Yaz tatilinde çocukların dijital mesaisi

Yaz tatilinde bazı evlerde anne-babalardan şuna benzer sesler gelecek: “Yeter artık, gözlerin bozulacak, sabahtan beri bilgisayarın karşısındasın.” Çocuklarının bütün yazlarını televizyon ve bilgisayar karşısında geçirmelerinden endişe eden ve bunun önüne geçemeyen, genelde çalışan anne-babalar onlar.

Ailelerin en çok beklediği zaman dilimi, deniz, havuz, kumsal, sabah erken kalıp servise yetişme telaşının olmadığı yaz kahvaltıları, tatil planları zamanı yaz.

Okul bitmiş çocuklar rahatlamış. Tüm bir günü boş olan çocuk arkadaşlarıyla oynar, havuza girer, bahçede oynar, kitap okur. Bunların haricinde başka ne yapar? Şartların kısıtlılığı veya kişisel tercihler devreye girdiğinde hepimizin bildiği dijital ekranlı arkadaşlar da devreye girer.

Bilgisayar, tablet, cep telefonu, DVD çalar, televizyon…

Artık birçok çocuk boş zamanını en çok onlarla geçiriyor. Aileler sınır koymaya çalışsa da nafile. Bu cazip arkadaşlar sayesinde çocuklar ailelerinin koyduğu sınırları tanımıyor, anlaşmalara uymuyor.

Biraz daha, biraz daha derken bir bakmışsın sabahtan akşama çocuk kanalı seyredilmiş veya bilgisayardaki popüler oyun oynanmış. Bir de evde tablet varsa onun her yaş grubuna uygun birbirinden cazip uygulamaları ile geçirilen zaman da ekleniyor.

Anneler babalar bir yerden sonra pes edip zararlarını bildikleri halde oyalanıyor diye tamamen ucunu bırakıyorlar. Özellikle küçük yaş çocukları için zararlar, olası tehlikeler tam olarak bilinmiyor. Bilen ama evet diyen çok anne baba var.

Bazısı da çocuğunu bu konularda becerikli bulup içinden zeki olmasıyla övünüyor. Yine de genelde ortak noktaları çocukları için alternatif sunmakta zorlanmaları, imkânları dâhilinde yapılabilecekler hakkında yeterince yaratıcı, istekli ya da paylaşımcı olmamaları.

Çünkü çoğu alternatife zaman ayrılmalı. Onlarla sohbet etmeli, “birlikte” bir şeyler yapmalı. Kızımla dün internetten onun bulup seçtiği bir çikolatalı dondurma tarifi ile beraber dondurma yaptık. Hem uğraştık, hem sohbet ettik, hem olana kadar sabrettik, sonra da keyifle yedik. O da tarif arama dışında bilgisayara bakmadı bile.

Bu hafta bebek ziyaretine bize gelen bir arkadaşım da abla oldu diye kızım için de bir tatil kitabı hediye almış. Eskisine göre ne kadar az kitap hediye alıyor çocuklar diye düşündüm bir an.

Devir dijital devri. Çocuklar bilgisayar oyunlarıyla büyüyor, internetten çok şey öğreniyor. Onlara özel TV kanalları var. Tabii ki bu imkânlardan faydalanacaklar.

Bizler onlara neye ne mesai harcamaları konusunda denge kurmalarına yardımcı olan, yol gösteren, “model” olan olmalıyız. Çiğnenmesine göz yumulan, uygulatamayacağımız kurallar koymak yerine, şartları beraber konuşup değerlendirmeli, onların gözünden görerek değerlendirmeli, konuşmalı, anlaşmalı, anlaşmanın uygulanması konusunda onlarla birlikte olduğumuzu hissettirerek istek uyandırmalıyız.

Sizler de bir miktar mesaiyi bu yaz bunlara ayırmaya ne dersiniz?