Plasenta previa nedir?

Plasenta previa, bebeğin eşi olarak bilinen plasentanın rahim içinde doğum kanalını kapatacak şekilde yerleşmesi durumudur. Yaklaşık olarak 300 gebelikten birinde görülmektedir. Normal şartlarda plasenta, hamileliğin ilk haftalarında bebekle birlikte gelişmeye başlar ve hamileliğin ortalarına gelindiğinde yerini sabitler. Hamileliğin ilk haftalarında yeri değişebilen plasenta, 20. haftadan sonra genellikle rahmin üst kısımlarında olacak şekilde yerleşen plasenta, doğum sırasında bebeğin kanaldan aşağı inmesini engellemez. Ancak plasenta previa durumunda plasenta, rahim ağzına yakın bir yerde yerleşmiştir ve bu durumda bebek rahim ağzına ulaşamaz ve doğum kanalından geçiş yapamaz.

Plasenta previa neden olur?

Plasentanın rahim ağzını kapatacak şekilde aşağıda yerleşmesinin nedeni tam olarak tespit edilememektedir ancak bazı faktörlerin previa riskini arttırdığı bilinmektedir:

Daha önceki gebeliğinde aynı sorunu yaşamış olmak, plasenta previa riskini 12 kat artırmaktadır.
Daha önce sezaryen ameliyatı olan kadınlarda plasenta previa görülme riski daha fazladır. Aynı şekilde doğum sayısı arttıkça da risk artmaktadır.
Çoğul (ikiz-üçüz) gebeliklerde plasentanın boyutu büyüdüğünden, previa riski artar.
Hamilelikte sigara kullanımı da, karbonmonoksit artışına bağlı olarak plasenta yüzey alanının genişlemesine neden olur ve previa riskini artırır.

Plasenta previa nasıl anlaşılır?

Plasenta previa belirtileri arasında en yaygın görüleni, hamileliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ağrısız vajinal kanamalardır. 20. haftadan önce yapılan ultrason muayenelerinde plasentanın aşağıda ve doğum kanalını kapatacak şekilde yerleştiği görülebilir ancak genellikle rahim büyümeye devam ettikçe, plasenta da yukarı çıkarak rahim ağzından uzaklaşır. Kanama belirtisi görülürse, muhakkak tekrar ultrason muayenesi yapılması gerekir. Bu muayenede plasentanın yeri kolaylıkla tespit edilebilmektedir.

Plasenta previa çeşitleri nelerdir?

Plasentanın doğumu engelleyecek şekilde olması gereken yerden farklı yerleşmesi, birkaç şekilde gerçekleşebilir. Buna göre plasenta previanın 4 farklı çeşidi bulunur:

Plasenta previa totalis: Rahim ağzının tamamen plasenta ile kapatılmış olması durumudur.

Plasenta previa parsiyalis: Plasenta yine aşağıda olacak şekilde yerleşmiştir ancak rahim ağzının tamamını kapatmıyordur.

Plasenta previa marginalis: Plasenta, rahim ağzına yakın şekilde yerleşir, kenarı rahim ağzının olduğu kısma değecek şekildedir ancak rahim ağzı tamamen kapatılmamıştır.

Aşağı yerleşimli plasenta: Plasentanın kenarı rahim ağzına ulaşacak kadar yakın değildir ancak yine de plasenta beklenenden daha aşağıda yerleşmiştir.

Plasenta previa riskleri nelerdir?

Plasentanın istenmeyen şekilde yerleşmiş olması anne ve bebek için bazı riskli durumlara neden olabilmektedir.

Anne açısından;

Plasenta previa ani kanamalara neden olabilir. Açık renkli ve ağrısız olacak şekilde gözlemlenen kanama, akut ve şiddetli şekilde meydana geldiğinde şok belirtilerine neden olabilir. Tekrarladığında ise anemiye neden olabilir.

Plasenta previa aynı zamanda plasentanın rahim duvarına yapışarak plasenta accreata durumunun oluşmasına neden olabilir. Doğumdan sonra plasentanın ayrılmasını zorlaştıran bu durum, %10 ihtimalle ortaya çıkarak rahmin alınmasını gerektirecek ciddi sorunlara neden olabilir.

Bebek açısından;

Previa’ya bağlı gelişen kanama, bebekte de kansızlığa neden olabilir. Anemi, yenidoğanlarda bazı hastalıklara neden olabilmektedir.

Bebekte pozisyon sorunları ortaya çıkabilir. Normalde baş aşağı durması beklenen bebek poposu aşağıda olacak şekilde, yan veya çapraz şekillerde durabilir.

Plasenta previa, nadiren de olsa erken doğuma neden olarak bebekte prematüriteye bağlı sorunlara yol açabilir.

Plasenta previaya bağlı kanamalar geçiren annelerin bebeklerinde rahim içi gelişme geriliği veya gelişimsel anomalilere de rastlanabilmektedir.

Plasenta previa tedavisi nasıl olur?

Plasenta previanın bilinen bir tedavisi yoktur. Ancak bu durumdaki gebeler, kanamaya bağlı sorunların engellenebilmesi için titizlikle takip edilmelidir.

20. haftadan itibaren, rutin olarak yapılan ultrason muayenelerinde plasentanın yerleşimi takip edilir. 34. haftaya kadar plasentanın yer değiştirmesi mümkündür ancak 34. haftadan sonra hala rahim ağzına yakın gözlemlenen plasenta, artık yukarı çıkamayacaktır. Bu durumda planlı sezaryen doğum tercih edilir, çünkü doğum kasılmalarının başlaması vajinal kanamayı tetikleyerek çeşitli risk durumlarına neden olabilmektedir.

Bebeğin eşi, yaşamın kaynağı

Bebeğin eşi olarak bilinen plasenta, 9 ay boyunca anne karnındaki bebeğe eşlik ediyor, onu besleyip büyütüyor...

Hollandalı doğum fotoğrafçısı Marry Fermont, çektiği plasenta fotoğraflarıyla bu mucize organa dikkat çekiyor.

9 ay boyunca annenin karnında bebekle birlikte büyüyen ve bebeği besleyen plasentanın görmezden gelinmesinin anlamsız olduğunu söyleyen Fermont, "Birçoğu tıpkı Yaşam Ağacı'na benziyor ve bence bu büyüleyici bir şey" diyor.