Spor, heyecan veya korku gibi anlarda, vücut terleyerek reaksiyon verebiliyor. Ancak bunun dışında vücutta ısı dengesini sağlayan terleme mekanizması ortada bu nedenler yokken de fazla çalışabiliyor. Bu durum genellikle çok fazla önemsenmemesine karşın altta yatan farklı rahatsızlıklar olabileceği için mutlaka uzman yardımı gerektiriyor.

Memorial Şişli Hastanesi Dahiliye Bölümü’nden Uz. Dr. Mahmut Demirci, terlemeye neden olan rahatsızlıklar ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Yaz bitti ama hala terliyorum diyorsanız…

Vücudun sıcak ve soğuk karşısında dengesini sağlayan, yani vücut ısısını ayarlayan terleme mekanizması istek dışı çalışmaktadır. Vücutta 2-4 milyon arasında bulunan ter bezlerinin sayısı kadınlarda daha fazla olmasına rağmen erkeklerde daha aktif çalışmaktadır. Isı dengesinin yanında spor, heyecan, korku veya sinirlenme gibi durumlarda terleme artmaktadır. Ancak ortada bu nedenlerin hiçbiri yokken gerekli miktardan fazla terleme yani hiperhidroz görülebilmektedir. Aşırı terleme sadece el ve ayaklarda görülebileceği gibi vücut genelinde de yaşanabilmektedir. 18-30 yaş arasında daha fazla görülen lokal terleme sorunları sosyal yaşamı olumsuz etkileyebilmektedir. 30 yaş sonrası daha fazla ortaya çıkan genel terleme sorunu, sistemik bir hastalığın habercisi olabilmektedir.

Beslenme tarzınız da terleme nedeni olabilir

Daha çok hormonal rahatsızlıkların neden olduğu aşırı terleme durumunda metabolizmayı hızlandıran hastalıklar değerlendirilmelidir. Hipertiroidi yani tiroit bezinin aşırı çalışması terlemeye en sık neden olan sistemik hastalıkların başında gelmektedir. Bu nedenle hipertiroidinin diğer belirtileri olan çarpıntı, kilo kaybı, ellerde titreme, sinirlilik ve saç dökülmesi belirtileri kontrol edilmelidir. Hipertiroidi gibi büyüme hormonu fazlalığı ve adrenalin hormonundaki normal dışı çalışma da aşırı terlemeye neden olan diğer hormonal hastalıklardır. Kadınlarda özellikle menopoz sonrası aşırı terleme görülebilirken, aşırı kilo, alkol ya da uyuşturucu kullanımı, baharatlı yiyecekler, kafein gibi etkenler de terlemeyi artırabilmektedir.

Terlemenizin sebebi bu hastalıklar olabilir

• Akciğer rahatsızlıkları
• Ateş ve enfeksiyonlar
• Tüberküloz
• Çocuklarda C ve D vitamini eksiklikleri
• Diyabet
• Düşük kan şekeri yani hipoglisemi
• Hipertiroidi yani tiroid bezinin normalden fazla çalışması
• Kalp hastalıkları
• Bazı kanser türleri
• Kompleks bölgesel ağrı sendromu
• Tiroit hormonu, morfin, ağrı kesici, ateş düşürücü ya da antidepresan gibi bazı ilaç türleri

Nasılsa geçer demeyin!

Aşırı terleme ve terlemenin durmadığı durumlar, uykuda terleme ile birlikte göğüs ağrısı, ateş, hızlı nabız, nefes darlığı, kilo kaybı gibi belirtiler varsa en kısa sürede bir uzmana başvurulması gerekmektedir.

Tedavi, terlemenin kaynağına göre değişiyor

Hiperhidroz yani aşırı terleme tedavisi nedene ve şiddetine bağlı olarak değişmektedir. Terleme neden olabilecek hastalıklara yönelik tetkikler yapılmalı ve altta yatan bir rahatsızlık varsa belirlenmelidir. Terleme tedavisinde medikal ve cerrahi tedavinin yanında farklı yöntemler de kullanılabilmektedir.

Terlemeye yönelik ilaç tedavisi

Antiperspirantlar: Terlemeyi azaltan ilaçlardır.

Sempatik blokanlar: Bu tür ilaçlar sinirlerin etkilerini azaltarak terlemeyi azaltabilir. Bu ilaçlar ağız kuruluğu, bulanık görme ve mesane sorunlarına neden olabilir.

Botoks enjeksiyonları: Ter bezlerini tetikleyen sinirleri bloke eder. Etkileri birkaç ay sürer.

Terlemeye yönelik cerrahi yöntemler

Ter bezinin çıkarılması: Aşırı terleme sadece koltukaltında oluşursa, çok küçük kesiler ve liposuction yoluyla gerçekleştirilebilir.

Sinir cerrahisi: Endoskopik torasik sempatektomi yöntemi yüz ve el terlemesinde etkili bir girişimdir. Terlemeye neden olan sinir kökleri ameliyat ile alınır. Bu bölgelerdeki tüm terlemeler durur. Bu kalıcı bir yöntemdir. Bu yöntemin dezavantajı koltuk altı terlemesini kestikten sonra, kasıkta terlemenin artmasıdır. Bu da olumsuz bir duruma neden olur. Bir bölgede terleme azalırken, diğer bölgede artar.

Bu tedavi yöntemlerinin yanında iyontoforez uygulaması ile terleme tedavisinde kullanılabilmektedir. İyontoforez işlemi, ellerin elektrik akımının olduğu jel ve sıvı dolu bir kaba batırılması şeklinde uygulanır. Terleme engellenmesi konusunda başarılı bir tedavidir. Ancak iyontoforez işlemi yapıldığı sürece etkilidir ve haftada 3-4 kez 30 dakika yapılmalıdır. Bu tedavi kesildiğinde terleme yeniden başlayabilmektedir.