksin, duruşunuzu ve ağırlık merkezini de değiştirir. Bunun sonucunda sinirler sıkışabilir ve bacaklara, uyluklara, sırt ve kalçalara yayılan ani ağrı ve karıncalanma oluşabilir.

Benzer şekilde, rahmin ağırlaşıp büyümesi kaslar, bağlar ve sinirler üzerinde alışılmadık bir baskı oluşturur ve bu da uyuşma ve karıncalanma hissine katkıda bulunabilir. Hamileliğin ikinci ve üçüncü trimesterine doğru, su tutulmasına bağlı olarak el ve ayaklarda şişlik yaygındır. Bu şişlik, ellerde ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma hissine yol açabilir ve ayrıca bileklerdeki, sırt, bacaklar, uyluklar ve kalçalardaki sinirlere baskı uygulayabilir.

Ellerde ve parmaklarda uyuşma

Hamileliğin ilerlemesiyle birlikte ellerinizde ve parmaklarınızda uyuşma ve karıncalanma hisleri yaşamanız alışılmadık bir durum değildir. Bazı kişilerde bu fazla sıvı, bilekteki median sinire baskı yaparak, karpal tünel sendromuna neden olabilir.

Hamilelikte karpal tünel sendromu

Karpal tünel sendromu hamilelikte oldukça yaygındır ve hamilelerin %31’i ile %62’sine bu tanı konulmaktadır. Hamilelikte karpal tünel sendromunun nedenleri arasında sıvı tutulması, kilo artışı ve hormonal dalgalanmalar bulunur. Karpal tünel sendromu vakalarının çoğu hamileliğin son birkaç ayında görülür, ancak önceki hamileliklerinizde karpal tünel sendromu yaşadıysanız veya hamilelik dışında da bu durumu geçirdiyseniz, belirtileriniz daha erken ortaya çıkabilir.

Karpal tünel sendromunda şu semptomlar görülebilir:

• Elde, bilekte ve kolda yanma hissi
• Nesneleri kavramada zorluk
• Ellerde uyuşma
• Elde, bilekte ve parmaklarda ağrı
• Parmaklarda ve ellerde “iğnelenme” hissi
• Parmaklarda, özellikle başparmak, işaret parmağı ve orta parmakta uyuşma
• Omuzlara, boyna ve kola yayılan ağrı
• Elde ve parmaklarda şişlik

Bacaklarda, sırtta ve kalçalarda uyuşma

Hamilelikte sırt ağrısı yaşamak yaygındır ve bazen bu ağrı sinirlere baskı olduğunda bacaklara ve kalçalara doğru yayılabilir. Hamilelikte bacaklarda, sırtta ve kalçalarda uyuşma ve karıncalanmanın başlıca nedenleri şunlardır:

• Sıvı tutulması
• Bağları gevşeten relaksin gibi hormonlar
• Büyüyen rahim ve sıkışan organların yarattığı baskı
• Kilo artışı

Tüm bu baskı, bağların gevşemesi, fazla kilo ve sıvı tutulması vücudunuz üzerinde gerçek bir zorlanma yaratabilir. Kaslar zorlanabilir ve duruşunuz değişebilir. Eğer daha sık öne veya arkaya doğru eğildiğinizi fark ederseniz, sırt kaslarınız daha fazla çalışmak zorunda kalır; bu da ağrı ve sızıya yol açabilir. Hamilelik sırasında egzersize bağlı sırt yaralanmalarına da daha yatkın olursunuz.

Pek çok kişi, relaxin hormonunun etkisiyle hamilelikte eklemlerinde aşırı hareketlilik (hipermobilite) yaşar. Sorun şu ki, bu açılma ve hareketlilik vücutta dengesizliğe neden olabilir ve alt sırt veya bacaklarda ani ağrılar, hassasiyet, uyuşma ve karıncalanma yaratabilir.

Hamilelikte siyatik

Hamilelikte sırt, bacak ve kalçalarda karıncalanma ve uyuşmanın en yaygın nedeni, siyatik sinirinin sıkışması sonucu oluşan siyatiktir. Bu durum genellikle hamileliğin üçüncü trimesterinde gelişir ve çoğunlukla hafiftir, ancak bazı kişilerde oldukça zorlayıcı olabilir. Semptomlar şunları içerebilir:

• Ağrı, yanma ve sızı
• Genellikle vücudun tek tarafında hissedilen semptomlar, ancak bazen her iki tarafı da etkileyebilir
• Alt sırt, kalça ve kalçalarda başlayıp bacağa yayılan semptomlar
• Karıncalanma, uyuşma ve kas zayıflığı

Hamilelikte meralgia paresthetica

Hafif bel ağrısı hamilelikte nispeten yaygın bir durum olsa da, meralgia paresthetica adı verilen bir durum da gelişebilir. Meralgia paresthetica, uyluğun ön ve yan kısmındaki lateral femoral kutanöz sinire (LFCN) baskı sonucu oluşur.

Belirtileri şunları içerebilir:

• Uylukta başlayıp dizin dış kısmına kadar yayılan ağrı ve hassasiyet
• Uyuşma ve yanma hissi
• Uyluk bölgesinde “batma” hissi
• Genellikle yalnızca bir bacakta görülen semptomlar (bazen kalça bölgesi de etkilenebilir)

Hamilelikte uyuşma tedavisi

Hamilelik sırasında ellerde, parmaklarda, sırtta, bacaklarda ve kalçalarda görülen genel uyuşma ve karıncalanma; nazik bir masaj, uyku pozisyonlarını değiştirme (hamile yastığı kullanmak oldukça yardımcıdır), rahatlatıcı banyolar ve esneme hareketleriyle tedavi edilebilir. Buna ek olarak, sağlık uzmanınız tanı konulduktan sonra durumunuza özel bir tedavi önerebilir.

Karpal tünel sendromu tedavileri

• Şişliği azaltmak için buz torbası uygulama
• El ve bilekleri yüksekte tutma
• Hamileliğe uygun ağrı kesiciler
• Bileği nötr pozisyonda tutmak için bilek ateli veya destek kullanımı

Siyatik ve meralgia paresthetica tedavileri

• Isıtma yastıkları
• Masaj terapisi
• Fizik tedavi
• Hamileliğe uygun ağrı kesiciler
• Etkilenmeyen tarafınıza yatma
• Ilık duş veya banyo yapma

Anemi

Hamilelikte (ve hamilelik dışında da) görülen demir eksikliği anemisi, bacaklarda karıncalanma veya “yürüyen böcek” hissiyle birlikte ortaya çıkabilen huzursuz bacak sendromuna neden olabilir. Hamilelikte B12 eksikliği ise sinir hasarına yol açabilir; bu da ellerde uyuşma ve karıncalanmanın yanı sıra genel kas zayıflığı, yürüme güçlüğü, hafıza kaybı ve ruh sağlığı sorunlarına neden olabilir.

Preeklampsi

Preeklampsi, hamilelikte görülen ciddi bir durumdur ve şiddetli şişlikle ilişkilidir; bu da hamilelikte uyuşma ve karıncalanmaya katkıda bulunabilir. Eğer karıncalanma ve uyuşma hissine görme bozuklukları, şiddetli baş ağrıları, idrar çıkışında azalma, şiddetli karın ağrısı, kusma, mide bulantısı veya nöbetler eşlik ediyorsa, hemen sağlık uzmanınızı arayın.

Diyabet

Hamileyseniz ve önceden var olan (veya gebelik öncesi) diyabetiniz varsa, iyi kontrol edilmeyen kan şekeri sinir hasarına yol açabilir ve bu da bazen ellerde ve ayaklarda karıncalanma ve uyuşma semptomlarına neden olabilir. Eğer zaten diyabet tanısı aldıysanız, bu belirtiler diyabetinizin yeterince iyi yönetilmediğinin bir işareti olabilir. Karıncalanma, uyuşma veya diyabet tanınız ve yönetiminizle ilgili olabilecek diğer yeni semptomlar hakkında mutlaka sağlık uzmanınızla konuşun.

Referanslar: Wendy Wisner. “What Numb Hands and Tingling Could Mean During Pregnancy”. Şuradan alındı: https://www.parents.com/pregnant-with-numb-hands-8644621. (03.07.2024).