Çocuklar hakkında manuel: TV seyretme sınırı…

Kızım Gökçe karakterli bir çocuk. Bir anne olarak onda bina etmek istediğim en birincil şey özgüveni oldu hep. Ama bunun maliyetinin şımarık, dediğim dedik bir çocukla nefes almaya çalışmak olmasını hiçbir zaman istemedim.

3 yıldır kumanda merkezinde işler iyiydi. Ama bir Bodrum’a bir Ankara’ya yapılan babaanne-anneanne ziyaretleriyle düzenimizde bazı vidalar gevşedi.

Yaz dolayısı ile zenginleşen aile kadromuzda ağlayarak diretmenin, büyük anneler, teyzeler varken talepkar olmanın ona verdiği joker hakkını, büyüyen özgüveni ile keşfetti Gökçe. Araba koltuğunda oturma, kılık kıyafette olmayacak şeyleri diretme, özellikle de TV seyretme konusunda ciddi problemler yaşıyoruz şu ara.

Cevabı alenen hayır’ları o kadar şiddetle talep ediyor ki, çoğu kez başparmaklarımı birbirine bitiştirip zamanın durmasını istiyorum. Bir nebze olsun soluk alabilmek için.

Bu ısrarcı tavrın bende yarattığı kızgın kendimi de sevmiyorum. Talepkar bir çocuğun karşısındaki katı annenin ne onun özgüvenine, ne de ondan kazandığım güven kredisine faydası yok biliyorum. Ama onun ve benim iyiliğim için çekmem gereken sınırı da talep ediyorum.

Manueli hazırlamaya TV seyretme sınırı ile başlıyorum. İşte ZerotoThree.org’dan öğrendiklerim:

“3 yaşındaki çocuğum televizyon seyretmeye doyamıyor. İzledikleri konusunda seçici olmaya, eğitici programlar izlettirmeye çalışıyorum. Ama TV kapanınca çok sinirleniyor. Televizyonu kapıp pencereden atmak dışında ne yapabilirim?”

Mesele TV izlemeye bir düzen getirmek gibi görünse de, özünde çocuğumuza hayatla ilgili koyacağımız sınırlarla ilgili. Kuralların çocuklarda hayal kırıklığı yarattığını biliyoruz. Ancak her istediğimizi elde ettiğimiz bir düzende yaşamadığımıza göre, çocuklarımızın bu gerçekle yüzleşmesini sağlamak anne-baba olarak en önemli görevlerimizden biri.

I. Plan aşaması

• TV izleme konusundaki kurallarınızı belirleyerek başlayın işe: Hangi programlar, ne kadar süre ile izlenebilir, belirleyin. Miniğin sevgisinden puan yükseltmek için düzeni esnetebilecek aile fertleriyle de paylaşın kuralları. Herkes aynı tarafta olsun ki, garibin de kafası karışmasın.
• Sakin bir zamanda, çocuğunuza kuralları anlatın. Ebeveynliğin altın kuralını uygulayın: TV kapandığında ne hissettiğini bildiğinizi anlatın ona. Duygusunu yansıtın, hissettiği kızgınlığı ve hayal kırıklığını anladığınızı hissettirin.
• Çocuğunuzu sürece dahil edin: O gün ve sonraki gün neleri izlemek istediğini sorun. Seyredilecek programlar hakkında bir planınız olsun.
• TV kapandıktan sonra beraberce yapacağınız bir aktivite listeniz olsun. Onun istediklerine kendi önerilerinizi ekleyin.
• Aktivitelerinizin bir posterini yapın. Kitap okuma için bir kitabın resmini yapıştırın örneğin. Böylece çocuğunuz aktivitesini kolayca seçebilir. Seçim yapabilmesi, ona kontrol duygusu yaşatacağından, vereceği tepkinin şiddetini azalacaktır.

II. Uygulama

• Ertesi gün TV seyretme zamanı geldiğinde, ona seyir saati hakkında koyduğunuz kuralı hatırlatın. İzleyeceği şeyi seçmesine yardımcı olun.
• Program bitmeden önce ona kapatacağınız zamanın hatırlatmasını yapın ki, duruma kendini hazırlayabilsin. Bazı çocuklar TV’yi kendi kapattıklarında durumla daha kolay başa çıkabiliyorlar. Bunu ona teklif edin.
• TV kapanınca posteri gösterin, hangi aktiviteyi yapmak istediğini sorun.

III. Sonuç yine tepki olursa

• Kontrolünü kaybedip ağlayacak olursa vazgeçmeyin. Bu ona ağlayarak istediklerini elde edebileceğini öğretmekten başka bir işe yaramaz.
• Onun göz hizasına inin. Kızgınlığını anladığınızı ama başka bir aktivite yapma zamanının geldiğini söyleyin. Eğer sakinleşemezse toparlanıncaya kadar güvenli bir yere gitmesi gerekeceğini söyleyin.

Sakinleştiğinde, onunla gurur duyduğunuzu söyleyin çünkü insanın kendi kendini sakinleştirebilmesi çok önemlidir.

Ben şöyle bitirdim: Çoook kızgındın ama kendi kendine kontrolü ele aldın. Bravo sana. Bunu başarman çok önemli. Artık sakinleştiğine göre şimdi seninle kule yapabiliriz / su dolu bir kapta, çay süzgeci ile buz parçaları yakalayabiliriz / babanın tıraş köpüğü ile duş duvarında sanat yapabiliriz / süt dolu bir kaba gıda boyası atıp sıvı sabuna batırılmış bir kürdanı sokunca, boyaların nasıl kaçtığını izleyebiliriz.

Sınır tanımayan çocuklar dizisi ‘Araba koltuğunda bir tatlı huzur’ yazısı ile devam edecek. Haftaya görüşmek üzere.