Boyun fıtığı son yıllarda gençleri daha fazla tehdit ediyor. Özellikle çalışan kesimde görülen boyun ağrıları, her yaş grubunda ortaya çıkan önemli bir sorun. Ülkemizde kronik boyun ağrılarının görülme oranı yaklaşık yüzde 40 gibi yüksek bir oranda seyrediyor ve bu rakam son yıllarda giderek artıyor. Boyun fıtığı da boyun ağrıları nedenleri arasında ilk sıralarda yer alıyor. Üstelik oluşturduğu şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığı nedeniyle yaşam kalitesini ciddi boyutlarda düşürebilen boyun fıtığı artık 20’li yaşların altında da sıkça görülüyor. Boyun fıtığı görülme sıklığının giderek artmasının ardında ise modern yaşamın getirisi olan hatalı alışkanlıklarımız yatıyor. Aile Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Dr. Murat Hamit Aytar, boyun fıtığına yol açan 5 hatalı alışkanlığımızı ve çözüm yollarını anlatıyor.

Boyun fıtığına neden olan 6 zararlı alışkanlık

1. Öne eğik durmak

Duruş bozuklukları boyun fıtığının en önemli ama aynı zamanda önlenebilmesi en kolay nedenlerinden biri. İki büklüm diye tabir edilen şekilde, öne kaymış biçimde durmak ve oturmak boyuna ciddi yük bindiriyor. Zamanla bu duruş bozukluğu boyunda hafif ters C şeklinde olan normal şeklini bozuyor ve giderek boyunda düzleşme olarak tabir edilen bu normal eğimin kaybolmasına neden oluyor. Toplumda birçok kişi çekilen röntgen filmleri sonucu doktorundan sizde boyun düzleşmesi var sözünü duymuştur. Bu düzleşme hali boyun yapılarına, hatta beyne giden damarlara daha fazla yük binmesine yol açıyor. Disklere binen yük de artıyor ve koruyucu önlem alınmazsa bu durum boyun fıtıklarına zemin hazırlıyor.

2. Sürekli bilgisayar başında çalışmak

Duruş bozukluğunun ve boyun sorunlarının en önemli suçlularından birisi de, sürekli masa başında, başı önde çalışmak zorunda kalmak. Bilgisayar ekranına uzun süre bakarak çalışıyor olmak da boyun fıtığına neden olabiliyor.

3. Kontrolsüz yapılan spor

Isınmadan, kontrolsüz başlanan spor da boyun fıtığına yol açıyor. Bu durum boyunda diskler ve eklemler üzerine fazla yük binmesine neden olarak yıpranmalara ve zamanla boyun fıtığına zemin oluşturuyor. Spor yaparken aşırı yük bindirecek ters-zorlu egzersiz yapmak da aynı nedenle boyun fıtığı oluşumunu kolaylaştırıyor.

4. Fazla yemek yemek

Fazla ve kontrolsüz yemek yemek haliyle aşırı kilo alımına neden oluyor. Kilo tüm vücuda olduğu gibi boyuna da ekstra yük demek. Omurganın taşıdığı yükün artması duruş bozukluğuna, ağırlık merkezinde sapmaya, artan yükle yapılarda yıpranmalara yol açıyor. Bu sorun yıllar içinde boyunda düzleşme, diskler ve eklemlerde yıpranma ile sonrasında boyun fıtığı oluşumuna neden olabiliyor.

5. Boynu kütletmek

‘Boyun ağrılarını rahatlatıyorum’ diye yapılan ve halk arasında boynu kütletme olarak tabir edilen zorlayıcı germeler de boyun yapılarının ve disklerin düşmanı. Çünkü bu hareket boyun kemik yapıları arasında uygunsuz sürtünmelerle giderek artan aşınma ile eklem yüzlerinde kireçlenmenin ve deformasyonun nedeni oluyor. İlk başta rahatlatıyor gibi hissettirirken uzun dönemde boyun omurgasını giderek yıpratan bir kısır döngünün sebebi oluyor.

6. Desteksiz ağır yük kaldırmak

Uygunsuz şekilde desteksiz olarak ağır yük kaldırmak da boyun disklerinde yıpranmanın ve zamanla yırtılmanın nedeni olabiliyor. Kişinin taşıyabileceğinden fazla yükün altına girmesi, sırtta, omuzda sürekli bir şeyler taşıması, ağır sırt çantası kullanması veya hep aynı tarafında ağır çanta taşıması boyun omurgasını zorlayan etkenler arasında yer alıyor.

Boyun fıtığını önlemenin pratik yolları

• Boyun fıtığını önlemenin en etkili yolu, duruşu düzeltmek. Boyun sağlığınız için dik durun, kamburu çıkmış, öne bükülmüş şekilde durmaktan ve oturmaktan vazgeçin.
• Kontrollü ve bilinçli spor yapın. Spor yapmaya zamanınız yoksa hekiminizden alacağınız boyun egzersiz programlarını düzenli uygulamaya özen gösterin.
• Ofiste çalışıyorsanız bilgisayar – monitör seviyesini iyi ayarlayın. Monitörü sağda veya solda değil, tam karşınızda konumlandırın.
• Uzun süre aynı pozisyonda, masa başında kalmayın. Ara sıra mola verip, germe egzersizleri yapın. Ayakta dolaşmanız bile omurganıza toparlanması için fırsat verecektir.
• Ortopedik yatak ve özellikle iyi bir yastık seçimi çok önemli. Yastığınız ne başınızı öne itecek kadar kalın, ne de başınız arkaya düşecek, yatağa gömülecek kadar ince olmalı.
• Yastık seçerken sadece başı değil, baş ve sırtı destekleyen, yan yatıldığında da aradaki boşluğu dolduran özellikte olmasına dikkat edin.
• Koltukta, kanepede iki büklüm, eliniz başınızda uyumanın boyuna çok zararı olabileceğini unutmayın.
• Televizyon izlerken mümkünse başınız bir yere yaslanmış şekilde, rahat ve dik pozisyonda kalmayı ihmal etmeyin.

Boyun fıtığında tedavinin şekli sorunun şiddetine göre değişiyor

Boyun fıtığı tedavisi diğer omurga sorunlarına yaklaşımdaki gibi derecesine göre önce koruyucu öneriler ve konservatif tedavi denilen ameliyat dışı tedavi programları kapsıyor. Bunlar ağrı kesici, kas gevşetici ilaçlar, boyuna uygulanacak fizik tedavi programları, boyun egzersizleri, boyun bölgesi kaslarda ağrılı merkezlere tetik nokta enjeksiyon tedavileri ve epidural enjeksiyonları içeriyor. Diğer bir seçeneği de cerrahi tedavi oluşturuyor. Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Dr. Murat Hamit Aytar, boyun fıtığı ameliyatlarının sanılanın aksine güvenilir, kolay uygulanır ve komplikasyon oranı tecrübeli merkezlerde son derece düşük ameliyatlar olduğuna dikkat çekiyor. Hastalar boyun fıtığı ameliyatının ardından ertesi gün taburcu ediliyor.