Sezaryen sonrası vajinal doğum...

Bildiğiniz üzere sezaryenin sözlük anlamı, hayat kurtarma operasyonu. Yani anne veya bebek için hayati bir tehlike var ise doğum şekli sezaryen olmalı.

Peki, ilk doğumunuz sezaryen. Ya ikinci doğumunuz da sezaryen olmak zorunda mı?

Kuzenim Fransa'da yaşıyor. İlk doğumunda mecburen sezaryen olmak zorunda kaldı. "Mecburen" diyorum, çünkü orada sezaryen doğum bir akım değil. Hayati bir tehlike var ise tercih edilen bir doğum şekli. İkinci çocuğunu da vajinal doğum ile dünyaya getirdi. Bunun içinde hiçbir savaş vermesine gerek kalmadı hem de. Hatta hiçbir korku, endişe yaşamadı. Acaba doktorum sezaryen sonrası vajinal doğumu (SSVD) destekleyecek mi, ya da doğururken rahmim yırtılırsa ne olacak gibi düşünceler kafasından geçmedi. Doğumunun vakti geldi ve doğurdu. Birçok Avrupa hatta dünya ülkesinde durum böyle. Etrafımda o kadar çok doğal doğum aktivisti doktor, ebe, hemşire, doula var ki eminim yaptıkları çalışmalar ile Türkiye'deki sezaryen oranını %80' in altına düşürecekler.

Bizim ülkemizde ise sezaryen sonrası vajinal doğum yapmak istiyorsanız öncelikle bunu yapabilen bir doktor bulmanız gerekiyor. SSVD konusunda annelerin önüne konulan en büyük risk, doğum sırasında eski dikiş yerinde meydana gelebilecek bir yırtıktır. Dolayısı ile bazı doktorlarımız SSVD' nin çok riskli olduğunu, bu doğum şekli ile bebeğin veya annenin hayatının tehlikeye girebileceğini söyleyerek SSVD yapmamaktadırlar. Bu riski öne sürerek de kadınlar arasında büyük bir korku yaratmaktadırlar.

SSVD' ye özü gibi bakılmaktadır. SSVD yapmak isteyen bir anne adayı doktor doktor dolaşmakta ve kendisine bu konuda destek olabilecek bir doktor aramaktadır. Burada aslında bir suçlu aramamak lazım, doktorunda kendi içinde başka sorumluluğu var. O da mesleki sorumlulukları ile ilgili olarak dava edilmekten, şikayet edilmekten kaçınıyor.

Doğum Eylemi Yönetim Rehberi

Özetle ilk doğumunuz sezaryen oldu diye ikinci doğumunuzun da bu şekilde olması gerekmiyor. Bu nedenle Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum aktivisti Nilay Güler'in önderliğinde başlatılan bir imza kampanyası var.

"Bir kere sezaryen ve hep sezaryen olmak zorunda değil"

Kampanyanın amacı; sezaryenden sonra normal doğum (SSVD) için hastane şartlarının düzenlenmesini ve isteyen annelerin SSVD taleplerinin değerlendirilmesi.

Detaylı bilgi vermek gerekirse;

Ülkemizde son yıllarda kadın doğum politikaları sıklıkla konuşulmaktadır. Siyasi irade doğumun koşullarını yeniden düzenlemeye çalışmaktadır.

Düzenleme sürecinde, doğum eyleminin bizzat şahidi olan kadınlar, anneler olarak haklarımıza yönelik beklentilerimizi açıklamak istiyoruz.

Bizler sosyal medyada bir araya gelmiş kadınlar, anneleriz.

Bizleri bir araya getiren neden, ilk doğumlarımızın planlı/gereksiz veya zorunlu olarak sezaryen doğum ile gerçekleşmiş olması ve ikinci/akabindeki diğer doğumlarını normal doğum yoluyla gerçekleştirmek istememizdir.

Gerek ülkemiz, gerek uluslararası bazı kurumların, çeşitli bilimsel araştırmalar ile destekledikleri "SSVD" ülkemizde mevcut ve rutin bir hak olarak gözükmekle birlikte, uygulamaya yansıyan tarafta var olan gerçek böyle değildir.

SSVD, Türkiye'nin büyük illerinde daha çok denenebilen; söz konusu deneme için gebe ve ailesinin daha fazla sağlık masrafına katlandığı, büyük özel hastanelerin sunduğu özel bir uygulama haline gelmektedir. Anadolu şehirlerinde, kamu ve küçük ölçekli özel hastanelerde gebeler SSVD' ye yönlendirilmemekte, SSVD talebinde bulanan gebelerin talepleri geri çevrilmektedir.

SSVD hakkının sağlanamamış olması aşağıdaki olumsuzlukları beraberinde getirmektedir:

-Kadınlar için temel insanı hak olan doğum hakkının ihlal edilmesi demektir.

-SSVD hakkına kavuşamamış kadınların yaşadığı bireysel, toplumsal; maddi, manevi kayıplar, hasarlar ülke sosyolojisini etkileyecek boyuttadır.

-Ülkemizde sezaryen doğum oranının yarısını mükerrer sezaryenler oluşturmaktadır. Bu durum kadın üreme ve genel sağlığı açısından riskler içermektedir.

-Sezaryen operasyonlarının neden olduğu sağlık harcamaları, sezaryen sonrası vajinal doğum harcamalarından yüksektir.

-SSVD nüfus veya doğurganlık oranlarını doğrudan etkilemekte, SSVD hakkına sahip olamamanın ilerleyen yıllarda ailelerin çocuk sahipliği oranını düşüreceği, demografiyi etkileyeceği gözlemlenmektedir.

SSVD hakkına kavuşma noktasında çeşitli çözüm önerilerimiz bulunmaktadır. Söz konusu öneriler doğum eyleminin tüm taraflarını ele almakta; vatandaş, devlet, sağlık sistemi/çalışanlarını birbirine destek olacak şekilde örgütlemeyi amaçlamaktadır. Oluşumumuz bu kanatlardan birinin eksikliği durumunda, normal doğum oranlarının artmayacağını aksine mevcut durumdaki gibi azalacağını düşünmektedir.

SSVD hakkına ulaşabilmek amacıyla hazırladığımız çözüm önerilerimiz aşağıda sıralanmaktadır.*

Doğum algısı

Kamu spotları, dizi gibi kitle iletişim araçlarında doğuma yönelik pozitif hikayeler anlatılması, doğum algısının değiştirilmesi

Gebe ve doğum eğitimleri

Özel eğitimlerin, eğitimcilerin desteklenmesi

Özel eğitim ücretlerinin sağlık sigortasından karşılanabilmesi

Kamu eğitimleri (özel girişimin ulaşamayacağı küçük şehirlerde, aile sağlığı merkezlerinde)

Dünyada daha yoğun olarak kullanılan, cerrahi herhangi bir müdahale yetkisi olmayan profesyonel doğum destek (doula/bibi) kadrolarının oluşturulması, doğum destekçilerinin serbest meslek kapsamına alınması)

Gebe ve Hakları

Zaruri sezaryen gerektiğinde sakınca yoksa, doğum sürecinin kendiliğinden başlamasının beklenmesi

Doğumun aceleye getirilmeden akışına bırakılması

Doğumu hızlandıran müdahalelerden mümkün mertebe kaçınılması (rutin epizyotomi, suni sancı, vakum, fundal baskı)

Her bebeğin anne karnında doğum başlayana kadar kalma hakkına saygı gösterilmesi

Doğumda gebenin istediği gibi hareket edebilmesi, yürüyebilmesi, yerçekiminden faydalanması, kablosuz NST ve doppler cihazları ile gebenin ayakta kontrolünün desteklenmesi

Doğum mekânı/doğumhaneler

SSVD hastaneleri yapılması veya her ilde bir hastanenin SSVD' ye uygun hale getirilmesi,

Hastanelerin doğum birimlerinin mahremiyetine aşırı dikkat gösterilmesi

Doğumhanelerin/hastanelerin kapasite ve uyguladıkları prosedürlere göre A B C D şeklinde sınıflandırılması,

Doğum oranı yüksek, SSVD yaptıran, acil müdahale ekip ve ekipmanı mevcut olan doğumhanelere/hastanelere ödeme katsayısı getirilmesi

Doğumhanelerin temizliğine yönelik olarak gerek hizmet veren sağlık personelinin, gerek hizmet alan kullanıcıların eğitilmesi

Doğuma eşlik eden sağlık uzmanları / ebeler

Ebe eğitimleri (doğum eğitimi, psikoloji, iletişim eğitimleri)

Ebe yetkilendirmesi, ebelerin yeniden doğumun merkezine geçmeleri

Eski, emekli ebelere ulaşılması, doğuma yönelik bilgilerin derlenmesi, kitaplaştırılması

Doğuma eşlik eden sağlık uzmanları / doktorlar

Doktorların doğumda herhangi bir sorun anında devreye girmeleri, herhangi bir sorun yoksa doğumun ebe ve doğum destekçileri ile gerçekleştirilmesi

SSVD' ye ek ödeme katsayısı getirilmesi

Ben imzaladım, siz de imzalayabilirsiniz. Daha çok destekçiye ihtiyacımız var.