Avustralya’daki araştırmacılar, kadınlarda depresyonla ilişkili 16, erkeklerde ise yalnızca 8 genetik varyant tespit etti. Yeni bu araştırmaya göre kadınlar, depresyona karşı daha yüksek genetik riske sahip.

Yayımlanan ve şimdiye kadar depresyondaki cinsiyet farklılıkları üzerine yapılan en kapsamlı genetik çalışma olduğu belirtilen araştırma, kadınlarda depresyonla ilişkili 16, erkeklerde ise 8 genetik varyant bulunduğunu ortaya koydu.

Avustralya’da yürütülen çalışma, depresyonla ilişkili genetik varyantların büyük bölümünün iki cinsiyet arasında ortak olduğunu, ancak 'kadınlara özgü varyantlardan kaynaklanabilecek daha yüksek bir genetik risk yükünün' bulunduğunu gösterdi.

Araştırmacı Dr. Brittany Mitchell: “Kadınların yaşamları boyunca erkeklere kıyasla iki kat daha fazla depresyon yaşadığını zaten biliyoruz. Ayrıca depresyonun kişiden kişiye oldukça farklı göründüğünü de biliyoruz. Ancak bugüne kadar, depresyonun neden kadınları ve erkekleri farklı biçimlerde etkilediğini, genetik faktörlerin bu durumda nasıl bir rol oynayabileceğini açıklayan tutarlı bir araştırma yoktu” açıklamasında bulundu.

Araştırma, davranışsal, çevresel ve biyolojik alanları kapsayan çeşitli açıklamalara da değindi. Bunlar arasında erkeklerin yardım arama olasılığının daha düşük olması nedeniyle tanı konulmaması ve kadınların cinsel istismar veya kişiler arası şiddete daha sık maruz kalması gibi çevresel faktörler yer alıyor.

Çalışmada, bu faktörlerin birlikte ele alınması gerektiği ve depresyonun altında yatan mekanizmaları anlamak için 'çok yönlü bir yaklaşıma' ihtiyaç olduğu vurgulandı. Bununla birlikte, araştırmacılar 'bu farklılıkların temelindeki biyolojik mekanizmaların önemli bir bileşeninin genetik farklılıklar olabileceğini' öne sürdü.

Araştırmacılar, Avustralya, Hollanda, ABD ve Birleşik Krallık’tan beş uluslararası kohortun DNA verilerini analiz etti. Nihai örneklemde majör depresyon tanısı konmuş 130.471 kadın ve 64.805 erkek, tanı almamış 159.521 kadın ve 132.185 erkek yer aldı. Ayrıca kadınlarda, depresyon ile metabolik özellikler (örneğin; vücut kitle indeksi ve metabolik sendrom) arasındaki genetik korelasyonların erkeklere kıyasla daha güçlü olduğu da bulundu.

Araştırmacı Dr. Jodi Thomas, bu genetik farklılıkların 'depresyon yaşayan kadınlarda kilo değişimleri veya enerji düzeylerinde değişiklik gibi metabolik belirtilerin neden daha sık görüldüğünü açıklamaya yardımcı olabileceğini” söyledi.

Yazarlar, çalışmada depresyon tanısı almış kadın sayısının erkeklerin yaklaşık iki katı olduğunu kabul etti ve sonuçların bu örneklem farkından kaynaklanmadığını doğrulamak için ek analizler yaptı. Ayrıca analizlerin yalnızca Avrupa kökenli katılımcılarla sınırlı olduğunu, bu nedenle bulguların diğer topluluklara genellenemeyebileceğini belirttiler.

İlginizi çekebilir: Depresyondaki birine nasıl yardım edilir?

Prof. Philip Mitchell, çalışmada yer almadığını da belirterek: “Dünya genelinde yapılan çalışmalarda, depresyonun kadınlarda erkeklere kıyasla daha yaygın olduğu uzun zamandır biliniyor. Çoğu araştırma, kadınların erkeklere oranla iki ila üç kat daha fazla depresyon riski taşıdığını bildiriyor. Bu durumu açıklamak için en baskın teoriler, sosyal ve psikolojik etkenlere odaklanmıştır; örneğin kadınların aile bakımıyla ilgili rolleri ile erkeklerin gelir elde etme rollerinin etkisi veya kadınlardaki kişilik özelliklerinin yatkınlık yaratması gibi” açıklasında bulundu.

Bu son derece ilgi çekici ve kapsamlı genetik araştırma, kadınlarda depresyon risk bölgelerinin erkeklere göre daha fazla olduğunu ve bu bölgelerin iki cins arasında büyük ölçüde örtüşmediğini göstererek, depresyon oranlarındaki farklılıkların genetik temelleri olabileceğine dair güçlü kanıtlar sunuyor. Bu bulgular, depresyon oranlarındaki farkların büyük ölçüde biyolojik faktörlerden kaynaklanabileceğini desteklemenin yanı sıra, gelecekte kadınlar ve erkekler için farklı biyolojik sistemleri hedefleyen tedavilerin geliştirilebileceğini de gösteriyor.

Kaynak: Natasha May. "Women carry a higher genetic risk of depression, new study says". Şuradan alındı: https://www.theguardian.com/science/2025/oct/07/women-carry-a-higher-genetic-risk-of-depression-new-study-says. (07.10.2025).

Depresyonda olan birine söylenmemesi gereken şeyler var!

Çok sevdiğiniz bir arkadaşınız veya bir yakınınız depresyon belirtileri gösteriyor. Belki de depresif bozukluk tanısı aldı bile… Öyleyse ona bu 10 cümleyi söylemekten kaçının. Eğer depresyonda olan siz iseniz, bu yazıyı yakınlarınızla paylaşmayı deneyin.

11

Majör Depresif Bozukluk yani kısaca bilinen adıyla Depresyon, birçok kişiyi etkileyen bir psikolojik durum. Depression Alliance isimli kuruluş, depresyon tanısı almış veya depresyon belirtileri gösteren kişilerle konuşurken dikkat edilmesi gerekenler konusunda bazı önerilerde bulunuyor. İşte depresif belirtiler gösteren yakınlarınıza söylememeniz gerekenler ve bunlara alternatif olan yararlı cümleler...

"Senden daha kötü durumda olan insanlar var." Bunun yerine söyleyebileceğiniz ise şudur: "Bu konuda yalnız değilsin" Böylece şu mesajı vermiş olursunuz: "Yanındayım"

"Kimsenin hayatı mükemmel değil." Bunun yerine şu cümleyi söylemeyi deneyin: "Benim için önemlisin" Böylece şu mesajı vermiş olursunuz: "Sen önemlisin"

"Kendine acımayı bırak." Bunun yerine şunu söylemeniz daha iyi olur: "Sarılmak ister misin?" Bu da şu anlama gelir: "Yardım etmeme izin ver"

"Bu halinden sıkılmadın mı?" Depresyonda olan kişiyi iyice suçlu ve çaresiz hissettirmesi muhtemel olan bu cümle yerine; "Seni seviyorum" demeyi deneyin. Elbette bunu gerçekten hissediyorsanız... Ancak bu cümleyi söylediğinizde ona güç verecek bir mesaj vermiş olursunuz; "Sana değer veriyorum"

"Kendi hatan." / "Senin kabahatin." Depresyonda olan kişiyi duygusal ve ruhsal olarak çok yaralayacak olan bu cümle yerine; "Bütün bunlar bittiğinde, ben hala burada olacağım. Sen de öyle." Dediğinizde, "Bundan kurtulabilirsin." mesajını yumuşak biçimde vermiş olursunuz.

"Bu kadar depresif olmamaya çalış." Yerine: "Seni görüyorum." Bu da depresyonda olan yakınınızın şunu duymasına yardım edebilir: "Umut var."

"Bence yaşadığın depresyon bizi cezalandırmak için kullandığın bir yol" Bu cümleyi söylediğiniz kişiyle aranıza kapanması güç bir mesafe koymak istemiyorsanız şunu söylemeniz daha yerinde olur; "Seni bırakmayacağım, seni terk etmeyeceğim." Böylece nazikçe şu mesajı iletmiş olursunuz; "Beni uzaklaştırma."

"Zaten hep depresyonda değil miydin?" Hiçbir olumlu etkisi olmayan bu cümle yerine şu alternatif gelebilir; "Evet. Ama korkma, daha kötüye gitmeyecek" Böylece şunu söylemiş olursunuz: "Depresyon gerçektir"

"Ne hissettiğini biliyorum. Ben de birkaç gündür depresyondaydım" Tipik bir depresyonun uzun zamana yayıldığını bilmeden sarf edilen bu cümle, gerçekçi değildir. Bunun yerine; "Ne hissettiğini gerçekten anlayamasam da sana yardım etmek istiyorum. İhtiyacın olan şeyi bana söylemekten çekinme." Böylece şunu demiş olursunuz; "Seni anlamak için elimden geleni şefkatle yapacağım."

"Papatya çayı içmeyi denedin mi?" Emin olun ki depresyona giren kişi bugüne kadar birçok yöntem denemiştir ve şimdiki durumu ile çok daha fazlasına ihtiyaç duyuyordur. Bu tarz tavsiyeler yerine ona; "Bu kadar acı çektiğin için üzgünüm. Ben seni bırakmayacağım. Kendime iyi bakacağım. Böylece senin çektiğin acının beni inciteceğine dair endişelenmene gerek yok." Böylece onunla çok daha derin bir bağ kurmuş olursunuz; "Bunun üstesinden birlikte geleceğiz."