Sizce alışveriş fişleri geri dönüşür mü?

Sizce alışveriş fişleri geri dönüşür mü? Bu soruyu çevreme sorduğumda büyük oranda aldığım cevap, “evet, hatta ben de geri dönüşüme atıyorum”. Ne zaman markete gitsem orada da durum aynı, kapıya yakın konan kâğıt geri dönüşüm kutuları marketten çıkanların attığı fişlerle dolu.

Ancak size kötü bir haberim var: Alışveriş fişleri içerdikleri zararlı kimyasallar nedeniyle geri dönüştürülemiyor.

Alışveriş fişleri klasik olarak termal kağıtlara basılıyorlar. Bu kağıtlar ise bisfenol-A (BPA) içeriyor. Kendileri geri dönüşmedikleri gibi bir de içine atıldıkları kâğıt yığınını da kirleterek onları da geri dönüştürülemez hale getiriyorlar. İşte bu yüzden bu kağıtları çöp kutusuna atmak daha doğru. Yoksa iyi niyetli bir şey yapalım derken aslında geri dönüşebilir kağıtların da önünü kesmiş oluyoruz.

Konumuz fişler olsa da “iyi niyetli geri dönüşümcülüğü” de konuşmak gerek. İyi niyetli geri dönüşümcülük dediğimiz fiş gibi, yağlı karton gibi aslında geri dönüşmeyen şeyleri “geri dönüşür nasılsa” umuduyla geri dönüşüme atmak demek. Aynı fişler gibi geri dönüşüme atılan yağlı kartonlar (mesela pizza kartonları) da aynı şekilde kağıtları “kirleterek” geri dönüşümü engelliyor. Ama pizza kartonları için güzel bir alternatif var; o da kompost yapmak.

Biz dönelim fişleri geri dönüşmez yapan şeye: BPA öyle bir şey ki makbuza dokunmanız bile aslında çok iyi değil çünkü BPA, beyin gelişimini kalp ve akciğerleri etkileyebilen bir hormon bozucu. Değdiği her şeye yani elinize, cüzdanınızdaki paraya ve hatta alışveriş çantanızdaki yiyeceklere kolayca aktarılabiliyor. Yani yiyecek yoluyla ağza aktarılabilir veya doğrudan deri yoluyla emilebilir. Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir araştırmada İngiltere’de gençlerin idrarında BPA bulunmuştu.

Güzel bir haber var ki artık BPA içermeyen kağıtlar kullanılmaya başlandı. Hollanda gibi bazı ülkelerde hatta ülkemizde bazı şirketlerin kasalarında bu kağıtlar kullanılıyor ama henüz yaygın değil. BPA’sız fişlerde genelde fişin arkasında “BPA içermez” uyarısı bulunuyor. Başka bir ayırt edici özellikse fiş kağıdına tırnakla bir çizik atmak. Kâğıdı tırnağınızla çizin ve koyu bir çizgi görürseniz bu, BPA onun BPA içerdiğini gösterecektir.

Bu yüzden BPA’lı fişlere dokunmamaya, dokunduysanız hemen elinizi yıkamaya dikkat edin.

Başka bir güzel haber de bir bankanın her kredi kartı işlemi sonunda POS cihazından çıkardığı slipleri bırakması. İşlemlere dair belge niteliğindeki bu kağıtlar artık banka müşterisi için uygulamadan takip edilebilir olacak.

Ayrıca fiş yerine e-fatura istemek de çözümlerden bir tanesi.

Her şeyi denediniz ama sistemlerin yetersizliğinden dolayı elinizde fiş biriktiyse bu tür kâğıt makbuzlarını atmak için tek güvenli yer çöp kutusu olduğunu hatırlatmalıyım. İdeal olmasa da içerdiği kimyasalları izole etmenin en etkili yolu bu.