Topuklu ayakkabı giymenin zararları nelerdir?
Topuklu ayakkabı giymenin sağlığınıza zararları olduğunu eminiz ki biliyorsunuz. Peki bu zararların neler olduğunu biliyor muydunuz? İşte topuklu ayakkabı giymenin sağlığınız üzerindeki olumsuz etkileri...
Topuklu ayakkabılar, geçmişten günümüze neredeyse tüm kadınların vazgeçilmezi olmuştur. Bu ayakkabılar, her ne kadar gereken ayak rahatlığını sunmasa da kadınların olmazsa olmaz aksesuarları arasında yer alır. Fakat bu kadar çok çeşitte ve farklı renklerde üretilen topuklu ayakkabıların ayak sağlığını olumsuz yönde etkileyebildiğini biliyor musunuz? Ya kadınlarda görülen birçok ayak probleminin temelinde topuklu ayakkabıların yatabildiğini? Central Hospital’dan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Mehmet İşyar, “Giyilen ayakkabıya ait topuk uzunluğu ölçüsü 4,5 cm.’den daha yüksek olduğunda normal anatomik yürüyüşü sağlayan sistemler olumsuz yönde etkilenir. Yüksek topuklu ayakkabılar, kişinin bacak ve ayaklarında kilometrelerce yol yürümüşçesine yıpranmaya neden olur” diyor.
Topuklu ayakkabı yalnız ayak değil, tüm vücut sağlığını etkiliyor. İşte topuklu ayakkabının zararları...
Yüksek topuklu, dar, sivri burunlu ve ayak anatomisine uygun olmayan ve sıfır topuk olarak adlandırılan düz taban dahil rahatlık hissi vermeyen tüm ayakkabılar, uzun dönem kullanımlarda insan sağlığına ciddi anlamda zarar verebiliyor. Topuklu ayakkabı kullanımı başta leğen kemiğine ait kaslar olmak üzere alt ve üst ekstremite kaslarında gerilmeye yol açabildiğinden vücutta denge ve şekil bozukluklarına yol açabiliyor.
Günlük hayatta tercih edilen yüksek topuğa ve platforma sahip ayakkabılar, bacak ve ayaklarda ağrıyı artırabilirken, şekil bozukluğuna, diz ve bel bölgesinde çeşitli problemlere zemin hazırlayabiliyor. Daha da önemlisi yüksek platform ayakkabılarda denge bozukluğu yaşanması nedeniyle, düşme riskleri artabilirken, eklem bağ dokusunda da hasarların görülmesine sebep olabiliyor. Bunların yanı sıra yüksek platform ve topuk uzunluğu ölçüsüne sahip ayakkabılar uzun süre giyildiğinde, ayaklar öne doğru kayabiliyor. Özellikle ayakların, ayakkabının iç bölgesinde kalan kısımlarıyla sürtünmesi ise yük temasını artırıyor. Yüksek topuklu ayakkabılar, çekiç parmak ve callus adı verilen nasırların oluşumuna, tırnak ve tırnak yataklarına ait bozulmalara, kasları topuğa bağlayan ve achilles olarak adlandırılan tendonun kısalmasına neden olabiliyor.
Topuk yüksekliği 4,5 cm’yi geçmemeli
Tercih edilen ayakkabıların tarak ölçüsü platform modellerde ortalama 9,5 cm., günlük giyinilen kapalı burun ayakkabılarda 10 cm. olarak kabul ediliyor. Yuvarlak burunlu ayakkabı modellerinin ise 10,5 cm. tarak ölçüsüne sahip olması gerekiyor.
Yürüme fiili gerçekleştiği andan itibaren vücutta; taşıyıcı, hareketi ve koordinasyonu sağlayan üç tip sistem devreye giriyor. Giyilen ayakkabıya ait topuk uzunluğu ölçüsü 4,5 cm.’den daha yüksek olduğunda normal anatomik yürüyüşü sağlayan bu sistemler olumsuz yönde etkileniyor. Topuğu 4,5 cm’i geçen ayakkabılar, kişinin bacak ve ayaklarında kilometrelerce yol yürümüşçesine yıpranmaya neden olur. Topuk uzunluk ölçüsü 7 cm.’den daha uzun olan ayakkabılarda ise bacaklara uygulanan basınç artar ve ayaklara binen yük neredeyse 7 kat artış gösterir.
Ayakkabılar düztabanlı, sivri ve dar burunlu olmamalı
Ayakkabı satın alırken bir takım hususlara dikkat edilmesi gerekiyor. Alınacak ayakkabı düztabanlı, sivri ve dar burunlu olmamalı, bunlar yerine hafif topuklu olarak adlandırılan ve topuk uzunluğu 2,5 ile 4,5 cm. arasında olan ayakkabılar tercih edilmelidir. Ayrıca kişinin ayak anatomisine uygun ve giyildiğinde ayakların hareketini kısıtlamayacak ayakkabı modelleri seçilmelidir. Bunların yanı sıra ayakkabıların yapımında terletici ya da irritan maddelerin kullanılmadığından emin olunmalıdır. Mantar ve bakteri enfeksiyonlarına zemin hazırlayan malzemelerden üretilen ayakkabılardan uzak durulmalıdır. Ayakkabıların taban yapısında kullanılan malzemenin ise yük emici esneklikte olmasına özen gösterilmelidir. Eğer bağcık ya da fermuar gibi detaylara sahip bir model seçildiyse, ayakkabının sıkılığı dolaşıma engel olmayacak şekilde ayarlanmalıdır.
Hamileyken topuklu ayakkabı giyilir mi?
Hamileliğin özellikle altıncı ayı itibari ile karın bölgesinden ön bölgeye doğru artan büyümeye bağlı olarak vücut duruşunda bozulmalar yaşanabiliyor. Bu ağırlık merkezi değişimine bağlı olarak ise şiddetli ağrılar meydana gelebiliyor. Kullanılan ayakkabıya ait topuk ya da platform yüksekliğinin 4,5 cm’den fazla olması, mevcut ağrıların daha da artmasına neden olabiliyor. Hamilelikte ayrıca relaksin hormonu artışıyla ilişkili olarak eklemlerin bütünlüğünü sağlayan bağlarda ise gevşeme olabiliyor. Özellikle pelvik bölge, kalça, diz, ayak ve ayak bileğinde gevşemelere bağlı bu hormonal kökenli sırt bölgesi ağrıları, yüksek topuklu ayakkabılar ile daha da şiddetlenebiliyor.
Hamileyken topuklu ayakkabı giymekten vazgeçemeyen ünlüler
Zararlı ancak hamileyken topuklu ayakkabı giymekten vazgeçemeyen ünlüler...
İlle de topuklu ayakkabı giyeceğim diyorsanız şu haberlerimize göz atmanızda fayda var:
Üstelik topuklu ayakkabı giyme konusunda ısrarcı okurlarımızı anlayan ünlü bir isim var!
Egzersizlerle ayakları rahatlatabilirsiniz
Tüm bu önlemlere rağmen topuklu, sivri ve dar burunlu ayakkabı giymek zorunda kalınıyorsa, dolaşıma ait problemlerin önüne geçmek gerekir. Bunun için de, ayakkabı kullanımından önce ve sonra ayaklar, 28-46 °C arasında bir sıcaklığa sahip ılık suda 15 dakika bekletilmelidir. Ardından sudan çıkarılan ayaklara masaj yapılmalıdır. Masaj uygulaması da bir kolonya şişesi yardımıyla yapılabilir. Bunun için yere konulacak bir kolonya şişesi, ayak parmakları ile topuk arasındaki bölge arasına yerleştirilebilir. Daha sonra şişe, ayağın altında toplam 30 kez yuvarlanabilir. Bu örnek masaj tekniğiyle ayak tabanı rahatlatılabilir.
Bu zararların farkındasınız bu nedenle topuklu ayakkabı giymiyorsunuz ancak özel bir davet var ve orada topuklu ayakkabı giymeniz gerekiyor. İşte topuklu ayakkabı üzerinde yürümenizi kolaylaştıracak birkaç tüyo:
Yüksek topuklu ayakkabının yol açtığı 6 sorun'u ise Acıbadem Bakırköy Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Burak Boynuk anlattı.
Dar kalıplı, sivri burunlu, yüksek topuklu ayakkabılar birçok ayak sağlık problemini beraberinde getiriyor. Yapılan çalışmalar 9 santimlik topuklu ayakkabıların 3 santimlik topuklulara nazaran ayak eklemlerine 7 kez daha fazla stres yüklediğini ortaya koyuyor. Sonuç: Stres kırıkları, eklemlerde erken gelişen kireçlenmeler, dizde veya belde gelişen ağrılar! “Ayaklarda önemli sağlık sorunlarıyla karşılaşmamak ayakkabı seçerken topukların 3 santimi geçmemesine dikkat etmek gerekiyor, çünkü bu yükseklikteki topuklar ayakta iken belin desteklenmesine olanak tanıyor” diyen Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Burak Boynuk, yüksek topuklu, dar kalıplı yanlış ayakkabı seçimlerinin yol açtığı sorunları şöyle sıraladı, önemli önerilerde bulundu.
1- Başparmakta yamulma ve ağrılı kemik çıkıntısı
Özellikle zorunlu olarak sivri ve topuklu ayakkabı giyen kadınlarda başparmak yamulması sorunu gelişiyor. Başparmağın iç yanında, ağrılı kemik çıkıntısı oluşuyor. Bu çıkıntının ayakkabıya sürtmesi sonucu kızarıklık ve ağrı artıyor. 2. parmak üstünde yine dar ayakkabı giymeye bağlı olarak nasır meydana geliyor. Bu sorunlara çözüm olarak, gece atelleri ya da silikon makaralar kullanılsa da asıl çözüm ayakkabıyı değiştirmek veya ameliyat oluyor.
2- Ayak bileği burkulması
Yüksek topuklu ayakkabı giyen kadınlarda ayak bileği stabil olmayacağı ve ayakkabı zemini iyi kavrayamayacağı için ayak bileği burkulması sorunu çok sık görülüyor. Burkulmalar sonrasında kırıklar bile oluşabiliyor. Bazen bu kırıklar ameliyat ile stabilize edilebiliyor ve ameliyat sonrası yaklaşık 3 ay süre ile işten muaf tutulmayı gerektiriyor. Sonuç olarak iş gücü kaybı yaşanıyor.
3- Tırnak batmaları
Topuklu ayakkabı giyen kadınların en sık karşılaştıkları durumdur tırnak batmaları. Dar ve sivri burunlu ayakkabılarda tırnak sürtmesine bağlı batma ve bazen ciddi enfeksiyonlar gelişebiliyor. Tedavisi için düzgün tırnak kesimi, geniş ve düz ayakkabı giyilmesi gerekiyor. Ancak ilerlemiş durumlarda cerrahi uygulamalar gerekebiliyor.
4- Stres kırıkları
Yüksek topuk giymeye bağlı olarak ayaklar öne doğru yaslanacağı için ayak ön kemiklerinden çok ayakta kalmaya bağlı olarak stres (yorgunluk) kırığı oluşuyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Dr. Burak Boynuk, bu kırığın da ayak tabanında ve üstünde şişme ve ciddi ağrılara yol açtığına dikkat çekerek, "Stres kırıklarının tedavisinde ayağı alçıya almak ve istirahat gerektirdiği için ciddi iş gücü kaybına neden olabiliyor" diyor.
5- Diz, bacak ve bel ağrısı
Yüksek topuklu ayakkabı giymek ağırlık merkezini öne kaydıracağı için, diz kapağına aşırı yük binmesine sebep oluyor. Bu da ön diz ağrısına ve kireçlenmeye neden oluyor. Zamanla merdiven inip çıkmak zorlaşıyor. Aynı şekilde bel bölgesinin kavisi artacağı için bel kaslarında gerginlik ve ağrı yapıyor.
6- Eklem kireçlenmesi
Sık sık yüksek topuklu ayakkabı giyildiğinde ayak, diz ile bel omurgasına ait eklemlerde sürekli zorlanmalara bağlı olarak kireçlenmeler daha erken yaşlarda başlıyor. Bunun yanı sıra yüksek topuklar bacak bölgesindeki kasların eklemlere hatalı olarak yüklenmesine yol açıyor ve bu da kısa dönemde ağrı, ilerleyen yıllarda da kas güçsüzlüklerine neden oluyor.
YORUMLAR