Ege Üniversitesi Gıda Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Taner Baysal, pestisit hakkında bilgiler verdi.

Pestisitler, sebze, meyve üretiminde kullanılıyor ve uzun süre maruz kalınması durumunda insanlarda kanser ve bazı nörolojik rahatsızlıklara neden olabiliyor. Prof. Dr. Taner Baysal, pestisit kullanımının çok dikkatli olması gerektiğini de söyleyerek sebze ve meyvelerin dışının iyi yıkanmasının pestisit kalıntılarından kurtarmaya yardımcı olacağını açıkladı.

Pestisitin zararları nelerdir?

Pestisitin zarar vermesinin ne kadar uzun süre maruz kalındığına bağlı olduğunu belirten Prof. Dr. Taner Baysal, "Sürekli tükettiğinizde mutlaka bir takım rahatsızlıklar olacaktır. Genelde uygulayıcılarda yani tarım sektöründe çalışan, ilaçları atan kişilerde aşırı doz olması durumunda, uzun süre maruz kalındığında kanser gibi ya da bir takım nörolojik rahatsızlıklar gibi kronik rahatsızlıklara dönüşebiliyor. Pestisit de solunum, deri ya da ağız yoluyla girebiliyor. Tarımsal üretim ve sanayii üretimi çok etkili bir şekilde kontrol altındadır. Tüketicilerin kendi sağlıklarını korumak açısından sanayii üretimi yapan, büyük kontrol altındaki firmaların ürünlerini tüketmekte hiçbir sakınca yoktur.

Pestisit nasıl kullanılmalı?

Pestisitin ekonomik olması nedeniyle tercih edildiğini de belirten Prof. Dr. Baysal sözlerine şöyle devam etti: “Türk Gıda Kodeksi'ne göre tarımsal mücadelede kullanılan her türlü kimyasal madde pestisit olarak tanımlanır. Pestisit kimyasal madde olmakla birlikte zirai mücadelede hem ekonomik üretim hem de doğru kullanıldığı zaman gıda kalitesini arttırmak amacıyla kullanılan, bilinçli kullanıldığı zaman da zirai olarak ekonomik ve kaliteli gıda üretimine yardımcı olan maddeler olarak düşünülebilir. Pestisiti tarım sektöründe çalışan ve üretim yapan üreticiler kullanırlar. Çok şeye dikkat etmek lazım. Eğer doğru kullanılmazsa pestisitlerin bu kimyasal maddelerin insana zararı var, çevreye zararı var. Etkili kullanılmadığı zaman, hedefinizde olan zirai mücadele yapmayı istediğiniz böcekler, fungisitler ya da zararlı otlar gibi bir takım hedef olan organizmalara etkili de olmayabilirler düşük doz kullandığı zaman. Bunun için mutlaka kullanılacak pestisitin kullanım talimatlarına uymak gerekir. İkincisi hava koşulları son derece önemli uygulama zamanında. Kullanacak kişilerin mutlaka eğitimli olmaları gereklidir.”

Dünyada gelişmiş ülkelerde tarım işçilerine eğitim verildiğini belirten Prof. Dr. Baysal bunun Türkiye'de de yapılması gerektiğini açıkladı ve “Kullanım şekli olarak her pestisitin uygulama şekli ayrı olabilir. Bunların içerisindeki etkili maddelerin hedefte olan organizmaya yeterli etkiyi sağlayabilmesi ve biraz önce söylediğim gibi insana, çevreye ya da doğal yaşama zarar vermesini engellemek için mutlaka bu talimatlara uygun olarak kullanılması gereklidir” dedi.

“Türkiye'de ekolojik tarım iyi”

Pestisit kullanımının tarımda neden gerekli olduğunu da anlatan ve yetiştirdiğimiz gıda ürünlerinin tek başlarına üretildiğinde birçok organizmanın etkisinde kalabileceğini belirten Prof. Dr. Taner Baysal bu konuda şunları söyledi: “Bu organizmalar insectler, fareler, zararlı otlar olabilir. Eğer pestisit kullanmazsak böyle bir durumda verimi azaltırlar. Bu uygulamaların yanı sıra ekolojik tarım uygulamalarında kullanılan farklı ilaçlar, daha doğadan elde edilmiş ilaçlar da bugün mücadele yöntemlerinden bir tanesi. Ama pestisit kullanımı şu nedenle tercih ediliyor genelde pestisitler doğru kullanıldığı zaman ekonomik. Hızlı, etkili ve etkileri uzun süre devam edebiliyor. Böyle olduğu zaman da genelde tarım sektöründe pestisitiçeren kimyasal maddelerin kullanımı yaygın diğer mücadele yöntemlerine göre.”

Türkiye'de organik tarımın iyi yapıldığını da belirten Prof. Dr. Taner Baysal bu ekolojik tarımı belli büyük firmaların da gerçekleştirdiğini açıkladı ve "Ekolojik tarımda pestisit ya da kalıntı oranları her zaman kontrol altında olmak zorunda. Genelde ilaçsız ya da konvansiyonel ilaçların kullanılmadığı tarım olarak düşünülebilir ama Türkiye'de geniş çaplı olarak da konvansiyonel üretim mevcut” ifadelerini kullandı.

Sebze meyvelerin üzerinde bulunan tarımsal ilaç artıklarının(pestisit) kansere neden olduğunu belirten Ondokuz Mayıs Üniversitesi(OMÜ) Tıp Fakültesinden Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Güzin Demirağ, sebze ve meyvelerin sirkeli suda bekletilmesi ve en az 15 dakika yıkanması gerektiğini söyledi.

Sebze ve meyvelerde pestisitlerin olduğunu belirten Prof. Dr. Güzin Demirağ, kansere ve birçok hastalığa neden olduğunu söyledi. Demirağ, sağlıklı bir yaşam için sebze ve meyvelerin hijyen koşullarına uyarak bol bol tüketilmesi gerektiğini belirtti. Sebze meyvelerin üzerindeki gıda artıklarının sağlık açısından çok zararlı olduğunu belirten Prof. Dr. Demirağ “Genel hijyen kuralları gereği sebze ve meyvelerin bol bol yıkanması gerekiyor. Biz bu konuda sebze meyvelerin 1 litre suya 1-2 damla sirke damlatılarak bir süre bekletilmesini ve en az 15 dakika bu sebze ve meyvelerin yıkanmasını öneriyoruz. Çünkü gıdaların üzerindeki pestisit dediğimiz tarımsal ilaç kalıntıları kansere ve birçok hastalığa neden oluyor. Bunu önlemek için gıdaların bolca yıkanması ve en az 15 dakika yıkanmasını öneriyoruz” şeklinde konuştu.

Pestisitlerin özellikle yeşil sebze ve meyvelerde daha fazla olduğunu belirten Prof. Dr. Demirağ, “Bu pestisitler salatalık domates marul gibi bol yıkanması gereken sebzelerde daha fazla bulunuyor. Daha iyi ürün sağlanması için çoğu tarım ürünlerinde bu gıda artıkları bulunuyor. Onun için tüm kabuklu sebze ve meyvelerin bol bol yıkanması en önemli koruyucu önlemdir” diye konuştu. Zamanında olmuş sebze ve meyvelerin tüketilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Güzin Demirağ son olarak “Kışın hangi sebze ve meyve varsa onu yazın hangi sebze meyve varsa onu tüketmeliyiz. Tüm sebze ve meyveler vitamin kaynağı. Her şeyi dozunda tüketmemiz gerekiyor. Hasta olan veya olmayan vatandaşlarımız hijyen koşullarına uyarak sebze meyve tüketsinler, egzersiz yapsınlar ve mümkün olabildiğince stresten uzak bir yaşam sürsünler” ifadelerini kullandı.