Terör olaylarından sonra çocuk ve ergenlerde artan kaygı düzeyiyle birlikte birçok psikiyatrik belirti ve hastalık görülebiliyor. Konuyla ilgili yapılan çalışmalarda çocuk ve ergen yaş grubunda terörizmle ilişkili bulunmuş birçok ruhsal bozukluk olduğu belirtiliyor. Terör olaylarından sonra ortaya çıkması olası psikiyatrik hastalıklar travma sonrası stres bozukluğu, depresyon, ayrılık kaygısı bozukluğu, fobik bozukluklar, yas, somatizasyon, dissosiyatif hastalıklar ve madde kullanımı olarak sıralanıyor. Ortaya çıkan belirtiler ağırlık düzeyine göre bireyin hem günlük işlevselliğini hem de okul yaşamını olumsuz etkiliyor.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastıkları Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Özlem Şireli Bingöl, “Artan kaygı, çaresizlik ve güvensizlik duygularıyla çocuklarda özgüvende azalma ve aile-arkadaş ilişkilerinde bozulma görülebiliyor” diyor. Kendini güvende hissetmeyen küçük çocuklarda anne ve babasına daha çok yapışma davranışı, ebeveynlerinden ayrılmaktan aşırı korku duyma, uyku sorunları, sinirlilik, okula gitmek istememe, içe kapanma, ders çalışmaya isteksizlik, dikkatsizlik ve ders başarısında azalma görülebiliyor. Ergenlerde özgüven sorunları ve buna bağlı aile ve arkadaş ilişkilerinde bozulmalar küçük çocuklara göre daha ön planda oluyor. Geleceğe dair umudu azalan bir ergenin hayatın diğer alanlarında olduğu gibi dersleri konusunda da isteksizlik yaşaması ve akademik başarısında azalma olması çoğu kez kaçınılmaz oluyor.
Yapılan çalışmalar, çocukların yaşanan terör olaylarına medya yoluyla şahit olmalarının tehdit algısını artırdığına dikkat çekiyor. Yapılan değerlendirmelerde olaya sadece medya aracılığıyla tanıklık etmenin doğrudan maruziyetle benzer düzeyde akut stres tepkileri ortaya çıkardığı görülüyor.
Başka bir anlatımla, terör saldırılarına yakından maruz kalanlar ile televizyonda kamera görüntülerine, radyodan duyulan bombalama öykülerine, yazılı basın ve sosyal medyada çıkan haberlere tanıklık edenlerde benzer olumsuz etkiler meydana gelebiliyor.
Terör olaylarının çocuk ve ergenlerde olduğu gibi anne babalar üzerinde de olumsuz etkileri olabiliyor. Benzer çaresizlik ve kaygıyı duyumsayan ebeveynin, çocuklarının güvenliğiyle ilgili kaygı yaşamaları onları mevcut kriz durumuyla baş etme konusunda zor durumda bırakabiliyor. Ebeveynlerin kaygıyla baş etme becerisi ve travma sonrası verdiği tepkiler çocuk ve ergenlerin ruh sağlığıyla yakından ilişkili bulunuyor.
Ebeveynin aşırı kaygılı konuşma ve tutumları, güven algısı sarsılmış olan çocuğun kaygısını artırıp çaresizlik duygusunu pekiştirebiliyor. Anne babaların çocuklarını alışveriş merkezine göndermeme, metroya bindirmeme gibi tutumları çocuklarda korkunun şiddetlenip fobik davranışların pekişmesine yol açabiliyor.
Anne - babalara düşenler:
Yazı: Ceyda Erenoğlu