Anne bebek dostu hastane

Doğum sırasında sıklıkla, rutin olarak uygulanması hiçbir bilimsel kanıta dayanmayan, zarar vermesi muhtemel müdahaleleri ve uygulamaları engellemek. Spesifik bir durumda uygulanması düşünüldüğünde, faydalarının zararlarından daha daha ağır bastığını eldeki en iyi kanıtlarla desteklemek ve anne ile tartışarak, bilgisi dahilinde onayını almak.

Bu müdahaleler:

-Traş

Son girdiğim doğumlardan birinde ve tam çıkım anında bir ebe elinde permatikle anneye doğru gelirken son anda yakaladık.

-Lavman

Çok ünlü bir doktor 38. hafta muayenesi sırasında lavman ile ilgili soru soran bir anneye, ıkınırken senin kakanı görmek istemiyorum, lavman kesinlikle yaparım dedi.

-Membran Sıyrılması

Ben pek karşılaşmadım ama sıklıkla doğumu başlatmaya heveslilerin uyguladığını biliyorum.

-Zarın erken açılması

Sancılar gelmeden su kesesi açılırsa kimi doktor hiç beklemeden suni sancı veriyor, kimisi 6, kimisi 12, kimisi 24 saat bekliyor. Aile ve anne adayı rahatlatılmak yerine daha da strese sokuluyor.

-Doğumun tıbbi olarak başlatılması ve/veya hızlandırılması

Malesef ki ülkemizde suni sancı ile doğumu başlatmak, tıbbi gerekliliklerin dışına çıkılarak bir rutin haline gelmiştir. Siz bu yazıyı okurken ben, tıbbi bir gereklilik yüzünden başlatılan bir doğuma destek oluyor olacağım. Şimdi güzel dileklerinizi Nişantaşı tarafına yollayın.

-Çok sık tekrarlanan vajinal muayeneler

Her gelen bir el atmasın be kardeşim. Mahrem diyoruz, doğum diyoruz; sen de "ooo buna dayanamıyorsan nasıl doğuracaksın diyorsun" tebrikler...

-Yiyecek ve içecek kısıtlanması

Bana artık acil bir sezaryen durumunda diye başlayan cümlelerle gelmeyin! Aç ve susuz bırakır yerine serum takarsan bu kadının normal doğurmasına ilk engeli sen getirirsin.Kulaktan kulağa gelen bilgilerle değil, bilimsel verilerle konuşalım.

-Annenin yatağa bağlı bırakılması

Sen yatağa bağlayıp gidiyorsun, başkaları bağlamıyor, başkaları anneye hareket özgürlüğü sağlıyor, illa kağıtlar dolusu yazılı nst çıktısı almıyor. Yatağa bağlanmayan anneler rahat ediyor, senin annen sıkıntılı takip süreci geçiriyor ve belki hareket edemediği bir yirmi dakika sonrası epidural ya da sezaryen kararı alıyor. Bak bir ailenin hayatını küçücük bir dokunuşla nasıl da değiştirdin...

-Damar içi sıvılar

Önce anneyi aç ve susuz bırakırsın sonra da serum takarsın. Bırak suyunu içsin ve bırak hafif birşeyler yesin. Serum takma ve hareket özgürlüğünü kısıtlama.

-Sürekli elektronik fetal görüntüleme - Kartiotokografi

Geçen hafta katıldığım bir doğumda sürekli ebe desteği vardı ve ne harikaydı. Kesintisiz ebe desteği olunca ne oluyor; anne bu tarz takiplerin farkında bile varmıyor. Kimse onu makinalara bağlayıp yanlız bırakmıyor. Ne harika bir doğumdu... Fırsattan istifade şunu söylemek isterim; bir ebe ile bir doula doğumlarda harikalar yaratıyor. Yaşasın kadın gücü!!!

-İlaçlı ağrı kontrolü

Bir anneye doğumda kesintisiz duygusal ve fiziksel destek verilirse ağrı kesici alma ihtiyacı minimuma iner. Hastane odasında yanlızlaştırılırsa, etrafında stresli ve doğum süreci hakkında bilgisiz insanlar olursa, sürekli epidural teklif edilir ve süreli daha çok acıyacak denilirse tabi ki ilaçla ağrı kontrol altına alınmaya çalışılır. Oysa biz biliyoruz ki; doğum dalgaları bizim arkadaşımız ve biz onlarla harikalar yaratıyoruz.

-İdrar sondası takılması

Doğuran kadın yürüyüp tuvalete gidebilir, çişini kendi kendine yapabilir. Doğuran kadının tuvalete gidip çişini yapmasına izin vermiyor ve ona sonda takmayı tercih ediyorsan; uyumak için yatağına yattığında ya da grip olup hasta yatıyorken kendine de bir sonda tak, böylecek sıcacık yatağından tuvalete kalmak zorunda kalmazsın ve doğuran kadına rutin olarak sonda takmandan daha anlamlı bir hareket olur.

-Sırt üstü pozisyonlar

Daha önce doğurmuş her kadın bilir ki; sırt üstü pozisyonda doğum dalgalarını karşılamak ve doğurmak oldukça zorlayıcıdır. Biz zor olanı kolaylaştırmaya çalışıyorsak ve anneye yardımcı olmak istiyorsak doğumu daha aktif ve yerçekiminden faydalanacak şekilde dik pozisyonlara taşımalıyız.

-Bakıcı yönlendirilmeli ıkındırma

Ben biliyorum ki; tam açıklıktan sonra resting faz diye bir süreç olabilir. Yani annenin rahim ağzı 10 cm açık ve ıkınma hissi yoksa bu sürece saygı gösterip onu gevşeterek rahat olmasına hatta biraz yanlız bırakıp dinlenmesine izin verilmesi gerekir. Ikınma hissi yokken zaten tam açık diye ıkındırılmaya çalışmak yırtık ve bebeğin kalp atışlarında düşme gibi riskleri getirebilir. Sürece saygı duymak ve anneyi dilediği pozisyonda ve istediği gibi ıkınmaya yönlendirmek önemlidir. Saldım çayıra, mevlam kayıra demek istemiyorum. Anneyi serbest bırakmak ama zorlandığı yerlerde destek olmak en önemli meseledir. Ikınma hissi olan, içinden bebek çıkarak ve tüm o duyguları yaşayan annedir. Annenin içinden gelen duyguları takip edecek ortam yaratmak, ıkınmayı desteleyici olmak, güçlendiri ve güven verici sözler söylemek tıbbi bakım sağlayanın başlıca görevi olmalıdır. Ikınnn ıkınnn kakanı yapar gibi ıkın devri sona ermelidir.

-Fundal basınç uygulaması

Anne aktif pozisyonda ıkınıyorsa kimsenin annenin karnına bastırarak bebeği dışarı doğru itmesine gerek yok. Rahim, bebek ne yapacağını bizden çok daha iyi biliyor.

-Epizyotomi

Kesmezsem, yırtılırsın devrinin geride kaldığını düşünüyorum. Eğer senin için epizyotomi önemliyse araştır, öğren ve ona göre doktor seç. Aktif pozisyonlarda bedenini dinleyerek ıkınmana izin verilmiyorsa, suni sancılı, epiduralli, fundal baskılı ve vakumlu doğumlarda tabiki anne yırtılır. Sorun anne ve bebeğe saygılı doğum süreci yaratmamakta.

-Forceps ve vakum uygulaması

Forceps artık kullanılmıyor gibi birşey ama vakumun adı kivi olmuş ve bazı doktorların normal doğum rutinleri arasında yerini almış. Şöyle bir doğumhane anım var. Bir doktor anneyi doğum masasında bırakıp heyecanla koşarak arabasına gider. Döndüğünde elindeki kivisini ebelere tanıtır ve bebeği çekerek doğumu yaptırır...

-Rahim içinin elle kontrolü

Yok artık, bunu bende ilk defa duyuyorum ve üzerine söyleyebileceğim pek çok şaka var.

-Primer veya tekrarlanan sezaryen ameliyatı

Buraya yazmaya başlarsam sayfalar yetmez. Facebook tan SSVD (Sezaryen sonrası vajinal doğum) hareketini takip edip, oradaki harika kadınlardan ilham alabilirsiniz. Doğuma hazırlık eğitimlerinin primer sezaryen oranlarını düşürecek en önemli adım olduğunu düşünüyorum. Tıbbi bir gereklilik olmadığı sürece sezaryen, yenidoğana yapılmış ilk ve en büyük haksızlık olduğunu düşünüyor ve ekliyorum sezaryen bir doğum şekli değil, bir kurtarma ameliyatıdır nokta.

-Yenidoğanın aspirasyonu

Dün gece girdiğim doğumda gereksiz olduğu hasde hastane rutini olarak yenidoğan bebeğe derin aspirasyon uygulandı. Neden, neden, neden demekten kendimi alamıyorum.

-Kordonun hemen kesilmesi

Göbek kordonunun hiç değilse 1-3 dakika beklendikten sonra kesilmesinin bebeğe sağladığı yararları defalarca yazmıştım. Bunu ben bile bilirken doktorların bilmemesi ya da bilipte bilmemezliğe gelmesi, uygulamaması fena halde moralimi bozuyor.

-Anne ve bebeğin ayrılması

Ten tene temasın öneminden tüm dünya bahsederken biz hala bebekleri sarıp sarmalayıp annelerine veriyor, orada da beş dakika bırakıp acilen bebek odasına götürmeyi seviyoruz. Bıraksanıza bebeleri, aşılar, giyinmeler, tartılmalar sonraya kalabilir. Mucizevi ilk bir saat tüm hayatını şekillendirek kadar değerli. Anneleri, bebekleri ayırmayalım!

Yukarıda yazdığım maddeler IMBCI International Mother Baby Childbirth Organization'ın (anne ve bebek dostu girişimi-dünyada anne dostu hastaneler için çalışan ve kar amacı olmayan uluslararası bir örgüttür.) anne bebek dostu hastaneler için tarif ettiği adımlardan sadece doğum için olanlarıdır (gerisini merak edenler buraya) ve dünyada pek çok hastanede uygulanmaya başlamıştır. Malesef bizim hastanelerimizde ancak doktorunu bulursanız bu kuralların bazılarını ve bazen hepsini uygulatabilirsiniz. Hatta bunun için sonuna kadar haklarınızı savunmanız, belki doktor değiştirmeniz gerekebilir.

Bazen bir doğuma giriyorum ve içinden mutluluk fışkırarak eve dönüyorum ve bazen de aklıma bin türlü düşünce geliyor. Bazı doktor anneye, bebeye ve doğumun doğalına saygılı doğum yaptırırken, bazısı da yıkıp geçiyor.