Neden ‘Bayan değil kadın’?

Feminizm, ‘Kadın erkek eşitliğine inandığını’ söyleyen kadınlar arasında bile mesafeli durulabilen bir kavram. Kimileri için ‘çığırtkanlık’ ve ‘cadılık’la eş değer görülen bu kelimenin açılımına bakalım isterseniz:

‘Feminizm, kadınlar ve erkekler arasında politik, sosyal ve ekonomik eşitliği savunmaktır’ diyor Amerika’daki Feminist Çoğunluk Vakfı. Dolayısıyla siz de feminist olabilirsiniz, dikkat edin.

Türkiye’deki feminist hareketinin öne attığı bir ifade var: ‘Bayan değil, kadın’. Aslında bir sıfat olan ‘Bayan’ kelimesini, kötü anlam içerdiğini düşündüğü ‘Kadın’ kelimesinin yumuşatılmışı olarak kullananları bu hatadan döndürmek için sürdürülen bir bilinçlendirme hareketi denilebilir buna... ‘Erkekler Tuvaleti-Bayanlar Tuvaleti’ gibi. Ya da ‘Erkek Müşteri-Bayan Müşteri’ gibi...

‘Bayan değil kadın’ çıkışı, feminizmi cadılık, feministleri de cadı zannedenler arasında tepkiyle karşılanıyor. ‘Aman canım ne gerek var’ gibi, ‘N’olur ki, ne fark eder ki? gibi, feministlerin abarttığını ima eden –hatta düpedüz söyleyen- tavırlarla karşılaşıyorsunuz çoğu zaman.

İşin en tuhaf tarafı, birçok kadının da hemcinslerinden bahsederken ‘Kadın’ yerine ‘Bayan’ kelimesini tercih etmesi.

Eğer cinsiyetçi bir dünyada yaşıyor olmasaydık aramızda ‘bir kelimenin lafı olmaz’dı belki... (Öte yandan, cinsiyetçi bir dünyada yaşıyor olmasaydık kimse ‘Kadın’ kelimesini kullanmaktan çekinmezdi). Hele de Türkiye gibi kadın haklarının gerilediği, kadın cinayetlerinin tırmandığı, kadının ne giyeceğinden (başörtüsü) ne giymeyeceğine (mini etek) kadar karışılan bir ülkede kadına nasıl yaklaşıldığı özellikle önem taşıyor.

Her nedense kadınlık üzerine en çok konuşanlar erkekler oluyor bu ülkede... Bunlardan biri, Milli Eğitim Bakanlığı’nın ‘Yazarlar Okullarda’ projesi kapsamında ilkokul ve ortaokul öğrencilerine dağıtılan bir kitabın yazarına ait.

‘Hariçten Sözler’ isimli kitabın Ozan Taşdemir isimli yazarı, çocuklara dağıtılan kitabında şu ifadelere (ve daha fazlasına) yer vermiş. Büyük harfler bana ait.

• KADINlar paylaşır, erkekler ise pay eder.

• Genelde erkekler güç gösterisine, KADINlar ise cilve histerisine meyillidir.

• KADINlar ait olmayı, erkekler ise sahip olmayı yeğlerler.

Ve eklemiş:

Evet bilgisayar çağını yaşıyoruz. Piyasada her türlü bilgisayar var. Ve bu konuda özellikle BAYANlara tavsiyem şudur. Bilgisayarınız tabii ki dizüstü olabilir ama mümkünse eteğiniz dizüstü olmasın.

Şimdi anladınız mı neden ‘bayan değil kadın’?

Gramer hatası yapmayı bir kenara bırakın, her ‘kadın’ yerine ‘bayan’ dediğinizde, kadını hakir gören bu anlayışa farkında olmadan hizmet etmiş oluyorsunuz.

Her ‘kadın’ yerine ‘bayan’ dediğinizde, kadını ‘pay edilmesi gereken’ biriymiş gibi görenlerden oluyorsunuz.

Her ‘kadın’ yerine ‘bayan’ dediğinizde, erkeği kadından üstün gören bu zihniyete çanak tutmuş oluyorsunuz.

O yüzden ‘bayan değil, kadın.’