Emzirmek ve anne sütü
“Yeni doğmuş bebeğin sadece üç isteği vardır. Bunlar, annesinin kollarındaki sıcaklık, memelerindeki besin ve varlığını bilmedeki güven. Emzirme bunların üçünü de karşılar.” Dr. Grantly Dick-Read, Childbirth Without Fear, Korkusuz Doğum, 1955
Bir bebeğin beslenmesinin ilk yolu emzirmeden geçer. Annesinin sütünü emzirme vasıtası ile alır.
Anne sütü mükemmel bir besin içeriğine sahiptir. Bebeğin midesi tarafından kolay hazmedilir. Hastalıklardan korur. Bir annenin sütünde bebeğinin ihtiyacı olan bütün antikorlar vardır. Yapay beslenmeden daha kolay ve daha ucuz bir yoldur emzirmek.
Sütünüz bebeğinizin normal besinidir. Hiçbir formül süt sizin bedeninizin yarattığı sütün yakınından bile geçemez.
Anne sütü ve formül süt arasındaki farkları gösteren tablo.
Emzirmek nedir?
Aslına üreme sıralamasındaki bir sonraki doğal adımdır: hamilelik - doğum - süt salgılama.
Bebeğinizin beslenme biçimi olmaktan çok daha fazlasıdır.
Bebeğinizin anne sütünü almanın en doğal yoludur.
Hem annenin, hem de bebeğin ihtiyaç duydukları bağı sağlar.
Anne sütünü en kolay ve en hızlı arttırma yoludur.
Bebeğin diş ve damak yapısının gelişimi için en ideal ve en doğal yoldur.
Bebeğin sağlıklı gelişimi için ihtiyacı olan bakterileri vb. bileşenleri, sadece anne sütünden değil, aynı zamanda annenin solunumundan ve teninden de almasıdır; devamında da anne sütünden antikorları, yani bağışıklık güçlendirici faktörleri alır bebek.
Anne ve bebeğin uzun saatler bakışmasının ve ten tene olmasının yoludur.
Bir bebeğe, sadece annesinin yaşatabileceği eşsiz bir duygudur.
Bebeğiniz açısından bakıldığında, emzirme onun doğuştan beklediği bir şeydir. Sizinle emme ilişkisi, onun kendisi ve başkaları hakkında nasıl düşündüğünün temelini oluşturur.
Bebeğini formül süt ile besleyen anne bebeğinin ağladığını duyduğunda, bunu aklını kullanarak cevap verir. Emziren bir anne ise bebeğinin ağladığını duyduğunda bütün bedeninin kimyası cevap verir.
Emzirme, anne kimliğine geçmenizi kolaylaştırır.
Özetle, annenin bebeğini emzirerek anne sütüyle beslemesi hem bebeğin sağlığına hem kendi sağlığına hem de bebeğiyle arasında kuracağı duygusal bağın geliştirilmesine olumlu katkı sağlar. Tabii ki anne sütünün bebeğin ihtiyaçları için en uygun besin olduğu apaçık bir gerçektir ancak burada vurgulamak istediğimiz anne sütünden bağımsız kendi başına emzirme faaliyetinin bile çok faydalı oluşudur. Emzirme işlemi anneyle bebeğin duygusal anlamda yakınlaşmasını sağlar. Emzirme sırasındaki göz teması ve tenlerin birbirine dokunması annenin bebeğine şefkatle yaklaşmasına, aralarında sevgi dolu bir bağ kurulmasına vesile olur.
Her anne emzirebilir mi?
Evet, emzirmeyi etkileyecek bir takım anatomik nedenler vardır. Ama öncelikle annenin emzirmeyi istemesi gereklidir. Şöyle düşünün, doğa gereği hamile kalıyoruz, doğuruyoruz, emziriyoruz. Her bebek için annesinde o bebeğe yetecek kadar süt vardır. Lakin annenin istemesi belli başına bir faktör olmakla birlikte çevre de çok önemlidir. Hamilelik sırasında emzirmeye yönelik hazırlıklara başlamalısınız. Bu konuda okumalı, eğitimlere katılmalı bilgilenmelisiniz. Doğum yaptığınız hastanenin gerçekten anne ve bebek dostu hastane olması bir koşul. Bebeğinizi emzirdikçe sütünüz gelecek ve artacaktır. Bunu bilmeniz yeterli, inatla sık sık bol bol emzirmelisiniz. Bebeğin aç, doymuyor, beslenemiyorsun söylemlerine kulak tıkayacaksınız. Çevrenizin sizi desteklemesi de çok önemli bir koşul.
Sütünüzün hep yettiğine inanmalısınız. Siz anlayabilirsiniz sütünüzün yetip yetmediğini. Ama sakın sağıp miktara bakmayın, unutmayın bebeğiniz en iyi en kaliteli, en pahalı pompadan bile daha etkilidir. Sütünüz bebeğiniz içindir ve yetip yetmediğini de size bebeğiniz söyler.
Bebeğin yeterli beslendiği, günde en az beş kez idrar yaparak bezini ıslatması, en geç 15. günde doğum kilosuna ulaşması ve ayda en az 500-600 gram alması ile anlaşılır.
Anne sütünün devamını sağlamak ve miktarını arttırmak için bebek her istediğinde emzirilmelidir. Bebeğin sık emzirilmesi hem memenin boşalmasına hem de annenin beynine süt yapımı için daha çok uyarı gitmesine neden olur.
Önce kendi destekçiniz olun, kendinize inanın, emzirebilirsiniz. Sütünüz var merak etmeyin. Doktorunuz veya başka bir sağlık çalışanı kilo alımı iyi olduğu halde formül süt alımı önerebilir, başka doktora daha danışın. Eğer gerçekten emzirmek istiyorsanız zaten böyle yapıyor olacaksınız. Sonra doktorum formül süt önerdi, sütüm azaldı, bebeğim beni emmek istemiyor deyip, doktorunuzu suçlamayın. O sizin hikayeniz, doktorunuzun değil. Siz razı geldiniz, işte bu noktada sizin rızanız önemlidir. Her zaman farklı görüş almak faydalıdır. Sağlık personeli dışındaki insanlarda sütün yetmiyor, formül süt vermelisin diyenler olur ise, sakın dinleyemeyin.
Bir de formül süt üreticilerine dikkat edin. Her anneyi etkilemek adına mama kodunu ihlal ederek pazarlama faaliyetlerini sürdüren firmalar, sağlık personellerine dikkat edin. Anne ve bebek beslenmesi başlığı altında gittiğiniz eğitim, seminerler sonrasında size hediye verilen ürünleri sakın almayın. Düşünün, bir formül süt satıcısı, emzirin diye bir tarafını yırtar mı? Yırtıyorsa ne kadar samimidir? Bizler kadınlar, anneler birbirimize aman şu antibiyotiği kullan çok iyi diyor muyuz? Formül süt de bir ilaçtır, içeriği kimyasaldır. Kimse kimseye ilaç öneremez.
Şimdi burada bebeğini sadece veya arada formül süt ile beslemek zorunda kalan annelerin üzerime atlama ihtiyacı hissettiğini fark edebiliyorum. Ben de bebeğimi hem anne sütü hem formül süt ile emzirdim, çok karışık bir hikayem var. İşte davam bu yüzdendir. Şu an bu bilgim ile ve bilincim ile 5.5 sene öncesine dönsem daha farklı davranırdım, ilk 24 saat içinde sütün yok senin bebeğine formül süt vermeliyiz diyen hemşirenin, doktorun üstüne atlardım.
Şöyle bağlamak istiyorum, anatomik bir neden yok ise bebeğinizi emzirememeniz, sütünüz yetmemesi mümkün değildir. İsteyeceksin, emzirmek özen ister, uğraş ister, uğraşacaksın, emek sarf edeceksin.
Çok sevgili bir arkadaşım var, Emzirme Danışmanı ve Laktasyon Uzmanı kendisi, o kendi sayfasında şöyle der: “Emzirmek bir sanattır. İnsanın tüm olanaklarının ve sanatlarının desteklenmesi, korunması ve bu konularda bilgilendirilmesi bir haktır. Yani, bir annenin emzirmesinin desteklenmesi ve bu konuda bilgilendirilmesi, onun bir insan olarak haklarının korunmasıdır. Emzirme eylemi ve anne sütü aynı zamanda insan yavrusunun sağlıklı gelişimi için beslenme ve bağışıklık sistemi ihtiyaçlarını karşılar. Hatta bu ihtiyaçların karşılanmasında benzersiz, tek ve biricik kaynaktır. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi de, bu konudaki tüm hakları desteklemektedir. “Herkesin kendisinin ve ailesinin sağlık ve refahı için beslenme; anaların ve çocukların özel bakım ve yardım görme hakları vardır”(Madde 25, 1.2.).Bu haklar, Çocuk Haklarına Dair Sözleşmede detaylandırılmıştır: “Taraf devletlerin, çocuğun olabilecek en iyi sağlık düzeyine kavuşması yönünde çalışması; bebek ve çocuk ölüm oranlarının düşürülmesi için mücadele etmesi, anneye doğum öncesi ve sonrası uygun bakımın ve desteğin sağlanması gerekir” (Madde 24, 1.2.a/b/d). Bu bağlamda, “Bütün toplum kesimlerinin özellikle ana-babalar ve çocukların, çocuk sağlığı ve beslenmesi, anne sütü ile beslenmenin yararları, toplum ve çevre sağlığı konusunda temel bilgileri elde etmeleri ve bu bilgileri kullanmalarına yardımcı olunması” gerekir (Madde 24, 2./e). Görüldüğü üzere, “Emzirme” ve “Anne sütü” hakkı, ilgili belgelerde de desteklenmiştir ve belgelerde yer alan normlara uygun davranılmaması, insan hakkı ve çocuk hakkı ihlalidir.”
Bilinçlenin, öğrenin, haklarınızı savunun. Bebeğinizin haklarını savunun.
Ama lütfen şöyle düşünmeyin: vajinal yol ile doğum yapan da annedir, sezaryen doğum yapan da annedir, bebeğini emziren de annedir, bebeğini emziremeyip formül süt veren de annedir, bebeğini evlatlık alan kadın da annedir.
Kaynaklar:
La Leche League International, Emzirme Sanatı, Gün Yayıncılık, İstanbul, 2011
TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu, Uluslararası Temel İnsan Hakları Belgeleri, TBMM Basımevi, Ankara, 2001.
emzirmepsikolojisi.com
YORUMLAR