Menopozu geciktiren gıdalar

Kadınların adet döngülerinin devam ettiği süre boyunca üreme döngüsünü kontrol eden hormonlar düzenli olarak yükselip alçalarak rahmin ve yumurtalıkların çalışmasını sağlar. Bu hormonal iniş-çıkışlar, aynı zamanda hem fiziksel hem de duygusal olarak birçok etkiye sebep olurken, biyolojik olarak da bizi bazı ciddi beyin, kemik ve kalp rahatsızlıklarından korurlar ve doğurganlığımızın devamını sağlarlar.

Sağlığımızı koruyan bu durum, erken menopoz durumu ortaya çıktığında tam tersi etkilere neden olarak birçok kadında sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olur. Araştırmacılar çeşitli açılardan erken menopozun sebeplerini ve etkilerini araştırmaya devam ediyorlar ancak bilinen bir gerçek var ki, genetik özellikler bu durumda oldukça etkili. Ailesindeki kadınlarda erken menopoz öyküsü olan kadınlarda daha erken yaşlarda menopoz belirtileri görülüyor. Aynı zamanda sigara kullanımının da erken menopozu tetiklediğine dair araştırmalar mevcut.

2017 yılında American Journal of Epidemology dergisinde yayınlanan bir başka araştırma ise, bazı gıdaların da erken menopoz sürecini önemli ölçüde etkilediğini ortaya çıkardı. 14.172 kadın üzerinde yapılan ve 4 sene süren araştırmada, belirli etken maddeleri içeren gıdaların menopozu etkilediği ortaya çıkarıldı:

• Düzenli olarak yağlı balıklar (ton balığı veya somon) yiyen kadınlar, yemeyenlere göre yaklaşık 3 yıl kadar daha geç menopoz evresine girdiler.
• Fasulye, mercimek, bezelye gibi baklagilleri sık tüketen kadınlar, 1 ila 1 buçuk yıl kadar daha geç menopoza giriyorlar.
• Çinko bakımından zengin bir beslenme düzeni olanlar ise, yani biftek, müsli ve kabak çekirdeği gibi gıdaları sık tüketenler ile daha sık B6 vitamini (nohut, patates) tüketen kadınlar da aynı şekilde menopoz belirtilerini yemeyen kadınlara göre daha geç göstermeye başladılar.
• Aynı şekilde, rafine karbonhidratları (makarna, pirinç, beyaz ekmek gibi) daha sık tüketen kadınlar, diğerlerine kıyasla menopoz dönemine 2 yıl daha erken girebiliyor.

Gıdalar hormonları nasıl etkiliyor?

Adet döngülerinin devamı da, menopoz süreci de hormonların başrolde olduğu süreçler. Peki, gıdalar hormonlarımızı nasıl etkiliyor da adet ve menopoz dönemlerimiz gıdalardan bu kadar etkilenebiliyor?

Araştırmalar gösteriyor ki, besinlerde bulunan bazı aktif maddeler, hormonlarımızın çalışma biçimini etkileyebiliyor. Örneğin balıkta, baklagillerde ve benzeri diğer gıdalarda bulunan antioksidanlar, yumurtalıklardaki yumurtaları korumaya da yardımcı oluyor, bu sayede yumurtalıklar çabuk yaşlanmıyor ve doğal menopoz süreci de etkilenmemiş oluyor.

Aynı şekilde, rafine karbonhidratlar insülin direnci riskini artırır. Bu da kadınlık hormonlarının aktivitesini etkiler ve östrojen seviyelerini gereğinden fazla tetikler. Bu da menstrual döngüyü kısaltabilir, daha sık ve kontrolsüz yumurtlama da erken menopoza neden olabilir.