İnsanlar sosyal varlıklar olarak başarıya ulaşmak için büyük ölçüde işbirliğine dayanıyor. Geleneksel olarak, bilim insanları grup büyüklüğü arttıkça iş birliğin zorlaştığını düşünüyordu. Bunun temel sebebi, büyük gruplarda bireylerin birbirleriyle yeterince sık etkileşime girmesinin zorlaşması ve güven oluşturmanın daha güç hale gelmesiydi.

Ancak, RIKEN Beyin Bilimleri Merkezi’nde (CBS) yapılan yeni bir araştırma, bu anlayışı sorguluyor. Communications Psychology dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, esnek sosyal bağlar ve insan beyninin doğuştan gelen işbirliği eğilimi, geniş sosyal çevrelerde güveni artırabilir.

Araştırmayı yürüten Rei Akaishi ve ekibi, 83 katılımcının yer aldığı bir deney gerçekleştirdi. Katılımcılar, “mahkum ikilemi” olarak bilinen klasik oyun senaryosunda iş birliği yapmak ya da bencilce davranmak arasında seçim yaptı. Deneydeki grupların büyüklüğü 2 ile 6 kişi arasında değişirken, katılımcılar işbirliği yapmayan üyeleri gruptan çıkarabiliyor veya istedikleri gruba katılabiliyordu.

Sonuçlar oldukça şaşırtıcıydı: Daha büyük gruplarda bireyler daha fazla işbirliği yaptı. Deney boyunca verilen tüm kararların %57’si işbirliğine dayalıydı ve grup büyüklüğü arttıkça iş birliği eğilimi de yükseldi.

Beynimiz belirsizlikte iş birliğini seçiyor

Bulgular, grup büyüklüğünün doğrudan işbirliği sağlamadığını ancak insanların sosyal ilişkilerini nasıl yönettiğini etkilediğini gösteriyor. Özellikle, katılımcılar geçmişteki etkileşimleri tam olarak hatırlayamadıklarında, otomatik olarak işbirliği yapma eğilimi gösterdi.

Beyin taramaları, bu sürecin nasıl işlediğine dair önemli ipuçları sundu. Araştırmaya göre:

• Fusiform girus ve precuneus, geçmiş sosyal etkileşimlerin hatırlanmasına yardımcı oldu.

• Nükleus akkumbens, hatıraları ödüllendirme duygusu ile ilişkilendirdi.

• Prefrontal korteks, bu hatıraları kişisel eğilimlerle karşılaştırarak karar verme sürecini yönetti.

Eğer bellek zayıfsa, beyin grup uyumunu korumak adına işbirliği yapmayı teşvik ediyor olabilir. Yani, geçmiş etkileşimleri net hatırlayamayan insanlar, daha fazla güvenmeye ve işbirliği yapmaya yatkın hale geliyor.

Esnek sosyal bağlar daha güçlü güven oluşturuyor

Araştırmanın en dikkat çekici sonucu, insanların sabit ve uzun vadeli ilişkilere bağımlı olmadan büyük gruplar içinde güven oluşturabileceğini göstermesi. Esnek ve akışkan sosyal bağlantılar, işbirliğinin gelişmesine yardımcı oluyor.

Bu bulgu, özellikle dijital platformlar ve çevrimiçi toplulukların dinamik yapısı göz önüne alındığında büyük önem taşıyor. Günümüzde sosyal ilişkiler giderek daha hareketli hale geliyor ve bireyler farklı gruplarla sıkça etkileşim kuruyor.

Çalışmanın baş yazarı Rei Akaishi, bu keşiflerin okullarda, iş yerlerinde ve çevrimiçi ortamlarda takım çalışmasını iyileştirebileceğini belirtiyor. Sabit gruplar yerine bireylerin bağlantılarını özgürce oluşturmasına ve değiştirmesine olanak tanıyan sistemlerin daha verimli iş birlikleri sağlayabileceğini düşünüyor.

Buna ek olarak, bu çalışma insanların büyük topluluklar içinde nasıl etkili iş birlikleri geliştirdiğini anlamamıza da yardımcı olabilir. Tarih boyunca insanlar, bellek ve sosyal adaptasyon becerilerini kullanarak büyük toplumlarda birlikte yaşamayı ve ortak hareket etmeyi başardılar.

Gelecekteki araştırmalar neyi hedefliyor?

Araştırmacılar, bu bulguları okullarda, şirketlerde ve farklı kültürel bağlamlarda test etmeyi planlıyor. Kültür, liderlik ve bireysel kişilik farklılıklarının grup davranışlarını nasıl şekillendirdiği üzerine yeni çalışmalar yapılması hedefleniyor.

Akaishi, bu araştırmanın daha uyumlu ve üretken topluluklar yaratmak için pratik stratejiler geliştirmeye katkı sağlamasını umuyor. İnsanların doğuştan gelen iş birliği eğilimlerini anlamak, daha iyi sosyal yapılar ve ekip dinamikleri oluşturmak için önemli bir adım olabilir.

Bu bulgular, grup dinamikleri ve güven inşası üzerine geleneksel düşünceleri değiştirebilir ve toplulukların nasıl daha verimli ve iş birliğine açık hale getirilebileceğine dair yeni bakış açıları sunabilir.

Referanslar

Wojciech Zajkowski, Ryan P. Badman, Masahiko Haruno, Rei Akaishi. "A neurocognitive mechanism for increased cooperation during group formation" Şuradan alındı: https://www.nature.com/articles/s44271-024-00177-3 (23.12.2024).