Hayat Bilgesi ve kadınlar

Dünyanın büyük düşünürleri/ yaratıcıları/ yazarları/ girişimcileri ya da siyasilerine ilişkin yazılı eserlerin en önemli ortak noktası nedir, bilir misiniz?

Düzinelerce isim arasından sadece birkaçı kadındır.

Peki neden?

Şu hayatta başarılı olmuş erkeklerin sayısı, kadınlardan daha mı fazladır?

Eğer öyleyse neden ismini tarihe yazdıran kadın sayısı azdır?

Geçenlerde, sosyal başarı üzerine kitaplar yazmış olan Mümin Sekman, Hayat Bilgesi isimli yeni serisinin ilk kitabını yayımladı. İçeriğinde, “Şu hayatı nasıl yaşamalı?” diye soranlar için, dünya büyüklerinden önemli hayat dersleri var. İdealini belirlemeye çalışanlara, neye yoğunlaşması gerektiği meselesiyle boğuşanlara, nasıl ilerleyeceğine dair ipuçları arayanlara kılavuzluk yapacak bir derleme bu. Bir nevi karanlık yolları ışıklandıran bilgece öğütler sıralanıyor sayfalarda.

Tam 25 ‘bilge’ ismin yer aldığı Hayat Bilgesi kitabında kaç başarılı kadının fikirlerine yer verilmiş diye baktığımızda ise hazin bir durum söz konusu. Çünkü bu 25 isimden sadece üçü kadın!

Albert Einstein, Michael Jordan ve Steve Jobs gibi 25 büyük isim arasına girebilmiş olan bu üç kişi...

Dünyanın en etkili kadınlarından olan, 3 milyar dolarlık serveti bulunan medya kraliçesi Oprah Winfrey.

Gelmiş geçmiş en güzel kadınlardan biri olarak anılan Oscarlı oyuncu Audrey Hepburn.

Dünyanın en seksi kadını olarak hafızalara kazınan, güzelliği yüceltmiş olan aktirist Marilyn Monroe.

Peki ama neden kadınların sayısı bu kadar az?

Mümin Sekman’a “Kadınlar daha mı başarısız?” diye sorduğumda, şöyle yanıtladı:

“Kitapta fazla kadın olmamasının nedeni, tarihte çok fazla başarılı kadın olmadığı için değil. Biz isimleri son 500 yıldan seçtik. Oysa kadın, sosyal başarı sahnesine son 100 yılda çıkıyor. Ondan önce kadının adı yok! Olan kadının da çoğunun yazılı söylemi yok! Dolayısıyla tarihe geçmiş, başarılı kadın az!”

Kısacası bu kitapta üç kadınla yetinmek zorundayız, ama bakalım Hayat Bilgesi serisinin ikinci kitabında kaç kadının ismini göreceğiz? Gerçi şimdiden belli ki çok fazla olmayacak. Çünkü Sekman’ın da dediği gibi, tarihsel sürece bakıldığında başarılı kadınların söylemleri az. Dolayısıyla, öğütler vermeyi amaçlayan bu seriye girmeleri zor!

Oysa erkekler nasıl da sayfalar dolusu konuşuyor!

Neleri başardıklarını, onlar gibi başarılı olmayı isteyenlerin neler yapması gerektiğini anlatıyor da anlatıyor...

Acaba neden?

Kendilerini sadece işlerine verebildiklerinden mi, daha fazla deneyim biriktirdiklerinden mi, fazlasıyla egosantrik olduklarından mı?

Yoksa kadınlar gibi toplumsal, ahlaksal ve geleneksel alanlarda da mücadele etmelerine gerek olmadığı için sadece mesleki ringde dövüştüklerinden mi?

Öte yandan...

Neredeyse 20. yüzyılın başlangıcına kadar, hatta biraz daha sonrasına kadar tepe noktalara ulaşmaya çalışan kadınların çoğunun yorgun düştüğünü görüyoruz. Hatta zirveye ulaşanlar bile yoruldu ya... Mücadele etmekten vazgeçtiler. Hayattan ve gözlerden uzaklaştılar. Yalnız ve umutsuz kaldılar.

Mesela radyumu ve radyoaktiviteyi keşfederek Nobel ödülünü alan ilk kadın Marie Curie... Dahi kocasının trajik ölümünden sonra, boşanmak üzere olan evli bir erkekle aşk yaşayınca, halk, evini taşladı. İnsanlardan zaten uzak kalmayı tercih eden Curie iyice yalnızlaştı.

Mesela Osmanlı’nın toplumsal kurallarına rağmen fikirlerini kağıda dökmeyi başaran, daha o dönemde kadın ve erkek eşitliğini savunarak kadınların çalışma hayatına girmesi gerektiğini söyleyen Fatma Aliye... Kendisine ve babasının fikirlerine öyle saldırılarda bulunuldu ki, küskünleşti, yazmayı bıraktı.

Mesela dünyanın en büyük romancılarından olmasına karşın evdeki görevleri nedeniyle asla tüm zamanını yazmaya ayıramayan Jane Austen... Sadece altı roman miras bırakabildi.

Örnekleri çoğaltmayı bir kenara bırakıp şöyle söylemek daha doğru olacak: Başarılı kadın sayısı az değil. Sadece bu başarıyı katlayabilen kadın sayısı az. Nedenleri de ayan beyan ortada...