Emzirme sorunları: Tıkalı kanallar

Dün gece çok sevdiğim bir arkadaşımla konuştum. Kısa bir süre önce doğum yaptı ve her lohusa gibi anne olmaya alışmaya, bebeğini anlamaya çalışıyor. Günleri bazen hızla, bazen de ağır çekim bir film gibi geçerken, her şey yolunda emzirme süreci gayet sağlıkla ilerlerken, o gece bir göğüsünde bilye büyüklüğünde bir sertlik hissediyor. Sonra bir halsizlik ve hafif ateş basmasıyla kendini ılık duşun altına atıyor.

Bu tarifini ettiğim göstergeler; pek çok yeni emziren annenin başına gelen süt kanallarının tıkanması ve tıkanan kanalların memede yarattığı sertleşmiş kitleler ile ilgilidir. Bazen arkadaşımda olduğu gibi bir bilye büyüklüğünde ya da daha da büyük olabilirler ve bunlar aslında dışarı akmadığı için koyulaşan ve tıkanmayı sağlayan sütlerdir.

Bir gece bebeğiniz uzun bir uykuya dalmışsa ve onun emmesi veya sizin boşaltmanız gereken süt göğüslerinizde kaldıysa, arkadaşım gibi uzun süreler göğüsünüze baskı yapan bir taşıyıcıyla bebeğinizi üzerinizde taşıyorsanız ya da sıkı, balenli bir sütyen giymeyi tercih etmişseniz süt kanallarınız tıkanabilir. Bu kanalların anatomik olarak çok küçük olduğunu ve sıkışıklık, hareketsizlik ya da doluluk yüzünden sütlerin koyulaşıp bu minik kanalları tıkayabileceğini unutmamamız gerekiyor.

Bu tıklalı kanal beraberinde ya da hemen arkasından meme iltihabının (mastitis) oluşmasını sağlayabilir ve bu da ateşinizin yükselmesi anlamına gelir. Böyle hikayeleri duymuşsunuzdur; anneyi hastaneye ateşli bir şekilde götürmüşler ve hastane tipi bir pompayla süt boşaltılmaya çalışılmış. İltihabi bir durum olduğu için de antibiyotik tedavisine başlanmış...

Benim doğum yapacak tüm annelere emzirme ile ilgili en önemli tavsiyelerimden biri her zaman göğüslerini kontrol etmeleri oluyor. Ne kadar dolular? Hangisinin boşalmaya ihtiyacı var? Yeteri kadar dinlenebiliyor muyum? Bu kontrolleri yapan anneler genellikle böyle sorunlar yaşamıyorlar. Saatlere bağlı değil bedeninin ve bebeğinin verdiği sinyallere göre hareket eden anneler daha az emzirme sıkıntısı çekiyorlar.

Tıkalı kanallara ne yapalım?

- Amacımız sütün tekrar hareketlenmesini ve tıkandığı yerden geçmesini sağlamaksa; bolca emzirmek ya da sütü sağarak göğüsü yumuşatmak önemlidir.

- Emzirmeden ya da sütünüzü sağmadan önce (pompa yapmak demiyorum çünkü elle de sağabilirsiniz) ılık bir duş yapıp gevşemek ve göğüs üzerine on, onbeş dakika kadar ılık kompres yapmak tıkalı kanalın yumuşamasına yardımcı olacaktır.

- Ilık kompres sonrası göğüsünüzde hissettiğiniz bilyenin üzerine saat yönünde nazikçe masaj yapabilirsiniz. Biliyorum çok acıyor, o yüzden nazik olun. Sizin yorulduğunuz yerde eşiniz size destek olabilir.

- Ilık kompres sonrası “bilye torbası masajını” deneyebilirsiniz. Göğüsünüzü, birbirine kenetlediğiniz parmaklarınızla ellerinizin içinde tutun. Şimdi ellerinizin içinde bilye dolu bir torba tuttuğunuzu hayal edin ve kenetli ellerinizi nazikçe hareket ettirerek bilyeleri yerlerinden oynatın. Hareket etmek lenf sisteminizin çalışmasına yardımcı olacaktır.

- Tıkalı kanallar için emzirme pozisyonu; Bebeğinizi yere ya da geniş bir yatağın üzerine yatırın. Dirseklerinizin üzerinde bebeğinize doğru eğilin. Yerçekiminin yardımıyla bu pozisyonda emzirin. Kabul ediyorum biraz zor gibi görünüyor ama tıkanmış kanallara sahip anneler, onların açılması için yardımcı olacak her türlü yöntemi denemek isteyeceklerdir.

- Balenli ve sıkı sütyenler takmayın, hatta hiç sütyen takmayın. İlla takmak isterseniz pamuklu, balensiz, sıkı olmayan ve emzirmeye uygun sütyenleri tercih edin.

- Bebetoları wrap gibi taşıyıcılarda uzun süreli taşımak göğüslerin sıkışmasını ve dolayısıyla kanalların tıkanmasını sağlayabilir dikkat!

Gelelim yapması en zor olan şeye; kendinize iyi bakın, bol bol dinlenin ve sağlıklı beslenin. Emzirme sürecinizde elinizin altında olasını tavsiye ettiğim en önemli ve yararlı kaynaklardan biri olan “Emzirme Sanatı” kitabını da yanınızdan ayırmayın!