Erkeğe ait problemler çocukları olmayan çiftlerin yaklaşık %20’inde tek etken, diğer % 30-40 çiftte ise katkı yapan etkendir. Yani toplamda %50-60 olarak etkilidir. Erkekte infertilitesinin nedenlerini anlamak üzere medikal hikaye de ayrıca incelenir çünkü bazı hastalıkların erkek infertilitesi ile birebir ilişkisi vardır ve tedavileri tamamlanmadan ilerlemek mümkün değildir. Bu hastalıklar şunlardır;

Varikosel

Kişide genel olarak bir şikayete neden olamayan ancak çocuk sahibi olamayan erkeklerin üçte birinde rastlanan bir hastalık olan varikosel testislerden çıkan kirli kanı taşıyan toplardamarların (venlerin) bozukluğu nedeniyle iyi görev yapamaması ve buna bağlı içindeki kirli kanı kalbe taşıyamaması durmudur. Varikosel, testis çevresinde ısı artışına yol açarak testisin sperm üretme fonksiyonunu olumsuz etkiler. Cerrahi müdahale ile tedavisi mümkündür.

Bulaşıcı hastalıklar

Su çiçeği, kızamık, kızamıkçık, kabakulak gibi yüksek ateşe neden olan bulaşıcı hastalıklar, yüksek ateşin de etkisiyle sperm yapısında bozulmalara neden olabilir. Ergenlik öncesi dönemde görüldüğünde spermelere herhangi bir etkisi görülmeyen bu enfeksiyonlar, ergenlik sonrası görüldüklerinde ciddi sorunlara neden olabilirler. Kabakulak özelinde, ergenlik sonrasında aşı yaptırmak ve aşı yaptırılmadıysa erken teşhis edilmesini ve takibini sağlamak sperm sağlığı açısından oldukça önemlidir.

Çocukluk çağı kanserleri

Çocukluk çağı kanserlerinin tedavisinde uygulanan kemoterapi ilaçları ilerleyen yaşlarda sperm üretimini olumsuz etkilemektedir. Radyoterapi tedavisinde ise süre ve doza bağlı olarak kısırlık görüldüğü saptanmıştır. Ergin olmamış erkek çocuklarının testislerinde sadece erken evre sperm hücreleri bulunduğu için, olgun bir sperm elde edip dondurarark saklamak da mümkün değildir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar

Tedavi edilmeyen cinsel yolla bulaşan hastalıklar zaman içinde sperm kalitesi, sayısı ve üretimiyle ilgili olumsuzluklara neden olarak erkek infertilitesine yol açabilirler. Cinsel yolla bulaşan hastalık taşıyan erkeğin sperm kanallarında devamlı iltihaplı hücrelerin bulunması spermlerin üzerine toksik maddelerin yapışmasına, bu nedenle sperm kalitesinin düşmesine ve sperm DNA hasarının artışına neden olurlar.

Cinsel fonksiyon bozuklukları

Cinsel fonksiyon bozuklukluları erkek infertilitesi nedenidir. Başarılı bir cinsel birleşme mümkün değilse başarılı bir üreme de söz konusu olamayacaktır. Cinsel fonksiyon bozukluklarının tedavisinde bütünsel yaklaşılmalı ve kullanılmasının gerekli görüldüğü ilaçların sperm üzerindeki etkisi de göz ardı edilmemelidir.

Obezite

Obezite nedeniyle testis ısısı ve testis kanlanmasında bozulmalar görülebilmektedir, bu bozulma sperm kalitesinde bozulmaya neden olabilir. Ayrıca obezitenin hormonal dengeyi bozduğu ve bu dengenin sağlıklı üreme için kıymetli olduğu bilinmektedir.

Madde bağımlılığı

Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler sperm sayısını, hareketini ve yapısını olumsuz etkiler. Bu maddeler hormonal dengesizliklere de yol açar. Ayrıca madde bağımlısı erkeklerin eşlerinin düşük yaşama risklerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.

Referanslar: Male infertility and causes, Mayo Clinic. Şuradan alındı: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/male-infertility/symptoms-causes/syc-20374773