Eğitimde asıl değişmesi gereken

Deneme yanılma metodunun geçerliliğinin olduğu alanlar var. Benim için sosyal medya yönetimi mesela... Ya da vegan yemek pişirme... Bunlar kişisel denemeler, etki alanı 3-5 kişiyle sınırlı.

Deneme yanılma metodunun büyük hasarlar bıraktığı bir çok alanlar da var. Bizim ülkede bunların başında eğitimi sayabiliriz. Eğitimde deneme yanılma demek, nesilleri heba etmek demek bana kalırsa...

Neden derseniz? 17 milyon ilk ve orta öğretim, 7 milyon da üniversite öğrencisiyle; nüfusun neredeyse 3'te biri öğrenci olan bir ülke burası. Her yeni eğitim ve öğretim yılına, altyapısı hazırlanmamış yeni değişikliklerle girerken biz işte bu 24 milyon insanı ve ailelerini çırpa çırpa bi hal olduk.

Bakın sadece 2005'ten beri eğitim sisteminde neleri değiştirmişiz:

2005 yılında üç yıllık lise eğitimi 4 yıla çıktı.

2005 yılında LGS (liseye geçiş sınavı kaldırıldı) yerine OKS (Ortaöğretim kurumları Seçme ve Yerleştirme Sınavı) geldi. İlk OKS 2006 yılında yapıldı.

2007 yılında OKS kaldırıldı ve yerine 6. ve 7. sınıflar için SBS (seviye belirleme sınavı) getirildi.

2009'da ise SBS sadece 8. sınıf öğrencilerine yapıldı.

2009'da üniversite sınav sistemi 2 aşamalı oldu. Katsayı kaldırıldı.

2010 yılında düz liseler Anadolu Lisesi oldular.

2012'de 4+4+4 sistemi başlatıldı.

2012'de SBS aşamalı olarak kaldırıldı; 2013'de son SBS yapıldı.

2012 yılında dershaneler kapatıldı ve çoğu özel okullara dönüştüler.

2013-2014'ten itibaren TEOG sistemi getirildi

2017 TEOG sistemi kaldırılıyor

Deneme yanılmanın işe yaradığı yerler var. Eğitim bunlardan biri değil.

Neden derseniz, eğitim demek bir ülkenin insanının kalitesi, gelecek hedefleri, ekonomisi, kalkınması, büyümesi, refahı, üretimi demek... bu kadar çok şey demek olan bir alan için, en azından makul bir hedef koymak ve dirayetle o hedefe doğru yürümekten başka bir iler tutar yol olamaz. bunun dışında olanlar muktedirlerin keyfiyetiyle nesillere eziyet mahiyetini taşır gibi görünüyor buradan bakınca...

Geçen senelerde, Passi Sahlberg adından bir eğitimci bize Finlandiya'nın nasıl dünyanın en iyi eğitim veren ülkelerinden sayıldığını anlatmıştı. (yazısı burada) Söyledikleri arasında üç nokta çok kritikti:

* Finliler eğitim sistemlerinde yapmak istedikleri reformu bundan 40 yıl önce başlatmışlar. Başka ülkeler kendilerine “2025’e kadar en iyi okulu yapmak” gibi hedefler koyarken Finliler hedeflerini “Her çocuk için iyi okul” diye belirlemiş ve 40 yılda bu hedeften hiç sapmamışlar.

* Gelir dağılımındaki adaletsizlik düzeltilmeden eğitim sisteminde reform ya da iyileştirme yapmaya çalışmanın bir yarar sağlamayacağı bilgisi ikinci kritik noktaydı.

*Son olarak da Finlandiya’da öğretmenlik prestijli, profesyonel, zor elde edilen bir meslek olmasının yanı sıra Fin'li öğretmenler çalışmalarının maddi karşılığını da layıkıyla buluyorlar. Sahlberg “En iyisi olduğundan emin değilsek okulun yanına bile yaklaştırmayız” demişti.

Bizde konuşulan konulara bakın: Dindar nesil yetiştirmek, laik/ anti-laik eğitim, LGS, OKS, ÖSS, ABC ... Farklı harfler de olsa zulüm aynı....

Sene başında OECD tarafından yayınlanan Öğrenci refahı raporuna göre OECD'nin en mutsuz öğrencileri Türkiye’de yaşıyor. Bir de benden koyun; OECD'nin en mutsuz velileri de burada...

Şunları sormaya ne zaman başlanacak merak ediyorum:

* (Bina yapımı dışında) eğitime ne kadar para ayırdık?

* Eğitimin kalitesini nasıl arttırabiliriz?

* Yeni çağın yaşama anlayışında bize nasıl bireyler gerek?

* Öğretmenleri nasıl daha donanımlı, memnun hale getiririz?

* Nasıl bir nesil yetiştirmek istiyoruz (dindar olmaları haricinde)?

* Türkiye'yi bu yüzyılın sonunda nerede görmek istiyoruz?

Aklı yeten, iktidar sahibi insanların oturup günlerce ve gecelerce konuşması gerekiyor bu sorular üzerine. Aksi takdirde PİSA'da, teknolojiye yetişmekte, inovasyon ve yaratıcılıkta nal toplamaya, mutsuz öğrenciler memleketi olmaya devam edeceğiz.