Amerikan Pediatri Akademisi tarafından yayınlanan yıllık raporda, pediatrik temel bakımın doğumdan itibaren okuryazarlık teşviki içermesi gerektiği ifade edildi. Raporda, kitaplarla ve yüksek sesle okumayla büyüme ile dil gelişimi ve okul başarısı arasındaki ilişki üzerine geniş kapsamlı çalışma incelemeleri yer aldı.

Küçük bir çocuğa kitap okumanın iyi sonuçlarla ilişkili olduğunu bilsek de, mekanizmanın nasıl işlediğine dair kavrayışımız oldukça sınırlı. İki yeni araştırma, küçük bir çocuğu kucağınıza oturtup resimli bir kitabı açtığınızda olan beklenmedik derecede kompleks etkileşimleri inceledi.

Beynin sol yarımküresi okuyan çocuklarda çok yoğun

Pediatrics dergisinde yayınlanan bir çalışmada, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme kullanılarak yaşlarına uygun hikayeler dinledikleri esnada, 3-5 yaş arası çocukların beyin aktiviteleri gözlemlendi. Araştırmacılar, beyin faaliyetlerinde, çocukların evde ne kadar okuduklarına göre değişimler görüldüğünü buldular.

Evde daha çok kitap okunduğunu ifade eden ebeveynlerin çocuklarında, beynin sol yarımküresindeki parietal-temporal-oksipital bağlantı korteksi adlı bölgedeki aktivitenin ciddi ölçüde daha yoğun olduğu görüldü. Beynin bu bölgesi, çok algılı entegrasyon, ses uyarılarını ve görsel uyarıları tamamlama faaliyetlerinin yapıldığı çok önemli bir bölge.

Beynin bu bölümünün, yaşça büyük çocukların kendi kendilerine okurlarken son derece aktif olduğu bilinir; ancak küçük çocuklar hikâye duyduklarında da bu bölge aktive oluyor. Asıl ilginç olan ise, daha çok kitaba ve ev okumalarına maruz kalan çocuklarda, beyindeki görsel bağlantıları işleyen bölgelerde daha fazla aktivitenin görülmesi oldu – çocuğun, resimleri görmeden, yalnızca hikâyeyi dinlemesine rağmen.

Resimli kitap okuyun

Beyin faaliyetlerindeki farklı seviyeler, resimli kitaplara bakıp hikâyeler dinledikçe bu görsel imajları geliştirmede daha fazla pratiği olan çocukların, ileriki yıllarda görseller yaratıp hikayeler yazmalarına yardımcı olacak beceriler geliştirebileceklerini gösteriyor.

Küçük çocukların, dili sesli olarak duymalarının ne kadar önemli olduğunu biliyoruz ve bunları ekranlardan değil, insanlardan duymaları gerekiyor. Ne yazık ki çocukların duyabilecekleri konuşma miktarında ciddi farklılıklar var. Kansas’ta yapılan ünlü bir araştırmaya göre, yoksul aile çocukları 3 yaşına dek, çok çok az sayıda kelime duyuyorlar.

Fakat görünen o ki konuşmanın yanı sıra küçük çocuklarla birlikte kitap okumak da duydukları dili geliştiriyor. Psychological Science dergisinde, resimli kitapların dil içeriklerini inceleyen bir rapor yayınlandı. İncelenen kitaplar, öğretmen tavsiyeleri, çok satanlar ve ebeveynlerin sıklıkla tercih ettikleri kitaplar göz önünde bulundurularak seçildi.

Kitaplardaki dil ile ebeveynlerin çocuklarıyla konuşurken kullandıkları dili karşılaştıran araştırmacılar, resimli kitapların daha fazla ‘özgün kelime türleri’ içerdiklerini fark ettiler.

Yani, küçük çocuklarla resimli kitaplar okumak, daha fazla sayıda kelime duymaları ve aynı zamanda da bu resimlerle ilişkili olan görselleri yaratma işleminin daha yoğun olması anlamına geliyor.