Biz insanlar, desteklendiğimizi hissettiğimizde daha az stres hissediyoruz. Partnerimizi desteklediğimizi düşündüğümüz zamanların bazılarında ise aslında bunu yapmıyor, yardım etmek yerine stresi tetikleyebiliyoruz. Yardım ediyor olmanın tatminini yaşarken, hiç istemeden de olsa durumu kötüleştirmek mümkün. “Stresli birini rahatlatmak için ne yapılabilir?” diye soran ve yakınlarının stresini azaltmaya yardım etmek isteyen kişiler için bilim dünyası bazı öneriler sunuyor.

Wake Forest Üniversitesi’nden iletişim profesörü Jennifer Priem, flört ilişkilerinde destekleyici konuşmaların stresi azaltmadaki rolünü fizyolojik yönden incelemiş. Araştırma esnasında stres yaşayan kişilerin kortizol seviyeleri ölçülerek yaşadıkları stres düzeyindeki değişimlere bakılmış. Kortizol, kanda aşırı yüksek halde kaldığında kalp hastalığına ve baş ağrısı, uyku problemleri ve konsantrasyon bozukluklarına neden olabilen bir stres hormonu olarak nitelendiriliyor. Kortizol gibi stres hormonlarına uzun süre maruz kalmak vücutta yıpranmaya sebep oluyor.

Stresi azaltmak için destekleyici bir iletişim kurun

Destekleyici ilişkiler ve özellikle de partnerin destekleyici tutumunun, gerginliği azaltmaya ve sakinleşmeye, stres belirtilerini azaltmaya yardımcı olduğu bilimsel açıdan da belirlendi. Destekleyici iletişim sıkıntıyı hafifletmeye ve eşin duygusal durumunu iyileştirebileceği yönündeki araştırmalar, “Nasıl iletişim kurabilirim?” sorusuna da cevaplar veriyor. Stres üzerindeki en hızlı iyileşme, kişiye verilen açık mesajlarla gerçekleşiyor. Sözlü mesajlar stres altındayken iyi yorumlanamıyor ancak göz teması, net bedensel ifadeler “destekleniyorsun” mesajı iletme yönünde daha etkili oluyor. Bu da stresli birine daha çok yardımcı oluyor.

Stresi azalttığı gösterilen destekleyici iletişimin diğer özellikleri olarak şunlar gösteriliyor;

• Partnerinizin bir sorun yaşadığını ve stres altında olduğunu kabul etmek önemlidir. Stresi, desteğe ihtiyaç duyan kişi ile aynı seviyede yorumlayabildiğimizde, genellikle yüksek kalitede bir rahatlatıcı destek sağlamaya hazır oluruz. Partneriniz stresli haldeyse ona “endişelenme” demek ya da konuyu değiştirmek o kişiyi stresten uzaklaştırmaya genellikle yardımcı olmaz.

• Dinleyin ve soru sorun. Göz teması kurun, o anlatırken başınızı sallayın ve dokunma gibi sözsüz iletişim biçimlerini kullanın. Bunlar partnerinizin kortizol seviyelerinin düşmesini sağlayarak yaşadığı sorunu farklı bir gözle değerlendirmeye başlamasını ve rahatlamak için bir sonraki adıma geçmesini sağlayabilir.

• Dinlemek ve anlamak, karşıdaki kişiye destek sunan doğrulama biçimleridir. Dinlendiğini görmek, stres altındaki kişinin yaşadığı duyguları meşru hale getirir. Başka bir deyişle, yaşanan duyguların kabul edilmesi onları yaşamanın bir sorun olmadığı mesajını verir ve bu da stres yaşayan kişiyi rahatlamak için ilk adımlardan biridir. Sorunu çözmek için yardımcı olmak istiyorsanız, hemen çözüm sunmadan önce duyguları kabul etmeniz önerilir. Dikkatle dinlemek ve duygular hakkında soru sormak, duyguları açığa çıkarmaya ve tanımlamaya yardımcı olabilir. İnsanlar tavsiye duymak için genellikle duyguları doğrulandıktan sonra hazır hale gelirler.

• Yardım şeklinizi kendinizi memnun edecek şekilde değil, partnerinizin ihtiyacına göre sunduğunuzdan emin olun. İyi bir destek sağladığınızı düşünebilirsiniz ancak desteği alan kişi bunu faydalı olarak algılamıyorsa bu destek ona yeteri kadar yardım ediyor olmayabilir. Örneğin dokunulmak istemiyorsa bunu size yönelik kişisel bir tepki olarak algılamamanız önemlidir.

Stres, mesajların yorumlandığı bir çerçeve oluşturur. Yaşanan duyguları doğrulayan, sağlıklı düzeyde bir endişe ve ilgi gösterme konusunda açık ve net olarak ortaya konan bir tavır, kortizol seviyelerini düşürmeyi sağlayan güvenlik duygularını arttırır. Eğer partnerinizin stres düzeyinde bir iyileşme görmüyorsanız, objektif bir yaklaşım için kendi kaygı düzeyinize bakmanız da gerekebilir.

Stres, mesajların yorumlandığı bir çerçeve oluşturur. Yaşanan duyguları doğrulayan, sağlıklı düzeyde bir endişe ve ilgi gösterme konusunda açık ve net olarak ortaya konan bir tavır, kortizol seviyelerini düşürmeyi sağlayan güvenlik duygularını arttırır. Eğer partnerinizin stres düzeyinde bir iyileşme görmüyorsanız, objektif bir yaklaşım için kendi kaygı düzeyinize bakmanız da gerekebilir.

Referanslar: “Want to help your partner stress less? Listen from the heart” (2018) Wake Forest University. Şuradan alındı: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/02/180206115534.htm