Arılar olmazsa gıda olmaz

Boşuna “arı gibi çalışkan” denilmiyor, geçen hafta gittiğim toplantıda arılar hakkında çok büyüleyici bilgiler öğrendim. Minicik kanatları ve bedenleriyle boylarından büyük işler yapıyorlar. Ben duyduklarıma çok şaşırdım, bakalım siz ne düşüneceksiniz?

Arıların büyüleyici dünyası

• Gıdalarımızın en az üçte biri, arıların tozlaşma işlemi sayesinde elde ediliyor.(1)
• Çiçekli bitkilerin ve ağaçların yüzde 80’i arıların taşıdığı polenler sayesinde çoğalıyor.
• Doğanın sunduğu büyüleyici biyolojik çeşitliliğin ve sürekliliğin mimarlarından biri olan arılar, 100 milyon yıldır varlığını sürdürüyor.
• Arılar, ömürleri boyunca bir çay kaşığının ucu kadar bal üretmek uğruna 30 bin çiçek gezip, 240 km uçuyor.
• Arılar, kutuplar dışında Dünya’nın her yerinde yüz binlerce polen taşıyarak bitkilerin üremesini ve doğanın sürekliliğini sağlıyor.
• Bal arıları tarafından tozlaşma oranlarına bakarsak, badem yüzde 100, elma yüzde 90, soğan yüzde 90, brokoli yüzde 90, ayçiçeği yüzde 90, pamuk yüzde 80 arılar sayesinde yaşama doğuyor.

Bal arısının biyolojik çeşitliliğe katkısı

Herhangi bir yolla çiçeklerin erkek organı üzerinden alınan polenlerin aynı çiçeğin veya aynı türün başka bir çiçeğinin dişicik tepesine taşınmasına tozlaşma (polinasyon) denir. Örneğin, kayısı polinasyonunun yüzde 80’ini böcekler yapmaktadır. Bu oran içerisinde bal arılarının miktarı ise yüzde 70’dir. Dolayısıyla kayısıdaki polinasyonun yüzde 56’sı bal arıları tarafından gerçekleştirilmektedir. Sonuçta 50 kg meyve veren bir kayısı ağacının, 22 kg meyvesi diğer etkenlerin, 28 kg meyvesi ise bal arılarının polinasyonu ile oluşmaktadır. Başka bir ifadeyle, doğada bulunan bal arılarının yok edilmesiyle bir kayısı ağacından alınabilecek meyve miktarı 22 kg olacaktı. Polinasyon sürecinde bitkinin sağladığı nektar ve polen bal arıları tarafından toplanarak koloni gelişimi ve besin kaynağı olarak kullanılırken, bal arısının yaptığı polinasyon sayesinde de bitkilerin tohum ve meyve verimini gerçekleştirmesinin temeli olan tozlaşma yapılmaktadır. Ayrıca her iki tarafın ürettiği besinler de insan beslenmesinde kullanılmaktadır. Sonuçta polinasyonla arı ve bitki kazanım sağlarken diğer hayvanların ve insanların da besin gereksiniminin giderilmesine katkı sağlanmaktadır.(2)

TEMA Vakfı, Balparmak ve Millî Eğitim Bakanlığı’ndan önemli proje

TEMA Vakfı, Balparmak ve Millî Eğitim Bakanlığı arılar için bir araya gelerek Arılar Varsa Yarınlar Var Projesi’ni duyurdu. Proje kapsamında ilkokullarda verilecek eğitimlerle, çocuklara arıların doğa ve insan için öneminin, ekosisteme katkılarının anlatılması ve bu konuda farkındalık yaratılması hedefleniyor. Proje ile arıların, ekosistemin çeşitliliğine ve yaşamın sürdürülebilirliğine katkıları konusunda kamuoyunda farkındalık yaratılması hedefleniyor. Bu kapsamda, belirlenen 30 ildeki ilkokullarda eğitim programı uygulanacak. Eğitimlerde, çocuklara dünyadaki bitkilerin yüzde 80'inin polenini doğaya dağıtarak, yaşamın çeşitliliğinde büyük bir görev üstlenen arıların yarınlarımız için önemi anlatılacak. Bugün, 20 Mayıs Dünya Arı Günü’nde ise İstanbul’da düzenlenecek bisiklet turuyla arıların izinde pedallar çevrilecek.

İsterseniz proje kapsamında hazırlanan arilarvarsa.org internet sitesini ziyaret ederek arılarla ilgili merak ettiğiniz bilgilere ulaşabilirsiniz.

Referanslar:

1) Kearns, C. A., Inouye, D. W., 1993. Techniques for Pollination Biology. University Press of Colorado.

2) Korkmaz, A., 2017. Anlaşılabilir Arıcılık. Ceylan Ofset. Samsun.