Bir zamanlar radyoda çıkan şarkı telefonla sevgiliye dinletilirdi, karışık kasetler hazırlanırdı. Şimdiyse sevgili için playlist’ler hazırlıyoruz. Yöntem değişti ama müzik baki. Kelimelerin kifayetsiz kaldığı anlarda devreye giren müzik, sadece âşık olduğumuz zaman değil; en mutlu günümüzde ya da en üzüntülü anımızda da yanımızda... Ta anne karnında 17’nci haftadan sonra başlıyor aslında müzikle ilişkimiz. Antropolog Gilbert Rouget, insanın hayatta kalmasında müziğin en az yemek yemek, su içmek kadar hayati önem taşıdığını söylüyor. Müziğin zihinsel faaliyetler üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu da bilimsel olarak ispatlanmıştı. Zira eski çağlardan beri ilaç niyetine de kullanılıyor. Komadaki hastaya müzik dinletiliyor, depresyon tedavisinde kullanılıyor. Amerikalı ünlü nörolog Oliver Sacks da müziğin yatıştırıcı etkiye sahip olduğunu anlatırdı.

Hangimiz Sezen Aksu şarkılarıyla kör kütük âşık olup Orhan Gencebay’ın “Batsın Bu Dünya”sıyla yaramıza tuz basmadık ki! Oysa tuz basmak için değil, âşık etmek için de müzikten faydalanmak mümkünmüş. Türkiye’nin ilk ses mühendisi Süden Pamir’e göre müzikle istediğiniz kişiyi kendimize âşık edebiliriz. Pamir, “Önce âşık etmek istediğimiz kişinin konuşurken kullandığı baskın frekansı bulun. Çünkü bu frekanstan daha yüksek bir frekansla onu etkileyebilirsiniz” diyor. Bir örnekle şöyle açıklıyor: “Kişinin baskın frekansı 300 Hz ise ve onunla birlikteyken duygularını canlandıracak müzik çalmak istiyorsanız müziğin 300 Hz frekansın ürettiği armoniklerin tek basamaklılarının gücünü düşürüp çift basamaklıları baskın hale getirirseniz o kişinin sizden etkilenme ihtimali artar, belki bu şekilde âşık olabilir.”

Sevdiğinizi etkilemenin bir başka yolu da beraber şarkı söylemek. Araştırmalara göre senkronize hareket ettiğinizde, yanınızdakinin kendinize ne kadar benzediğine inanmaya başlıyorsunuz. Birlikte şarkı söyledikçe de aşkınız pekişiyor.

Kötü anılardan müzikle kurtulun

Müzik, neden anılarımızı da hortlatıyor?Uzmanlara göre anılarınız olmasa müzikle bu kadar bağımız olmazdı. Kimi nörolog bunu tat alma duyusuna benzetiyor; anne yemeğini hatırlamak gibi geçmişte dinlediğiniz bir parça da size o dönemdeki anılarınızı anımsatır. İyileri hatırlamak güzel de peki ya kötü anılar, onları hiç hatırlamasak? Ses mühendisi Süden Pamir, kötü anılardan müzikle kurtulmanın yollarını şöyle anlattı: “Kötü anılardan kurtulmak için chill out gibi rahatlatıcı elektronik müzik türevleri, enstrümantal akustik müzikler, klasik müzik dinleyin. Ardından yüksek tempolu rock, techno, trans gibi elektronik müzik türevleri, kendinden geçerek çalınmış halk müziği, arabesk gibi etkisi ve şiddeti yüksek müzikler tercih edilebilir. Ama kötü anıların kayıtlarını silme işi bilinçli yapılmalı. Doğu biliminin geliştirdiği, Amerika’da Maharishi Üniversitesi’nde eğitimi süren Gandharva Veda müziği, Batı biliminin York Üniversitesi gibi okullarda eğitimini sürdürdüğü müzikle terapi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü vasıtasıyla ulaşabileceğimiz Türk müziği ve ustaları, kötüyü sildiği gibi yerine güzel enerjiler yazabilen müzikler kazanmanıza yardımcı olacaktır.”

Adele’in sırrını çözdüm

Hit şarkıların bir matematiği var. Adele’in neden hit olduğu artık bilimsel olarak açıklandı. İngiliz psikolog John Sloboda’nın 20 yıl önce ortaya çıkardığı “Appoggiatura” tekniği sayesinde... Bu tekniğe göre, notalar önce armoniyi bozarak uyumsuzluk yaratıyor, gerilime sebep oluyor. Beklenen melodiye geri dönüldüğündeyse gerilim salınıyor. Gerilim ve salınımın başarılı bir şekilde birbirini takip etmesiyle bizim gözyaşları başlıyor yanaklardan süzülmeye. Adele’in “Someone Like You” parçası bu yüzden tuttu.

Melankolik şarkılar depresyon sebebi değil!

Frontiers in Psychology Dergisi’nin araştırmasına göre hüzünlü aşk parçaları aslında iyi hissettiriyor, beynimizde tetiklediği kimyasallarla gözyaşı, artan kalp atışları gibi etkilerle rahatlamamızı sağlıyor. McGill Üniversitesi’nde yapılan araştırmada ister duygusal ister hareketli olsun, müziğin tıpkı yemek, seks ya da uyuşturucu gibi beyindeki haz merkezini uyardığını ortaya koyuyor.