Her çocuk Külkedisi masalını duymuştur. Aslında diğer masallardan pek bir farkı yoktur bu masalın. Zarif, güzel ve naif prensesimiz zor bir durumdadır ve elbette onu kurtaracak bir beyaz atlı prens vardır. Masalları ne kadar irdelemek gerektiği hakkında farklı düşünceler olsa da kimse hep aynı başlayan ve aynı biten bu masalların kız çocukları üzerindeki etkisini görmezden gelemez. Kendinizde veya başka bir kadında bir ilişkiye başladığında hayatının geri kalanını arka plana atan davranışlar fark ettiniz mi? Yoksa başka birinin gelip size ilham vermesini beklerken hayatını beklemeye alanlardan mısınız? Şimdi etrafınıza baktığınızda kendisini kurtaracak o beyaz atlı prensi bekleyen kaç Külkedisi tanıyorsunuz?

Külkedisi sendromu nedir?

Külkedisi veya Cindirella kompleksi olarak bilinen bu durum, kişinin kurtarılmaya, kurtarılan olmaya karşı içinde büyüttüğü gizli bir arzuyu tanımlar. Derinlerde, kendinden sorumlu olmak istemeyen kişi, bağımsızlıktan korkar. Yazar Colette Dowling tarafından 1980'lerde aynı adı taşıyan bir kitapla popüler hale gelen bu fikir, kadınların bağımlı olarak yetiştirildikleri ve bu bilinçsiz korunma ihtiyacının başarı ve mutluluğu sabote etme yönünde bir eğilime yol açtığını öne sunar. Tıpkı Külkedisi gibi bazı kadınlar da kendi yetenek ve zekâsını yeterli görmez, gelip kendisini kurtarmak için bir dış güce, başka birine ihtiyacı olduğuna inanır. Bu terim, herhangi bir cinsiyetten, hayatını başka insanlar için beklemeye alma eğiliminde olan, bilinçsizce kendi güçleriyle yaşamak yerine kurtarılmak isteyen herkes için kullanılabilir.

Sizde de külkedisi sendromu olabilir!

Bu sendrom temel olarak, zayıf ve 'kurtarılabilir' kalmak için kendi başarınızı sabote etme eğilimi ile ortaya çıkar. Bu şekilde ifade edildiğinde saçma bulabilirsiniz ancak bu durum kendini toplantılar ve teslim tarihleri ​​gibi önemli şeyleri 'unutmak', hayatta büyük bir adım atmadan önce her zaman ani bir drama yaşamak ve bir hedefe ulaşmadan hemen önce fikrinizi değiştirmek şeklinde gösterebilir. Sonuçta daha iyi bir şeye adım atmamak için kendinizi engellemiş olursunuz. İhtiyaç ve bağımlılık duygularını normalden daha baskın olabilir. Partnerinizden ayrıldığınızı veya onun öldüğünü düşününce yoğun bir panik hissedebilirsiniz.

Yalnızken güçlü ve anlayışlı bir insanken ilişki içerisinde bağımlı ve kıskanç birine dönüşebilir, kariyerinizi ve diğer yaşantınızı görmezden gelip hayatınızın merkezine ilişkinizi koyabilirsiniz. Artık kendi mutluluğunuzun önemsemezsiniz çünkü kendinizi sadece bir ilişkinin içendeyken, ikiniz olarak tanımlarsınız. Normalde kendi başınıza hallettiğiniz şeyleri partnerinizden beklersin. Daha fazla yemek ve temizlik yaparken finansal problemlerinizi onun çözmesini istersiniz. Hasta olduğunuzda daha fazla ilgi bekler ve iyileşseniz dahi bir süre daha ‘hasta kalmaya’ devam edersiniz. Bu durumların hepsi, bir kurtarıcının varlığını arzular. Her şeyi yoluna koyan o 'birisinin' gelmesini beklenir.

Külkedisi sendromu nasıl aşılır?

Dowling Cinderella Complex'i yazdığından beri dünya gelişti ve ilerledi, ama herkes için değil. Birçok insan hala, bilerek ya da bilmeyerek, bağımsız olmak yerine bağımlı olmaya teşvik eden bir aile ile büyüyor. Bir kadın için bu, 'geleneksel değerlerle' yetiştirilmek gibi görünebilir. Erkekler cesur, kızlar ise tatlı ve uysal olmalıdır. Çocukken size korkuyla yüzleşmeniz öğretilmediyse, nasıl iyi bir eş ve anne olacağınız ya da zenginlerle nasıl evleneceğinizle ilgili şakalara maruz kaldıysanız, güçlü bir insan olduğunuz fikri beslenmemişse, çocukluğunuzda tüm kararları biri sizin adınıza aldıysa, yetişkinliğinde bu görevi devralacak birilerini beklemek pek de şaşırtıcı değil.

Külkedisi kompleksi, kesin sınırları olan bir şeyden ziyade spektrumun bir ucudur ve birçok insan bir döngü içinde bir taraftan diğerine gidip gelir. Bir ilişkide garip bir şekilde muhtaç ve panik halinde olup ilişki bitince aşırı bağımsız bir hale gelmek, asla yardım istemeden her şeyi tek başına başarmaya çalışmak ve kendi ihtiyaçlarınıza karşı duyarsız olmak mümkün.

Bunun nedeni, ne bağımlılık ne de bağımsızlığın kendi başlarına o kadar sağlıklı olmamasıdır. Bağımlılık, kendi benlik algınızı içeriden karşılamak yerine bir başkasına muhtaç olmanıza sebep olabilir. Şiddetli bağımsızlık, psikologların "karşı-bağımlılık" dediği, kendinizi diğerlerinden izole ettiğiniz ve görünüşteki özerkliğinize yönelik herhangi bir tehdidi uzaklaştırdığınız bir duruma yol açar.

Öyleyse sağlıklı olan nedir? Çoğu şey gibi, en iyi yol aşırı uçlarda değil, ortadadır. Karşı bağımlılık, insanlara ihtiyaç veya çaresizlikten değil, arzu ve topraklanmış hissetme yönünden bağlı olduğunuz anlamına gelir. Bir tür paylaşım bağımlılığıdır. “Hayatta kalabileceğimi ve kendi başıma gelişebileceğimi biliyorum, kendime iyi bakıyorum ve kendimi sağlıyorum ama zaman zaman sana güvenmeyi seçiyorum ve karşılığında senin de bana güvenmene izin veriyorum”.

Külkedisi kompleksi, aşk kapıyı çaldığında kişisel gücünüzü boşa harcamayı bırakacağınıza 'karar vermek' meselesi değildir. Kendinizi ve dünyayı görmenin derinden kökleşmiş yollarından ve çocukluktan beri var olan bilinçsiz inançlardan gelir. Bu yüzden değiştirmek zaman, bağlılık ve sıkı çalışma gerektirir. Bu, hangi değerlerle büyüdüğünüzü, hangi değerlerin size ait olduğunu, kendinizle ilgili gerçekte hangi temel inançlara sahip olduğunuzu anlamak, ihtiyaçlarınız konusunda dürüst olmak, bunları karşılamanın sağlıklı yollarını bulmak ve size zarar veren geçmiş durumları belirleyip iyileştirmekten geçer. Güç oyunları yerine, gerçekte kim olduğunuzu ve gerçekte neyle ilişki kurmayı öğrenmek istediğinizde özgüven sahibi olursunuz.

Kitaplar gibi birçok kaynak, bu serüvende başlangıç ​​olabilir ancak Külkedisi kompleksinin benlik duygunuzla ve ilişkilerinizle ne kadar karmaşık bir şekilde bağlantılı olduğu düşünülürse, bir terapistle çalışmak çok yardımcı olabilir. Terapi de bir tür ilişkidir ve size bağımlı olma ihtiyacınızı göstermek için bir tür model görevi görebilir, ayrıca yeni ilişki kurma yollarını denemek için güvenli bir alan olabilir.

Referans:

Coletta Dowling’in “Cindirella Complex” adlı eserinden ilhamla yazılmıştır.