İsviçre'de bulunan ETH Zürih'teki araştırmacılar, biyobelirteçleri doğrudan adet kanında tanıyabilen yeni bir cihaz geliştirdiler. MenstruAI adlı cihaz, elektronik içermeyen sensör teknolojisi ile çalışıyor ve bir laboratuvara ihtiyaç duymuyor. Araştırmacılar, günlük yaşamda hastalıkların erken teşhisini kolaylaştırmayı vadediyor. MenstruAI, menstrüasyondan elde edilen sağlık verilerini ilk kez sistematik olarak kullanılabilir hale getirerek kadın sağlığının iyileştirilmesine katkıda bulunmayı amaçlıyor.

Adet kanından hastalık tespit eden yapay zeka aracı

ETH Zürih'teki araştırmacılar, adet kanında bulunan biyolojik belirteçleri doğrudan hijyenik pedlerde tanıyabilen ilk teknolojiyi geliştirdi. MenstruAI, günlük yaşamda sağlık verilerinin kaydedilmesi için basit, invazif olmayan bir yöntem vaat ediyor.

Uygulama için öncelikle sensörlü hijyenik havlu giyiliyor. Hijyenik havluya entegre olarak, elektronik olmayan sensör bulunuyor. Akıllı telefonla, kullanılmış havlunun fotoğrafı çekiliyor ve analiz etmek için uygulama kullanılıyor. MenstruA adlı uygulama, sağlık izleme yöntemini bir havlu üzerinden gerçekleştiriyor.

Hijyenik havlu üzerindeki renk değişiklikleri gözle yorumlanabiliyor veya akıllı telefonla fotoğraflanarak doğrudan uygulamada değerlendirilebiliyor. Prototipte her bir biyobelirteç için test şeridi üzerinde bir kontrol noktası ile bir nokta bulunuyor.

Sonuçlar çıplak gözle veya renk yoğunluğunu değerlendiren makine öğrenimine dayalı özel olarak geliştirilmiş bir uygulama ile okunabiliyor. Dosnon, “Uygulama aynı zamanda mevcut protein miktarı gibi ince farklılıkları da tanıyor ve sonucu objektif olarak ölçülebilir hale getiriyor” diye açıklıyor.

“Adet kanı bir atık değil, bilgi kaynağıdır”

Dünyada 1,8 milyardan fazla kişi adet görüyor ancak adet kanı tıpta neredeyse hiç rol oynamıyor ve bir “atık” olarak görülüyor. Zürih Üniversitesi, Balgrist Üniversite Hastanesi ve Empa'da profesör olan araştırmacı Lucas Dosnon, “Bu, kadın sağlığına yönelik sistematik bir ilgi eksikliğini yansıtıyor” diyor ve şöyle ekliyor: “Bugüne kadar adet kanı atık olarak görülüyordu. Biz bunun değerli bir bilgi kaynağı olduğunu gösteriyoruz"

Yumurtalık kanseri veya endometriozis gibi çok sayıda hastalık, kanda belirli proteinlerin varlığına yol açar ve bunlar hastalığın tespiti için biyobelirteç görevi görebilir. Adet kanı da yüzlerce protein içerir ve bu proteinlerle, kan analizleri için laboratuvarın tercih ettiği venöz kan arasında bir ilişki vardır.

İlginizi çekebilir: Reglinizin size söylediği 3 şey

Günlük hayatta gerçekten işe yarıyor mu?

Gönüllülerle yapılan ilk fizibilite çalışmasının ardından, araştırmacılar şimdi daha büyük bir saha çalışması planlıyor. Amaç, MenstruAI'nin gerçek yaşam koşulları altında günlük kullanıma uygunluğunu test etmek ve ölçülen değerleri yerleşik laboratuvar yöntemleriyle karşılaştırmak. Adet kanının biyolojik çeşitliliği ve adet kanı bileşiminin, döngünün gününe ve bireyler arasında farklılık göstermesi üzerinde çalışmalar devam ediyor.

Ekip aynı zamanda Zürih Sanat Üniversitesi'nden (ZHdK) tasarım uzmanlarıyla birlikte çalışıyor. Amaç, kullanıcı deneyimini daha da optimize etmek ve böylece psikolojik bariyeri mümkün olduğunca düşük tutmak. Herrmann, “Bu aynı zamanda teknolojiyi teknik ve sosyal olarak kabul edilebilir kılacak şekilde tasarlamakla da ilgili” diyor.

“Ucuz, ancak tıbbi tavsiyenin yerini tutamaz”

Pedin içine entegre edilen teknoloji, laboratuvar ekipmanı olmadan çalışıyor. Herrmann, “En başından beri amaç, sağlık hizmetlerinin yetersiz olduğu bölgelerde de kullanılabilecek ve mümkün olduğunca uygun maliyetli olacak ve potansiyel olarak nüfus tabanlı taramaya olanak sağlayacak bir çözüm geliştirmekti” diyor. “Kadın sağlığının nihayet hak ettiği yeri almasını sağlamak üzere mevcut davranış kalıplarını yıkmak için cesur projelere ihtiyaç var.”

Sonuç olarak, MenstruAI bir erken uyarı sistemi olarak hizmet vermeyi ve kullanıcıların anormal değerler durumunda tıbbi tavsiye almalarını hedefliyor. Yerleşik teşhis yöntemlerinin yerini alması bu yöntemle henüz amaçlanmasa da doktor ziyaretinin ne zaman uygun olabileceği konusunda bilgi sağlaması hedefleniyor. Buna ek olarak, sağlığın ilerleyişini uzun vadede izlemek ve herhangi bir değişikliğin daha iyi anlaşılması öngörülüyor.

Referans: ETH Zürich. Sanitary towels morph into test strips (2025) Şuradan alındı:

https://ethz.ch/en/news-and-events/eth-news/news/2025/05/sanitary-towels-morph-into-test-strips.html