Giriş: 17 Nisan 2020 Cuma

Koronaya karşı savaşan besin destekleri

Remind Türkiye Instagram hesabından alanında uzman konuklarımız serisine nisan ayında başladık. İkinci canlı yayın konuğumuz Fonksiyonel Tıp ve Kardioloji Uzmanı Prof. Dr. Zeynep Tartan ile pandemi sürecinde kafaları çok karıştıran “vitamin ve mineral takviyeleri” konusunu konuştuk.

Tartan, dünya genelinde takip ettiği birkaç kaynağı ve referanslarını da Remind ekibiyle paylaştı. Clevland Kliniği ve Corogents immunology kliniği referans kaynaklarına göre tüm bu pandemi süreci ve takviyeler şu 3 mekanizma üzerinden incelendi;

a. Bağışıklığı artırıyor mu?

b.Virüsün çoğalmasını engelliyor mu?

c. Semptomlar azalıyor mu?

Prof. Dr. Zeynep Tartan’a göre asla vazgeçemeyeceğimiz ana kolonlar;

1- D3 Vitamini;

D3’ün, vücutta 50 ünitenin altındaki değerlerin eksik veri kabul edildiğini ve emiliminin zaten zor olması sebebiyle takviye edilmesi gerektiğini belirtti. Örneğin, vücuttaki D3 vitamini oranının çok yavaş yükseldiğinden 25 birimden 50 birime hemen yükseltemeyeceğimizi ancak hiç almamaktansa yukarıya doğru bir hareket için kullanmanın iyi olacağını belirtti.

“Bu aralar, yani pandemi sürecinde seviyenin 60-80 birim arasında olması tercih ettiğimiz bir şey. Mesela; D3’ü yüksek olan kişiler normal zamanlarda sık hasta olmayan kişilerdir. Eğer kişide D3 düşük ise kendi sosyal medya hesabımda paylaştığım 'güvenli doz' paylaşımıma bakabilirler. Bu hesapta her 22kg için 2000 ünite olarak hesaplanabilir. Örneğin; bir kişinin 54kg olduğunu düşünelim, kişi ortalama 5000 ünite almalı (her damlası 1000 olan dvit’ten 5 damla). Eğer böbrek taşı riskiniz yoksa bu ara 8 damlaya kadar çıkarabilirsiniz. Ancak sonrasında mutlaka baktırmanızı tavsiye ediyorum. Doktorunuzla görüşebiliyorsanız ona danışın.”

“Güvenli doz” için; kendi kilonuzu 2’ye bölün, çıkan sonucu da 2 ile çarpabilirsiniz.

2- Çinko;

Tartan, çinkonun hem dozundan ziyade emilimi konusunda çok önemli detayları da paylaştı; “Çinko önemli bir mukoza koruyucusu. Çinko aynı zamanda virüsün içeri girdikten sonraki çoğalmasını da engellendiği biliniyor. Çinkonun içilmesinden sonra emilmesi ve hücrenin içine girmesi çok önemli. Bu emilim sürecinde de mor ve mavi yiyeceklerden yardım alabilirsiniz; mor lahana, mor soğan, pancar, mor havuç, patlıcan vb. yani mor olan her şey! ”

Çinkonun alınması gereken doz günlük; 20-30 mg’dır ve 50 mg’ın geçilmemesi gerekmektedir. Çinkonun zor bulunduğu bu dönemde tuzsuz ve kavrulmamış kabak çekirdeği tüketebilirsiniz. Her gün 1 avuç yeterli olacaktır.

3- C Vitamini;

Prof. Dr. Zeynep Tartan C vitamininin covid-19 ile ilişkisini ve almamız gereken dozu şu şekilde tanımlıyor;

“Bedende olan tam olarak çarpışma, covid-19 ile savaş var ortada… C vitamini savunma sisteminin atakta bulunacağı hücrelerin performansını artırıyor. Bu sebeple özellikle bu dönemde alınması çok çok önemli. Evdeysen eğer bu zamanlarda 500-1000 mg yeterli olacaktır. Ancak hala her gün işe gidiyorsan; 2-3 grama kadar çıkarabilirsin.”

Yayın öncesinde aldığımız sorulardan en çok sorulan C vitamininin formu ve kullanım şekliydi; “Cv vitamini suyla çözünür, Eğer bulabiliyorsanız Ester C’yi tercih ederim.” Tartan, D3 , Çinko ve C vitamini ana kolonları dışında ise zorunlu olmayan takviyeleri ve belki de takviye yerine yiyecek formunda kullanabileceğimiz bazı destek noktalarına dikkat çekti. Biz de onları sizin için derledik;

Kuersetin; takviye yerine taze sarımsak, diş sarımsak, soğan ve elmada yüksek oranda bulunuyor.

Zerdaçal; Günlük kullanımda çorbalara ve yemeklere ekleyerek kullanabilirsin. Ancak takviye olarak almayı tercih edersen günlük 500-1000mg alabilirsin.

NAC 600 mg bu dönem dışında da kullanabileceğin önemli bir takviyedir; “Glutatyona ( her hücrenin içinde bulunan ana antioksidan) ihtiyacımıza var bu savaşta”. Gluton yapımına faydalı olanlar; Selenyum + C vitamini + N-asetil L-cystein => Bu üçü glutatyon yapımında faydalı ürünlerdir.

Melatonin; Özellikle uyku problemi olanlar melatonin 5mg alabilir.

Prof. Dr. Zeynep Tartan’a göre; “Bu dönemde serotonin için gündüz (12.00-14.00) arası güneşlenmek gerekiyor ki akşam melatonine dönüşsün. Melatonin bağışıklık sistemi ve bu dönemde akciğeler için muazzam iyi bir kaynaktır.”

Karamürver; Efervesan veya özüt olarak var eczanelerde bulunuyor. Günlük 500mg alınabilir. Ancak şart değil.

Selenyum; Brezilya cevizinde bolca bulunuyor.

Magnezyum; 2,1 -2,2mg kullanılabilir.

Bağırsaklar çok önemli; bağırsaktaki arkadaşlarımızı mutlu etmek zorundayız. Kemik suları ve lifli sebzeler, turşu gibi probiotik gıdalar. Ama kemik suyu çok güçlü bir gıda her gün içilmemeli hsitamini artırabilir.

“Bu döneme bütüncül bakmamız gerekiyor. Hayatta her an başımıza her şey gelebilir. Zeminimiz çok önemli, çok kıymetli. Bu kıymeti de 5 şeyle sağlıyoruz, esas gücümüz içerde!