Görme engelliler için köpek yetiştirin

Görme engelliler için rehber köpekler yetiştiren Rehber Köpekler Derneği’ni duydunuz mu? Duymandıysanız lütfen bu yazıya bir kaç dakika ayırın.

İlk kez bundan bir yıl kadar önce İngiliz Büyükelçiliği’nde diplomat olan bir arkadaşım ve ailesinin bir köpeğe, tabiri caiz ise, koruyucu aile olduğunu duydum. Yavru bir köpeği 1-1,5 yaşına kadar bakıp büyüteceklerdi. Köpek sonra Rehber Köpekler Derneği’ne teslim edilecekti. Yeni yuvasını bulmak üzere. Bu küçük yavrunun bir misyonu vardı: Rehber Köpekler Derneği tarafından eğitilecek, daha sonra bir görme engelli insanın dünyaya açılan kapısı, yoldaşı olacaktı.

Kendisi de görme engelli olan İngiltere Büyükelçisi Richard Moore’un eşi Maggie Moore bu oluşumda yer alıyordu. Arkadaşım da Moore aracılığı ile bu güzel işe dahil olmuştu.

Konuyu unutup gidecektim ki, bir gün kuzenim ve kocasını kapıda kucaklarında bir köpekle buldum. Tanıştıralım dediler, bu TABS. Bir sene bizimle kalacak sonra görme engelli bir insana rehber ve yoldaş olacak.

Artık bu yazıyı yazmam elzem olmuştu. Biz köpekleriyle sokaklarda yürüyen görme engellileri sadece filmlerde görürüz. Ne yazık ki Türkiye’de her türlü engelli vatandaşımız evde hapis.

Rehber Köpekler Derneği bunu değiştirmek için şimdi bu güzel girişimle yola çıkmış durumda. Sayelerinde bir çok görme engelli rehber köpeği ile bağımsız hale gelecek.

Peki sistem nasıl işliyor?

Rehber köpek eğitiminin ilk aşaması rehber köpek olmaya yapı olarak daha uygun olan türlerden seçilen yavruların 6-8 haftalık erişkinliğe geldiklerinde gönüllü ailelere teslim edilmesiyle başlıyor.

İkinci aşamada yavrular bir veya bir buçuk yıl gönüllü aileler ile kalıyor. Bu süreçte yavrular eğitimlerinin bir sonraki aşamasına hazır hale geliyorlar. Köpekleri sahiplenen aileler ile rehber köpek okulları bu aşamada iletişim halinde kalırlarken yavruların ihtiyaçları rehber köpek okulları tarafından karşılanıyor. Yavruların aile yanında kaldıkları bu sürede eğitimlerinin bir parçası olan temel komutlar aileler tarafından yavrulara öğretiliyor.

Rehber köpek eğitiminin son aşamasında ailelerden alınan köpekler özel eğitimli rehber köpek eğiticileri ile birlikte eğitiliyorlar. Eğitimi başarıyla tamamlayan köpekler görme engelli bireylere verilmek üzere hazır hale geliyorlar.

Dünya savaşından sonra Almanya’da görme yetisini kaybeden pek çok asker için rehber köpek yetiştirmek üzere Dünyadaki ilk rehber köpek okulu 1916 yılında açılmış.

Bu okulların Almanya’da hızla yayılmasıyla birlikte yetiştirilen rehber köpekler sadece Almanya’da yaşayan bireylere değil farklı Avrupa ülkelerinde yaşayan görme engelli bireylere de ulaştırılmış.

1929 yılında Amerika’nın ilk rehber köpek okulu olan The Seeing Eye açıldı.

Günümüzde pek çok ülkede var olan rehber köpek okulları ile birlikte binlerce rehber köpek yetiştirilmekte ve görme engelli bireylere veriliyor.

Peki bakıcı aile kriterleri neler?

Bakıcı aile adaylarının bilmeleri gereken en önemli noktalar şunlar:

• Tüm aile bireyleri yavruya aynı şekilde davranmalıdır.
• Yavru gün içerisinde 3-4 saatten fazla yalnız bırakılmamalıdır.
• Kesinlikle balkon veya bahçede bakılamaz, evin bir bireyi olarak görülmelidir ve ev içerisinde büyütülmelidir.
• Günde en az 3 kere düzenli gezinti saatleri olması gerekmektedir.
• Yavru ev içerisinde zihin geliştirici oyunlar dışında oyun oynamamalıdır; dışarıda ise top oynamaması önemlidir çünkü obsesif davranış geliştirebilir.
• Yatağa, kanepelere çıkartılmaması gerekir.
• Kendi maması dışında yemek verilmemelidir.
• 18 yaşın altındakiler bakıcı aile olamaz.
• Bakıcı ailelerimiz başka hayvanları var ise onların diğer köpekler ile sosyalleşmiş olmaları ve negatif tavırlar sergileyen hayvanlar olmamaları gerekmektedir.
• En önemlisi ise yavruların sevgi ve ilgi ile büyütülmeleridir.