Çocuğunuz çok mu terliyor? Bu bir hastalık belirtisi olabilir!

Çocuklar neden terler?

Çocukların da erişkinler gibi terlemesi normaldir. Terleme vücuttaki 3 milyon ter bezinin sıcak ortamda insan vücudunun soğutulması ve bazı toksinlerin atılması için kullandığı bir savunma mekanizmasıdır. Çocuklar özellikle gece yatarken çok kalın giydirilir ve üzerine kalın yorgan veya battaniye örtülürse daha fazla terleyebilir. Küçük çocuklar uykularında çok hareket ettikleri için daha fazla terlerler. Kendini henüz ifade edemeyen bebekleri giydirirken anne ve babalar kendilerinin bulundukları ortamda ne giydiklerine bakarak ipucu elde edebilirler. Bebekler erişkinlerden daha kalın giyinmek ihtiyacında değildir.

Çocuğun terlemesi iyi bir şey midir?

Terleme aşırı hareket ve sıcak ortamda oluyorsa normaldir. Buluğ çağına gelen çocuklarda hormonların etkisi ile daha fazla terleme görülebilir. Aşırı olmayan terleme vücudun sıcaklık dengesini sağlamak için yararlıdır.

Çocuk neden çok terler?

Hava sıcak değilken de terleme veya uyuduktan sonra birkaç saat içerisinde birkaç fanila veya birkaç yastık değiştirecek kadar terleme aşırıdır. Bu durum kalıtsal aşırı terleme olabileceği gibi altta yatan bir hastalık belirtisi de olabilir.

Çocuğun çok terlemesi bir hastalık belirtisi midir?

Soğuk havada terleyen veya sık çamaşır değiştirmeyi gerektiren çocuklarda bazı hastalıklar sorgulanmalıdır. Bir yaşından küçük bebeklerde aşırı terleme D vitamini (raşitizm) belirtisi olabilir. Raşitizmin tek belirtisi terleme değildir, birlikte bıngıldağın kapanmaması ve bacak eğriliği veya göğüste son kaburgalar hizasında çöküklük izlenir. D vitamini eksikliğinden şüphe olduğunda çocuk hekimi uyaracaktır. Ayrıca bazı akciğer hastalıklarında da fazla terleme olmaktadır. Verem hastalığında aşırı terleme bir belirtidir. Astımlı çocuklarda da omuz hizasının üzerinde aşırı terleme yakınması sıktır. Metabolizmayı hızlandıran tiroid hastalıkları da aşırı terlemeye neden olabilir.

Çocuğun terlememesi hastalık belirtisi midir?

Terlemenin varlığı vücut sıcaklığının kontrolü için elzemdir. Terlemenin olmadığı doğuştan gelen deri, saç ve dişlerin tutulduğu bir hastalıkta terleme olmaz. Bu hastalığı olan çocuklarda vücut sıcaklığını düşürmek zordur ve durum tehlikeli olabilir.

Çocuğu çok terleyen ebeveynlerin ne yapması gerekir?

Çocuğu çok terleyen ebeveynler özellikle çocuğu havaya uygun giydirip giydirmediklerine dikkat etmelidirler. Giysiler pamuklu ve keten olmalıdır, oda sıcaklığı çok yüksek olmamalı ve yatak tekstili çok kalın seçilmemelidir. Nedeni açıklanamayan ve kalıtsal olan "primer hiperhidroz" tedavisinde hekimler kuvvetli terleme engelleyiciler, ter pedleri yanısıra, botoks, iyontoforez veya cerrahi tedavileri uygulayabilirler. Terlemenin çok aşırı olması halinde hekime başvurmak gereklidir.

Çocuk terlemesinin bir yaş aralığı var mıdır?

Çocuklar her yaşta terleyebilir. Genellikle ilk bir yaşta ve buluğ çağı öncesi daha belirgin olabilmektedir.

Röportaj: Dilay Argün

Çocuklarda aşırı terlemenin 10 nedeni…

Çocuğunuzun terlemesine ilişkin bir diğer görüş ise Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Banu Küçükkırım'a ait. Dr. Banu Küçükkırım, sağlıklı bir çocuğun hareketli olduğunu, buna bağlı terlemenin de hele de aşırı sıcaklarda anormal bir durum olmadığını söylüyor. Buna karşın aşırı terlemenin çok ciddi hastalıkların göstergesi de olabildiğini vurgulayan Dr. Banu Küçükkırım ailelere bu ayırımı yapabilmeleri için mutlaka çocuklarını iyi gözlemlemelerini öneriyor. Aşırı terlemenin kalp ve damar sorunlarından solunum yolu hastalıkları ve lenf bezi tümörüne dek birçok nedeni olabildiğine dikkat çeken Dr. Banu Küçükkırım “Bebeğinizde veya çocuğunuzda aşırı terleme varsa bunu sadece yaz mevsimine ve sıcaklara bağlamamak, altında ciddi bir neden varsa önlemini geciktirmeden almak gerekir” diyor. Dr. Banu Küçükkırım çocuklarda aşırı terlemenin 10 nedenini anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

Solunum yolu hastalıkları ve alerji

Solunum yolu hastalıkları ve alerji çocukların çok fazla terlemesine neden olan unsurlar. Zorlu nefes alıp vermek, burun etlerinde alerjik şişmeler solunum ve geniz sekresyonlarındaki aşırı artışın neden olduğu eforun artmasıyla terlemede ciddi artışlar olabiliyor. Bu nedenle çocuk doktoruna başvurmak ve tedaviye bir an önce başlanmasına özen göstermek gerekiyor.

Geniz eti büyüklüğü ve burun tıkanıklığı

Geniz eti büyüklüğü ve burun tıkanıklığı çocuklarda sık görülen terleme nedenlerinden. Geniz eti mekanik tıkanıklık yoluyla eforlu nefes alıp vermeye bu da solunum ve kalp ritminde artışlarla birlikte terlemenin artışına neden oluyor. Geniz eti normalden büyük olan çocuklarda gece terlemeleri ve uyku apne sendromuna sık rastlanıyor. Bunun için çok dikkatli olmak ve kesinlikle tedaviyi ihmal etmemek gerekiyor.

Kalp ve damar hastalıkları

Kalp hastalıkları kalp ritminin artışı veya kalbe dönen kan yükünün artışına neden olarak terlemeye neden olabiliyor. Özellikle bebeklerde kalp ve damar problemleri konusunda aileler bilinçli olmalı. Ağız çevresinde beliren morarma, ağlarken tıkanma veya soluk durması olarak adlandırılan katılma ve terleme birlikteliğine dikkat! Bu durumda mutlaka çocuk doktoruna başvurmak gerekiyor. Doğumsal kalp hastalığı olan çocuklar aşırı terlemeye başlamışlarsa kalp yetmezliğine gidiş açısından uyarıcı olmalı.

Metabolik ve endokrin hastalıklar

Bebeklerde hipoglisemi yani kan şekerinin aşırı düşmesi, ağır bir terlemeye neden oluyor. Titreme, aşırı terleme, morarma, emme isteksizliği ve kalbin hızlı çarpması ile birlikte görülüyor. Daha büyüklerde solukluk, dalgınlık ve anormal davranışlarla da kendini gösterebiliyor. Çok acil müdahale edilmesi gereken ve mutlaka çocuk doktoruna danışılması gereken bir tablo! Tiroid bezinin aşısı çalışması durumunda (Hipertiroidi) metabolizma hızı artarak terlemeye neden oluyor.

Enfeksiyonlar

Dr. Banu Küçükkırım “Enfeksiyonlar meydana getirdikleri ateş ya da metabolizma hızındaki artış nedeniyle aşırı terlemeye neden olabiliyor. Ateşi olan çocukta vücudun soğutulması için terleme refleks olarak devreye giriyor” diyor.

Antibiyotikler

Antibiyotiklerin kullanımı sırasında da terleme görülebiliyor. Terlemeye eşlik eden kas eklem ağrıları ve baş ağrıları varsa daha ciddi enfeksiyon hastalıkları akla gelmeli. Tüberküloz ve brusella bunların başlıcaları.

Ergenliğe geçişin etkisi

Özellikle ergenlik dönemindeki çocuklarda tiroid bezinin aşırı çalışması terleme nedeni. Hipertiroidi denilen tabloda terlemenin yanı sıra halsizlik, tansiyon yüksekliği, kalp çarpıntıları ve zayıflama sık görülüyor. Ergenlik dönemindeki çocuklarda aşırı terlemeyi açıklayacak neden bulunamıyorsa, yasal olmayan madde kullanımını da unutmamak gerekiyor.

Lenf bezi tümörü

Çok nadir de görülse, lenf bezi tümörü olarak bilinen lenfomada gece terlemelerine sık rastlanıyor. Ancak terleme tek bulgu olmadığı gibi eşlik eden enfeksiyonlar vücudun bazı bölgelerindeki lenf bezlerinde şişlik karaciğer ve dalak büyümleri gibi bulgularla seyrettiği de unutulmamalı.

D vitamini eksikliği

İlk bir yaşına kadar D vitamini eksikliği olan, yeterince D vitamini almamış bebeklerde ileri dönemlerde terlemeye sık rastlanıyor. Ancak bu bulgu raşitizm hastalığının başlangıcında değil, ilerleyen dönemlerinde oluşuyor. Çocuklarda baş terlemesinin neden D vitamini eksikliğinde görüldüğü bilinmiyor ancak C vitamini eksikliklerinde de terleme olabiliyor.

Ebeveynin yanlış tutumu

Dr. Banu Küçükkırım, çocukları çok sıcakta büyütme eğiliminin kültürel bir özelliğimiz olduğunu, bun nedenle terlemeye bazen de ebeveynlerin neden olduğunu belirterek “Oysa çocuklar yetişkinlerden daha hareketli ve bazal metabolizma hızları da daha yüksek. Çevre ısısının 19-23 derece arasında olması gerekirken eğer bu ısıda bir de bebeği kat kat sararsak terlememesi kaçınılmaz olur. Özellikle yenidoğan döneminde kalın giydirilen veya yüksek ısıya bağlı aşırı terlemeye maruz kalan bebeklerin bu dönemde anne sütü alımı da azalırsa sarılık şikayeti artabilir” diyor.

Hastalığa bağlı değilse aşırı terlemeyi nasıl önleyebiliriz?

• Aşırı terlemeye neden olabilen baharatlı gıdalar ve alerjik gıdaları yedirmeyin (çikolata, kahve, fıstık ezmesi)

• Pamuklu giysiler giydirin. Yünlü giysiler, hava almayan uyku tulumları ve battaniye kullanmayın.

• Ortam ısısına uygun giydirin. 23 dereceden daha düşük ısıları tercih edin. Odayı havalandırın.

• Sık sık duş yaptırın. Bu özellikle terlemeye bağlı cilt sorunlarını, isilik, dermatit ve mantar enfeksiyonlarını en aza indiriyor.