Normal doğumda lavman gerekli midir?

Normal doğum için hastaneye gelen anne adaylarına lavman yapılması pek çok ülkede olduğu gibi bizim ülkemizde de rutin bir uygulamadır. Oysa son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar; doğumda rutin olarak her kadına lavman yapılmasının anne ve bebek için enfeksiyon riskini azaltmadığı ya da arttırmadığını, lavman yapılan her kadının doğum süresinde bir kısalma olmadığını, sadece bazı kadıların doğum sürelerinin az da olsa kısalmaya yönelik eğilim gösterdiğini söylemiştir. Lavman uygulamasının herhangi bir yan etkisi ise bulunmamıştır.

Bu durumda doğum öncesi her kadına rutin olarak lavman yapılmasının, özellikle anne bu uygulamadan korkuyor ve çekiniyorsa yararından çok zararı olabilir. Böyle bir çekinceniz varsa doğum öncesi kontrollerinizde bunu doktorunuzla paylaşın ve doğum yapacağınız hastanede lavmanın doğumun rutin bir parçası olup olmadığını öğrenin.

Gerçekten ihtiyacı olan, doğum öncesi kabızlık çeken (kabızlık çeken annelerde lavman uygulaması, bebeğin doğum yolunda daha fazla alan açar), doğumda kaka yapacağından çok korkan, utanan ve lavmanı kendi arzusuyla yaptırmak isteyen kadınlarda ise yararlı olur.

Normal doğum öncesi lavman nasıl yapılır?

Doğum için hastaneye yatış yapıldıktan sonra yardıma gelen ebe ya da hemşire tarafından yatağa yan yatmanız önerilir. Bağırsakta emilmeyen bir çeşit kayganlaştırıcı sıvı yumuşak bir kateter yardımıyla anüsten içeri verilir. Bu işlem acısızdır ve çok kısa sürer. Bu sıvıyı kısa bir süre içinizde tutmanız önerilse de, ani bir şekilde bağırsak hareketlerini arttırdığından dolayı anne adayları hemen tuvalete koşarlar.

Lavman yaptıran kadın doğumda kaka yapmaz mı?

Lavman kalın bağırsağın sadece son kısmını yani rektumu boşaltır. Kalın bağırsağın uzunluğunun yetişkin bir insanda yaklaşık 1.5 metre ve lavmanın boşalttığı yer olan rektumun uzunluğunun da 15 cm olduğunu bilirsek, lavman yapılmış olsa bile ıkınma esnasında hala kaka yapma olasılığının var olabileceğini anlamış oluruz.

Bebek doğum kanalından aşağı inerken kalın bağırsağı sıvazlar ve içerde kalan küçük parçalar ıkınma esnasında belki dışarı çıkabilir. Bunu hayal dünyanızda büyütmeyin, gerçekten küçük bir parçadır çıkan. Vajinal doğum sürecinde bu gayet doğal bir olaydır ve sağlık personeli olay yerini siz fark etmeden hızlıca temizler. Kimse sizinle dalga geçmez, neden böyle yaptı şimdi demez, kızmaz, inanın çoğu doğumda kadınlar kaka yaptığını bile fark etmez…

Doğum anı o kadar mucizevi bir olaydır ki tüm bunlar kafaya takmaya değmez!

Bazı kadınlar bebeklerini doğururken kaka yapacakları fikrini takıntı haline getirir ve bu durumdan korkarlar. Oysa normal doğum süreci o kadar mükemmeldir ki, beden doğumdan önce zaten bağırsakları boşaltır. Doğuma yakın zamanlarda birden bağırsak hareketleriniz yumuşarsa ve bir günde defalarca büyük tuvaletinizi yaparsanız işte bu bedenin doğal lavmanıdır. Bedeniniz bebeğin geçeği yolları daraltan her ne varsa rahatlatır. Doğum öncesi bu durumu yaşayan anneler doktorlarına söyleyerek doğum öncesi lavman uygulamasını yaptırmayabilir ya da doğumun ilerleyen aşamalarına erteleyebilirler.

Lavman bağırsak hareketliliğini arttırdığı için sancılar yoğunlaştıktan sonra rahatsızlık verebilir. Hem karın ağrısı, hem doğum sancısı çifte kavrulmuş bir etki yaratabilir. Buradan yola çıkarak yavaş giden bir doğumu aktifleştirmek için doğum sürecinde lavman uygulaması yapılabilir. Bağırsakların boşalmasının verdiği refleksin rahim kasılmalarını tetikleyebileceğini söyleyen çalışmalarda vardır. Yurtdışında ebelerin başlamayan doğumu tetiklemek için kullandığı “castor oil” uygulaması (hint yağı) bu yöntemle çalışır.

Kaynaklar:

Reveiz L, Gaitán HG, Cuervo LG. Enemas during labour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 7. Art. No.: CD000330. DOI: 10.1002/14651858.CD000330.pub4.

Castor oil, bath and/or enema for cervical priming and induction of labour

Anthony J Kelly1,*, Josephine Kavanagh2, Jane Thomas3