11 ayın sultanı Ramazan ayı geldi! Kafanızda dönüp dolaşan sorular ve bize gönderdiğiniz bazı e-maillerden yola çıkarak sizin için Diyanet İşleri Başkanlığı ile görüştük. Oruçlu iken yapmanız ve yapmamanız gerekenler, orucu bozan ve bozmayan şeyler, sigara içmek orucu bozar mı sorusundan mastürbasyon yapmak orucu bozar mı sorusuna kadar merak ettiğiniz her şey bu yazı dizisinde…

Uzman bir doktorun oruç tutmamasını önerdiği kimse ne yapmalıdır?

Uzman doktorların, oruç tutmasının sağlık açısından zararlı olacağı teşhisini koyduğu bir hasta, Ramazanda oruç tutmayabilir (Merğinânî, el-Hidaye, I, 126; İbn Âbidin, Reddu’l-muhtâr, II, 116). Şayet hastalığı geçici ise tutmadığı oruçlarını iyileşince kaza eder. Hastalığı kalıcı ise tutamadığı oruçlar için fidye verir. Bir ayet-i kerimede şöyle buyrulmaktadır: “Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar. Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara, 2/184)

Fidyenin tutarı aynen fitre kadardır. Bu fidyeler Ramazanın başlangıcında verilebileceği gibi, Ramazanın içinde veya sonunda da verilebilir. Fidyenin tamamı bir fakire topluca verilebileceği gibi, ayrı ayrı fakirlere de verilebilir. Bu durumda olan kimseler, fidye vermeye gücü yetmiyorsa Allah’tan bağışlanmalarını isterler.

Oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlılar ile iyileşme ümidi olmayan hastalar, ileride tutabilecek duruma gelirlerse, fidyelerini vermiş bile olsalar tutamadıkları oruçları kaza etmeleri gerekir (Kâsânî, Bedâi, I, 60; Merğinânî, el-Hidâye, Beyrut 1990, I, 137). Önceden verdikleri fidyelerin hükmü kalmaz, bunlar nafile bağış sayılır.

Orucu bozan şeyler nelerdir?

Orucun temel unsuru ve anlamı, yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak, nefsi bunlardan mahrum bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu anlama gelecek davranışlar orucu bozar. Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile gibi keyif veren tütün kökenli dumanlı maddeler ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm maddeler oruç yasakları kapsamına girer (İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, Beyrut 2000, II, 394). Her ne sebeple olursa olsun, ağızdan alınan ilâçlar da aynı hükme tabidir.

Oruçluyken elle tatmin olan kimsenin orucu bozulur mu?

Oruçlu iken elle tatmin olmak orucu bozar, kazayı gerektirir. Bu fiili işleyen kimselerin bozmuş oldukları orucu kaza etmekle yetinmeyip ayrıca tövbe etmeleri de gerekir.

Şu husus unutulmamalıdır ki, oruç, nefsin isteklerinden bilinçli olarak uzak durma yönüyle bir irade eğitimidir. Nefsin isteklerinin kontrol altına alınmasında, ruhun arındırılıp yüceltilmesinde etkili bir yoldur. Şehevi arzularına mağlup olanların bu irade eğitiminde başarısız oldukları ortaya çıkar.

Elle tatmin olmanın keffareti gerektirmemesi, bu fiilin önemsiz bir günah olduğunu göstermez. Bilakis özürsüz olarak orucunu bozan kimseler büyük günah işlemiş olurlar (Zeylaî, Teybînü’l-Hakâık, Kahire 1313, I, 323; İbn Nüceym, el-Bahru’r-Râık, Beyrut ts. , II, 293).

Oruçlu iken cinsel ilişkinin sınırı nedir?

Oruçlu olan kimse orucu bozacak şeylerden kaçındığı gibi orucun sevabını azaltacak şüpheli durumlardan da kaçınmalıdır. Oruçlu olduğunu bile bile cinsel ilişkide bulunmakla oruç bozulur, hem kaza ve hem de kefaret gerekir (Buhârî, Savm, 30). Kişinin hanımını sadece öpmesiyle orucu bozulmaz (Buhârî, Savm, 24). Ancak kendine güveni olmayan, işi daha ileri götürmek endişesi olan kişinin hanımını öpmesi ve kucaklaması mekruhtur (Ebû Dâvûd, Savm, 35). Eğer öpmek veya kucaklamakla boşalma meydana gelirse, sadece mekruh olmakla kalmaz, aynı zamanda oruç bozulur ve gününe gün kaza gerekir (Merğinânî, el-Hidaye, I, 123).

Yıkanmak orucu bozar mı? Oruçlu iken denize ve havuza girilir mi?

Ağız ve burnundan su girip sindirim cihazına ulaşmadıkça oruçlu kimsenin yıkanması orucuna zarar vermez. Nitekim Hz. Aişe ve Ümmü Seleme validemiz Hz. Peygamber (s.a.s.)’in Ramazan’da imsaktan sonra yıkandıklarını haber vermişlerdir (Buhârî, Savm, 25). Bu itibarla, ağız ve burnundan su kaçırmamak şartıyla oruçlu kişi yıkanabileceği gibi, havuz veya denize de girebilir (Fetâvây-ı Hindiyye, Beyrut 1980, II, 199). Ancak yüzme esnasında su yutmaktan kaçınmak zor olduğu için ihtiyatlı davranmak uygun olur.

Oruca niyetlenen bir kişi gün içinde adet görmeye başlarsa ne yapmalıdır?

Kadınlar ay hali (hayız) ve lohusalık (nifas) denilen özel hallerinde namaz kılmazlar, oruç tutmazlar. Daha sonra tutamadıkları oruçlarını kaza ederler. Oruca niyetlenen bir bayan, gün içersinde âdet görmeye başlarsa orucunu bozar, temizlenince bu günün orucunu da kaza eder (Merğinânî, el-Hidâye, I, 129). Akşama kadar sanki oruçlu imiş gibi davranıp yeme içmeyi terk etmesi doğru değildir.

Alkol alan kişi oruç tutabilir mi?

• Diş fırçalamak orucu bozar mı?
• Ağda/epilasyon yaptırmak oruca engel olur mu?
• Göz damlası orucu bozar mı?
• Alkol alan bir kimse oruç tutabilir mi?
• Kadınlar adet döneminde oruç tutabilirler mi? Bu esnada tutulmayan oruçların durumu nedir?
• Aşı olmak veya iğne yaptırmak orucu bozar mı?

Saç boyama orucu bozar mı?

• Oruçlu kimse abdest alırken hataen boğazına su kaçırsa orucu bozulur mu?
• Ruj orucu bozar mı? Hangi makyaj türleri orucu bozar?
• Oruçlu iken ihtilam olmanın veya cünüp olarak sabahlamanın hükmü nedir?
• Saç bakımı ve saç boyama orucu bozar mı?
• Kadınlar gebelik dönemlerinde oruç tutabilirler mi?
• Oruçlu kimse diş tedavisi yaptırabilir mi?

Nikotin bantı orucu bozar mı?

• Diş kanaması ve diş yarasından çıkan kanın tükürük ile yutulması orucu bozar mı?
• Oruçlu iken kan vermek ve vücuda kan almak orucu bozar mı?
• Burun damlası orucu bozar mı?
• Fitil kullanmak, lavman yaptırmak orucu bozar mı?
• Nikotin bandı orucu bozar mı?
• Düzensiz adet kanaması olan bir bayan oruçlarını nasıl tutmalıdır?

İftar ile sahur arasında cinsel ilişki caiz midir?

• Kalp hastalarının dilaltına koydukları hap orucu bozar mı?
• Merhem ve ilaçlı bant kullanmak orucu bozar mı?
• Anestezi orucu bozar mı?
• Düşük yapan bir bayan ramazan orucunu nasıl tutar?
• Endoskopi, kolonoskopi yaptırmak, makat veya ferçten ultrason çektirmek orucu bozar mı?
• İftar ile sahur arasında cinsel ilişki caiz midir?

Akupunktur tedavisi orucu bozar mı?

• Unutarak yemek içmek orucu bozar mı?
• Unutarak yiyen kişiye oruçlu olduğunun hatırlatılması gerekir mi?
• Akupunktur tedavisi orucu bozar mı?
• Hemodiyaliz ve diyaliz uygulamalarında oruç bozulur mu?
• Anjiyo yaptırmak orucu bozar mı?
• Damardan verilen radyoaktif madde orucu bozar mı?