Perimenopoz dönemi birçok kadın için uykusuzluğun eşlik ettiği bir geçiş süreci olabiliyor. 40’lı yaşlarla birlikte başlayan bu evrede hormon seviyeleri düşmeye başlarken sıcak basmaları, gece terlemeleri, anksiyete ve dalgalı ruh hali gibi belirtiler uykunun kalitesini doğrudan etkiliyor. Uykuya dalmakta zorlanmak, sık uyanmak ya da sabaha karşı tekrar uyuyamamak perimenopozun en yaygın ve en rahatsız edici şikayetlerinden biri haline geliyor.

Ancak uzmanlara göre bu sorunlar kaçınılmaz değil. Yaşam tarzı değişikliklerinden tıbbi destek seçeneklerine kadar pek çok yöntemle perimenopoz kaynaklı uykusuzluğun üstesinden gelmek mümkün. Üstelik artık hem hormon tedavisi hem de hormon içermeyen yeni ilaçlar bu süreçte kadınlara daha fazla seçenek sunuyor.

Uykusuzluğun suçlusu sadece hormonlar değil

Stanford Üniversitesi Menopoz ve Sağlıklı Yaş Alma Programı Direktörü Dr. Karen Adams’a göre, perimenopozdaki kadınların en çok şikayet ettiği konu, uyku problemleri. Bu dönemde östrojen seviyelerindeki düşüş, vücut ısısının düzenlenmesini zorlaştırıyor ve gece terlemeleri ya da sıcak basmalarıyla uykular sık sık bölünüyor.

Ancak bu durumun tek sorumlusu hormonlar değil. Mayo Clinic Kadın Sağlığı Merkezi’nden Dr. Stephanie Faubion, perimenopoz döneminde kadınların sadece biyolojik değil, psikososyal olarak da zorlandığını söylüyor. Çocuk bakımı, yaşlanan ebeveynlere destek, iş yükü ve artan sorumluluklar derken, zihinsel yorgunluk da uyku düzenini çok etkiliyor. Anksiyete ve depresyon gibi ruhsal sorunlar bu süreçte yaygınlaşıyor ve uykusuzlukla beslenen bir kısır döngü yaratıyor.

Ayrıca kadınlar bu dönemde uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu ya da insomnia gibi klinik uyku bozukluklarına da daha yatkın hale geliyor. Harvard bünyesindeki Brigham and Women’s Hastanesi’nden Dr. Suzanne Bertisch, birçok kadının bu tür rahatsızlıkları fark etmediğini, ancak kalıcı uykusuzluk sorunlarının altında yatan ciddi bir bozukluk olabileceğini belirtiyor.

Perimenopozda uykusuzluğa karşı ne yapılabilir?

Uzmanlara göre işe, sağlıklı uyku alışkanlıkları geliştirerek başlamak gerekiyor:

• Her gün aynı saatte yatıp kalkmak

• Kafein ve alkolü uyku öncesinde sınırlamak

• Odayı serin ve karanlık tutmak

• Haftada 150 dakika orta düzeyde egzersiz ve haftada iki gün güç antrenmanı yapmak

Ancak bunlar yeterli gelmiyorsa, perimenopoz ve menopoz konusunda uzman bir hekime başvurmak önem kazanıyor. Dr. Adams, her doktorun bu konuda eğitimli olmayabileceğini ve özellikle menopoz üzerinde uzmanlaşmış bir hekime danışmanın faydalı olabileceğini hatırlatıyor.

Sıcak basmaları ve gece terlemeleri gibi fiziksel belirtiler uyku kalitesini bozuyorsa, Dr. Faubion’un önerdiği ilk seçenek hormon tedavisi. Hormon Replasman Tedavisi (östrojen ve progesteron takviyesi), geçmişte bazı risklerle ilişkilendirilmiş olsa da güncel araştırmalar, 60 yaşın altındaki sağlıklı kadınlar için güvenli ve etkili olduğunu gösteriyor.

Hormon tedavisini tercih etmeyenler için FDA onaylı ‘fezolinetant’ etken maddeli bir ilacın da sıcak basmalarını, dolayısıyla uykusuzluğu azaltabileceği belirtiliyor. Hormon içermeyen bu ilaç, beyindeki ısı düzenleyici reseptörler üzerinde etkili çalışıyor.

İlginizi çekebilir: Östrojen düşüklüğü nedir? Östrojen düşüklüğünde ne olur?

Perimenopoz, mental iyilik haliyle doğrudan bağlantılı

Ruhsal belirtiler baskınsa, doktorlar terapi veya antidepresan desteği önerebiliyor. Çünkü sıcak basmaları sona erse bile, bazı kadınların uykusuzluğu devam edebiliyor. Bu durumda altta yatan depresyon veya anksiyete ele alınmadan sorun çözülmeyebiliyor.

Ayrıca Dr. Bertisch’e göre, melatonin ya da reçetesiz uyku ilaçlarına bel bağlamak uzun vadede işe yaramıyor. Bunun yerine uyku bozukluğu uzmanları ile çalışmak ve gerekirse bilişsel davranışçı terapi (CBT-I) gibi bilimsel yöntemlerle ilerlemek çok daha etkili.

Uyku apnesi şüphesi olan kadınlarda CPAP cihazı gibi çözümler, uyku kalitesini büyük ölçüde artırabiliyor. Gün içinde yorgunluk, odaklanma sorunu ve horlama gibi belirtiler varsa bu olasılık göz önünde bulundurulmalı.

Uzmanlar, perimenopozun doğal bir yaşam evresi olduğunu ama bu süreçte çekilen uykusuzlukların “katlanılması gereken” şeyler olmadığını net bir şekilde vurguluyor. Dr. Adams’ın da dediği gibi: “Bu evreyi yaşamak zorundayız ama acı çekmek zorunda değiliz.”

"Perimenopause Is Ruining My Sleep. What Can I Do?" Şuradan alındı: https://www.nytimes.com/2025/06/17/well/perimenopause-sleep-tips.html