Pancarlı kinoa

"Kinoa, yenebilir tohumları için tarımı yapılan Chenopodioideae alt familyasından bitki. Tahıllara benzer yönleri olsa da Buğdaygillerden değildir, ıspanak ve pancar gibi bitkilere daha yakındır" diyor kaynaklar...

Gerçekten çok ilginç, son dönemde market raflarını süsleyen, çok popüler olan, seçkin restoranların menüsüne girmeyi başaran, çok da ucuz olmayan bu yiyeceğin tarihçesi ile şöyle :"Bir zamanlar “İnkalar’ın altını” olarak tanınan Kinoa, en az 6000 yıl öncesinden beri Güney Amerikalılar’ın sofralarında yer alıyordu. İnkalar Kinoa’ya “Ana Tohum” adını vermişler ve kutsal saymışlardır. Güney Amerika’da And dağlarının yüksek rakımlı yerlerinde yetiştirmişlerdir. Binlerce yıldır yerlilerin ana mahsulü olan Kinoa’yı, İspanyol istilacılar değerini bilmeden yerlilerin yetiştirmesini yasaklayarak neredeyse yeryüzünden siliyorlardı. 1980lerde iki Amerikalı Kinoa’yı yeniden keşfedip yetiştirmeye başlamışlar. Kinoa, Keçuva dilindeki kinua sözcüğünün İspanyolca söylenişinden gelmektedir. Yine arkeolojik verilere göre günümüzden 5.200 ila 7.000 yıl öncesine kadar da insanlarca doğadan toplanarak yenmekteydi. "

Bu kadar eski olması çok ilgimi çekti açıkçası, çok eskilerden gelen sağlıklı bir besin türü kesinlikle... Üstelik Güney Amerika'yı her zaman çok merak etmişimdir, bir gün gideceğimi biliyorum, sadece ne zaman şimdiden kestirmek güç... Elbet su akacak yolunu bulacak ve biz o topraklarla da buluşacağız...

Tahıllara kıyasla kinoanın besin değeri oldukça iyidir. Lizin gibi temel amino asitler ve bol miktarda kalsiyum, demir ve fosfor içerir. 100 gram kinoa 372 kalori, 5,8 gram yağ, 69 gram karbonhidrat, 6 gram lif içerir. Bu sebepten son dönem trendlerinden sağlıklı beslenme programlarında sıklıkla karşımıza çıkar oldu. Trend demeyelim ama şehirlerin ve hızlı yaşamın getirilerinden sağlıksız beslenme kültürünün temelleri çatırdamaya başladı. Artık farklı bir şeyler oluyor, farkına varıyoruz, uyanıyoruz, lakin bazen sağlıklı gıdaların raf fiyatlarını görünce de düşünmeye başlıyorum: Sağlıklı olmak için zengin mi olmak lazım, yoksa insan olduğumuz için zaten sağlıklı beslenebilmek doğal hakkımız mı ? Ne zaman bu değerleri unuttuk da sağlıklı olmak için gene sağlıksız bir sisteme mahkum edildik ? Biz nerede hata ettik de artık ne yediğimizi bile bilmez haldeyiz, bedenimize neler ediyoruz böyle, yazık değil mi bize diye düşünmeden duramıyorum.

Hasattan sonra tohumların sopanin içerdiği için tadı acı olan kabuklarından ayrılması gerekir. Kinoa genellikle pirinç ile aynı şekilde pişirilir ve çok çeşitli yemeklerde kullanılır. (Pişirmeden önce ıslatılması öneriliyor aynı bakliyatlar gibi) Kinoa yaprakları, ıspanak gibi bir yapraklı sebze olarak da tüketilebilir ancak bu şekilde satıldığı nadir görülür. Ben bulunduğum yerde rsatlamadım, merak da ediyorum tabii ki. Ayrıca 2013 yılı "Birleşmiş Milletler Bölge Ofisi" tarafından "2013 Kinoa yılı" ilan edilmiş. Baya yaygın olma sebebi de bu olsa gerek... Kinoa’nın süper gıda olarak adlandırılmasının sebebi amino asit, enzim, vitamin, mineral, lif, protein ve antioksidan açısından oldukça besleyici bir bitki olmasıdır. Tahıllara oranla çok daha fazla protein ve lif içerir ve kalorisi çok düşüktür. Açlık hissini engellediğinden kilo vermek için ideal bir yiyecektir, hem tok tutar hem de sindirimi kolaydır.

Kinoa, pirinç veya buğday gibi haşlanarak yeniyor ve salatası harika oluyor. Bu aralar bol bol maş fasulyesi, buğday ve şehriye gibi salatalar yaptım, içine ne varsa alıyor ama kinoa pancarla çok iyi gider dendi, ben de öyle yaptım bu sefer. Tarif, Japon dostum Umi’den...

Pancarlı Kinoa Salatası tarifi:

1 su bardağı kinoa ve 2 adet doğranmış kırmızı pancar – birlikte haşlanacak - pilav gibi aynı haşlama işlemi yağsız elbette.

Bu haşlanan pancarlı kinoaya ise, ayçekirdeği, dereotu, 1 yemek kaşığı sirke –balzamik- ve tuz ekliyoruz, ölçüleri tam veremiyorum tamamen zevkinize kalmış malzemelerin ama görsel olarak bu salata çok tatminkar, dereotunun aroması, pancarın canlı rengi ile sofraların vazgeçilmezi olmaya aday, oldukça sağlıklı bir tarif, denemenizi tavsiye ediyorum. Afiyet olsun.

Not: Bazı tariflerde ayçekirdeği dışında çamfıstığı da kullanılıyor veya roka da doğranabilir, gene zevkinize kalmış malzemelerle oynamak ama ben bu anlattığım halini çok sevdim.