Doğum sonrası 3T
Doğumlardan sonra en çok üzüldüğüm anlar, annelerinden ayrı bebek odasında tek başlarına ağlayan bebekleri gördüğüm anlar oluyor. Çılgınca beni anneme götürün, burası neresi diye ağlayan bebekle kimse ilgilenmiyor, rutin işlerini halletmeye çalışan sağlıkçılar bir an önce annesine götüreyim diye acele etmiyor. Sonra camın arkasından meraklı gözlerle bakan aile fertlerine karşı kazanılan bir kupa gibi kaldırılan bebek, bir iki poz fotoğraf çekiminden sonra tekrar şeffaf yatağına geri konuyor ama o yatak annesinin sıcacık koynunun, tanıdığı pıt pıt atan kalp atışlarının yerini almıyor tabi... Ben o anlarda hep bebeklerle konuşurum. "Dünyamıza hoşgeldin bebek, burası güvenli, biraz sonra annenin yanında olacaksın, hoşgeldin..."
Bu durumların yaşanmaması, anne, bebek ve babanın doğumdan sonra uzun süre ayrı kalmamaları için, doğum öncesi verdiğim eğitimlerde bu konunun önemine sıkça değinirim. Çünkü doğum sonrası ilk bir saat insan hayatındaki en hassas zaman dilimlerinden biridir ve bu süreçte anne ve bebeğin ten tene teması sağlanmalıdır. Anne bebeğini çıplak göğsüne alamıyorsa, (mesela genel anestezi ile sezaryen ameliyatı oldu) baba çıplak göğsüne bebeğini alıp onunla ilgilenebilir.
Ten tene temasın sağlanması demek, anne yada babanın çıplak göğsüne bebeklerinin çıplak bir şekilde verilmesi, üstlerinin sıcak tutulmaları için bir battaniye ile örtülmesi ve mümkün olduğunca uzun süre o şekilde kalmalarını sağlamak demektir.
Peki bunu neden yapmalıyız?
- Kanguru bakımı olarak adlandırılan çalışmalar sonucu, doğum sonrası annelerin vücut sıcaklığının yeni doğan bebeklerinin ihtiyaçlarına göre ayarlandığı görülmüştür. En mükemmel teknoloji bile bir bebeği annesinin çıplak göğsü ve karnı kadar iyi ısıtamaz.
- Bütün memeli yavrularında olduğu gibi bizim bebeklerimiz de genetik ve içgüdüsel olarak doğar doğmaz annelerinin göğüslerine gittiklerinde ağlamayı keserler. Ayrılık ve endişe hisleri ortadan kalkar. Anne ve bebek sakinleşir, rahatlar, daha az ağlar. Doğumdan sonraki ilk saatler annelerinden ayrı tutulan bebeklerin stres hormonlarının çok daha yüksek olduğu görülmüştür.
- Bebeklerin kalp atım hızı ve solunumları düzenlenir.
- Yeni doğan bebeklerin cilt kolonizasyonu annelerinin tanıdık bakterileri ile başlar.
- Annelik davranışlarını ve emzirme içgüdülerini uyarır. Anneler daha az doğum sonrası depresyon yaşarlar.
- Bebeklerde beslenme davranışlarını uyarır.
- Prematüre bebekler için ten tene temas bakımı sağlandığında sağlık durumlarının stabil olduğu, vücut sıcaklıklarının korunduğu, enfeksiyonla daha kolay mücadele ettikleri, büyüme ve gelişmelerinin daha hızlı olduğu ve hastaneden daha çabuk taburcu oldukları görülmüştür.
Ten tene temas sezaryen ameliyatlarında rutin olarak yapılan, bebeği sarıp sarmaladıktan sonra annesiyle yanak yanağa poz verdirme durumu değildir. Bu bakımın ne denli önemli olduğunu bilen birçok kadın doğum uzmanı sezaryen doğumlarından hemen sonra bebekleri annelerinin çıplak göğsüne yatırıp ameliyata öyle devam etmektedir. Normal doğum sürecinde ise göbek kordunu kesilmeden bebek annenin göğsüne konur ve süreç bu şekilde başlar. İlk muayeneler annenin göğsünde gerçekleşir ve boy, kilo ölçümü, aşı gibi rutinler daha sonraya ertelenebilir.
Dünya Sağlık Örgütü 2003 yılından beri kilosu, gebelik haftası, doğum şekli ve klinik durumu ne olursa olsun tüm yeni doğan bebeklerin, doğumdan hemen veya en kısa bir süre sonra ten tene temas bakımı almalarını sağlamayı öneriyor.
***
Anneler, babalar doğumdaki haklarınızı bilin, doğurmak bir hastalıktan kurtulmak, doğan bebekte potansiyel bir hasta değildir öğrenin. Doğum öncesi doktorunuzla ten tene temas hakkında konuşun, onun doğumdan sonraki bu hassas sürece nasıl baktığını anlamaya çalışın. Doğum yapacağınız hastanenin doğum sonrası prosedürlerini öğrenin ve benden tavsiye hastanedeki çocuk doktorlarıyla da doğum sonrası ten tene temas hakkında ne düşündüklerini, rutin olarak uygulayıp, uygulamadıklarını sorun, nasıl olsa yaparlar demeyin...
Her anne, baba ve bebek doğum sonrası bu büyülü dakikaları yaşasa, sevgiyle sarmalansa, yanlız olmadığını ve dünyanın güvenli bir yer olduğunu hissetse, doğar doğmaz yanlız ve çaresiz kalmasa acaba bu dünya daha farklı bir yer haline gelir mi?
Bence gelir...
YORUMLAR