Kız çocuklarında beden algısı sorunları yeni bir olgu değil. Ancak sosyal medyanın yükselişi, bu problemi daha da derinleştirdi. Uzmanlar, çeşitli platformlarda sürekli video ve fotoğraflara maruz kalmanın, ergen ve genç kızlarda beden memnuniyetsizliğine ve ruh sağlığı sorunlarına yol açtığını belirtiyor.

5 - 13 yaş arasındaki 1.000 kız çocuğu ile yapılan yeni bir ankete göre, kızların %37’si dış görünüşlerinde bir şeyi değiştirmek istediklerini söylüyor. Bu oran 11 - 13 yaş aralığında %50’ye çıkıyor. Ayrıca kızların %36’sı, hayatlarındaki kadınlardan beden imajına dair olumsuz mesajlar duyduklarını belirtiyor.

Amerika'daki Kız İzcileri (Girl Scouts of the USA - GSUSA) Gönüllü Deneyimi Başkan Yardımcısı Sarah Keating: “Uzun zamandır kadın bedenleri ve görünüşleri üzerinde orantısız bir odaklanma var—ve artık biliyoruz ki, 5 yaşındaki kızlar bile etraflarındaki kadınlardan gelen olumsuz mesajları içselleştiriyor. Sosyal medya, genellikle gerçekçi olmayan ve dar tanımlanmış güzellik standartlarını kızların üzerine boca ederek durumu daha da karmaşık hale getiriyor. Anlatıyı değiştirmeli ve kızlara bedenlerini nasıl göründüklerinden çok neler yapabildikleri için değer vermeyi öğretmeliyiz. Bu araştırmanın, bakım verenlere, olumsuz öz konuşmanın kızların kendilerini nasıl gördüklerini etkileyebileceğini hatırlatmasını umuyoruz" açıklamasında bulundu.

Kız çocuklarda beden özgüvenini geliştirmeye nasıl yardımcı olunur?

Olumlu benlik saygısı çocuklar için sayısız fayda sağlar. Hatalarla başa çıkmayı, yeni şeyler denemeyi, kendilerini savunmayı kolaylaştırır; akademik başarılarını artırır ve gelecekteki başarılarının önünü açar. Önemli bir adım olsa da, ebeveynler de evde beden olumlamasını destekleyebilir.

1. İyi bir rol model olun

Ankete göre, 5 yaşındaki kızlar bile hayatlarındaki kadınların kendi görünümleri hakkında olumsuz konuşmalar yaptığını duyuyor. 8 - 10 yaşındaki kızların %52’si bunu 'sıklıkla' veya 'bazen' duyduklarını söylerken, 11 - 13 yaş grubunda bu oran %41. Bu durum, olumsuz konuşmaları normalleştirebiliyor.

Psikoloji Profesörü Dr. Charlotte H. Markey: “Bu durum, kızlara diğer kızlar ve kadınlarla bağ kurmanın bir yolunun beden ve görünüş sorunlarından şikâyet etmek olduğunu öğretiyor. Bu da onların, haberler, hobiler, eğlence veya diğer ilgi alanları üzerine konuşma fırsatlarını elinden alıyor” ifadelerini kullandı.

Dr. Markey, ebeveynlerin “şişman konuşması” (fat talk), beden takibi (body surveillance) veya yiyecek ve egzersiz konusunda takıntılı davranışlardan kaçınması gerektiğini söylüyor. Çocuklara, bedenlerimizin işlevinin görünüşlerinden daha önemli olduğunu; bedenimize iyi bakmanın ise hem zihinsel hem fiziksel olarak iyi hissetmemiz için gerekli olduğunu öğretmeliyiz.

İlginizi çekebilir: Çocuklarda özgüven nasıl oluşur?

2. Görünüşten çok yetenekleri övün

Ankete göre, 5 - 7 yaş arasındaki kızların yarısı, dış görünüşleri hakkında daha çok iltifat aldıklarını söylüyor. Tüm yaş gruplarında, kızlar 'güzel' yerine 'zeki', 'komik' veya 'yaratıcı' gibi sıfatlarla tanımlanmayı tercih ediyor.

Gençlerin kendi değerlerinden emin ve yalnızca görünümlerinden ibaret olmadıklarını bilerek büyümelerini istiyoruz. Bu, özellikle evde önemli; çünkü dış dünyada (özellikle sosyal medyada) çekicilik sıklıkla en değerli özellik olarak görülüyor ve gençlerin kendi değerlerini görünümleriyle eş tutmaları kolaylaşıyor.

3. Çocuğunuzun zorlandığını gösteren işaretleri bilin

Ebeveynin tüm çabasına rağmen, bir çocuk yine de beden algısıyla ilgili sorunlar yaşayabilir. Dikkat edilmesi gereken işaretler arasında bedenleri veya kıyafetlerin duruşu hakkında şikâyetler yer alıyor. Çocuklar ayrıca 'sağlıklı olmak' bahanesiyle yeni ve yoğun bir egzersiz düzenine girebilir.

Bu değişiklikler fark edildiğinde, ebeveynlerin çocuklarıyla yargılamadan konuşması öneriliyor. Örneğin: “Artık tatlı yemediğini fark ettim, sende ne değişti?” gibi sorularla konu açılabilir. Eğer çocuk kilo vermek veya sağlıklı olmak için bunu yaptığını söylüyorsa, bunun neden önemli olduğuna dair sorular sorulmalı; bu düşüncelerin nereden geldiği öğrenilmeli.

Ciddi düzeyde beden memnuniyetsizliği veya yeme bozukluğu belirtileri fark edilirse, bu konuda uzman bir ruh sağlığı profesyoneline başvurulmalı. Bekleyip izlemek yerine proaktif olmak en iyisidir. Bu tür sorunları erken yakalamak ve müdahale etmek, uzun vadeli sağlık sorunlarını ve büyük acıları önleyebilir.

Kaynak: Anna Halkidis. "37% of Girls Struggle With Body Image—Here’s How Girl Scouts Is Helping". Şuradan alındı: https://www.parents.com/girl-scouts-body-appreciation-program-11787013. (12.08.2025).