Kadınlarda ve kız çocuklarında daha fazla görülen bu hastalık, sık idrara çıkma, şiddetli ağrılara ve bazen de idrarda kanamaya yol açarak kişinin hayat kalitesini bozabiliyor. Soğuğun idrar torbasının üzerindeki olumsuz etkileri idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanma ihtimalini artırabiliyor. İhmal edildiği takdirde ise ciddi böbrek enfeksiyonlarına yol açabiliyor. Central Hospital’dan Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Yusuf Temiz, “Kış aylarında özellikle ayakların ve bacakların aşırı soğuk hava ile temas etmesi idrar yolu enfeksiyonunu kolaylaştırır” diyor.

Kış aylarında idrar yolu enfeksiyonları artabilir

İdrar yolu enfeksiyonları mikroorganizmaların neden olduğu bir rahatsızlıktır. Ancak soğuk hava gibi dış etkenler vücudun bağışıklık sistemini zayıflatabileceği gibi bazı bölgelerdeki (örneğin; idrar yolları, üst solunum yolları vs) kan akımını azaltarak veya mikroorganizmaları vücut dışına atmaya yardımcı mekanizmaların çalışmasını engelleyerek enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir. Bu nedenle kış aylarında idrar yolu enfeksiyonlarında artışlar görülebilir. İdrar yolu enfeksiyonları tedavisi kolay olan bir hastalık olsa da erken teşhis ve tedavi edilmez ya da ihmal edilirse ciddi böbrek enfeksiyonlarına yol açabilir. Ayrıca tedavi süreci de güçleşebilir.

Kadınlarda sistit, erkeklerde prostatit

İdrar yolu enfeksiyonu hem kadın hem de erkekte görülebilir. Hastalık kadınlarda sistit (idrar torbası iltihaplanması) veya böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) şeklinde gelişirken, erkeklerde sistit, prostatit (prostat bezi iltihabı) veya piyelonefrit olarak ortaya çıkar. Ancak kadınlar erkeklere nazaran anatomik yapıları nedeniyle idrar yolu enfeksiyonlarına karşı daha yatkındırlar.

Sık idrara çıkma ve yanma varsa dikkat

İdrar yolu enfeksiyonu olan bir hastada; sık idrara çıkma, acil idrara çıkma isteği, devamlı idrar yapma hissi, idrar yaparken yanma, kesik kesik idrar yapma, kötü kokulu idrar, alt karın bölgesinde basınç-ağrı ve idrarda kan görülmesi gibi belirtiler gözlemlenir. Bu bulgulara bulantı, kusma, ateş ve titreme de eşlik ediyorsa enfeksiyon böbreklere geçmiş olabilir.

Bol sıvı almayanlarda daha çok görülüyor

Soğuk hava yüzünden sıvı tüketiminde de azalmalar yaşanır. Bu durum da idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir. Yapılan araştırmalar da günlük sıvı ihtiyacını yeterince karşılamayan kişilerde idrar yolu enfeksiyonuna yakalanma oranının daha fazla olduğunu belirtiyor. Çünkü alının sıvının çokluğu idrar yollarında mekanik olarak temizlik yaparak mikropların üremesine fırsat vermezler. Ayrıca belirtmek gerekir ki vücut; ihtiyacı olan sıvıyı alamazsa idrarın konsantrasyonunu arttırır. Konsantre idrar yani koyu renkli idrar mesaneyi rahatsız ederek sistit gibi bulguları ortaya çıkarabilir. Bu durumu ayırabilmek için de “tam idrar tahlili” yaparak idrarda enfeksiyon varlığı ortaya konabilir.

Ayaklarınızı sıcak tutun

Kış aylarında özellikle ayakların ve bacakların aşırı soğuk hava ile temas etmesi de idrar yolu enfeksiyonunu kolaylaştırır. Kış aylarında ayak ve bacak bölgesinin soğuğa maruz kalması damar duvarının kasılmasına sebep olur. Bunun neticesinde idrar yolu bölgesindeki mukozada kanlanma azalacağından bu bölgeden girecek mikroplara karşı direnç de azalacaktır. İdrar yolu enfeksiyonu hastanın hayat kalitesini etkileyen bir hastalık olması dolayısıyla bu konuya dikkat edilmelidir.

Korunmak için...

Kış aylarında idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanmamak için öncelikle soğuk havadan korunmak gerekir. Bu sebeple sıcak ortamlarda bulunulmalı, ayak ve bacak bölgesini sıcak tutacak pamuklu kıyafetler giyilmelidir. Günlük sıvı tüketimine de özen gösterilmelidir. Genellikle merak edilen konu gün boyunca ne kadar su içilmesi gerektiğidir. Günlük 2 litre ile 3 litre arasında sıvı tüketilmesi önerilir ancak kişiye özel en doğru yöntem idrar rengidir. Eğer idrar rengi sarı ise yetersiz sıvı alımı, idrar rengi su rengine ne kadar yakın ise de o kadar ideal sıvı alımı yapılıyor demektir. Çay, kahve ve gazlı içecekler yerine su tercih edilmelidir. Baharatlı ve ekşili gıdalardan uzak durulmalı, C vitamini yönünden zengin besinler tüketilmelidir. Sigara ve alkol kullanımı varsa da bırakılmalıdır.

İdrar tutmak sakıncalı

Genellikle birçok kişide idrarı tutma gibi kötü bir alışkanlık da vardır. Oysaki idrarı uzun süre tutmak mesane kasının fazla gerilmesine yol açar. Bu durum sıkça tekrar edilirse de kas zayıflar ve idrar tam olarak boşaltılamaz. Bu nedenle idrar asla tutulmamalı, tuvalet ihtiyacı geldiğinde hemen giderilmelidir. Bunların yanı sıra kişisel temizliğe ve hijyene de dikkat edilmelidir.

Tedavi sonrası idrar tetkikleri tekrarlanmalı

İdrar yolu enfeksiyonları genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Bu ilaçlar çoğunlukla 3, 7 ya da 10 gün süresiyle kullanılır. Kadınlarda enfeksiyon hafif derecedeyse 3 günlük kısa bir antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Erkekler için de çoğunlukla benzer bir tedavi yolu izlenir ancak tedavileri daha uzun sürelidir. Ancak erkek hastanın şikayetleri uzun süredir devam ediyorsa kronik prostat iltihabından şüphelenilebilir. Kronik prostat iltihabı tedaviye direnç göstereceğinden iyileşme süreci zaman alabilir. Enfeksiyonun vücuttan tam olarak atıldığından emin olabilmek içinse tedavi sonrası idrar tetkikleri tekrarlanmalıdır.